نقش میانجی خلاقیت هیجانی در رابطه هیجانات اساتید بر مدیریت کلاس در دانشگاه فرهنگیان

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، شهریور 1401، صفحه 1-28   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مریم سادات باقری موسوی¹؛ پروین کدیور^{* 2}؛ عباس حبیب زاده³

¹گروه روانشناسی، ‏واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران ‏

²استاد گروه روان شناسی دانشگاه خوارزمی،تهران، ایران

³دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

 زمینه: ازآنجاکه مدیریت صحیح کلاس درس یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در بهبود عملکرد یادگیرندگان است، و بهبود عملکرد از اهداف غایی نظام‌های تربیتی است. بنابراین شناخت عوامل تأثیرگذار بر مدیریت کلاس ضرورت دارد.
 هدف: پژوهش حاضر باهدف مشخص کردن نقش میانجی خلاقیت هیجانی در رابطه هیجان‌های اساتید و مدیریت کلاس درس در دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت.
 روش: روش پژوهش از نوع توصیفی– همبستگی با استفاده از مدل معادلات ساختاری بوده و جامعه آماری کلیه اساتید دانشگاه فرهنگیان با جامعه 7000 نفر که با نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای تصادفی، 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌های هیجان چن، (2016)، (پایایی 768/0) پرسشنامه مدیریت کلاس ولفگانگ و گلیکمن (1986)، (پایایی 767/0) و پرسشنامه خلاقیت هیجانی آوریل (1991)، (پایایی 796/0) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از ضریب مسیر و آماره تی وروش معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای spss نسخه 23 و Amos نسخه 24 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. همچنین جهت اندازه‌گیری تأثیر متغیر میانجی از آزمون سوبل استفاده شد.
 یافته‌ها: نتایج نشان داد رابطه مدیریت کلاس و هیجان‌های اساتید منفی و معنادار است و خلاقیت هیجانی به‌عنوان متغیر میانجی، رابطه هیجان‌های اساتید با مدیریت کلاس را بهبود می‌بخشد.
 نتیجه‌گیری: درمجموع نتایج نشان داد داده‌های پژوهش برازش مطلوب و قابل‌قبولی دارد و از مدل پژوهش حمایت می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

"مدیریت کلاس"؛ "هیجان معلم "؛ "خلاقیت هیجانی "؛ "اساتید دانشگاه فرهنگیان"

مراجع

امامقلی وند، فاطمه؛ کدیور، پروین و شریفی، حسن پاشا (1398). پیش‌بینی شادکامی و خلاقیت بر اساس جو مدرسه با میانجیگری درگیری تحصیلی و شایستگی هیجانی–اجتماعی دانش آموزان دختر دبیرستانی. روانشناسی تربیتی، 15(52)، 155-181.

ایرجی راد، ارسلان؛ حاجی، مرضیه (1397). بررسی رابطه خودآگاهی و هیجان‌های ناشی از تدریس درمعلمان (هنرآموزان) هنرستان‌ها. فصلنامه روان شناسی تربیتی. 14(50)، 55-70.

بخشایش، علیرضا (1392). رابطه سبک‌های مدیریت کلاس با ویژگلمان مدارس ابتدایی شهر یزد. رهیافتی نو در مدیریت، 4(2)،185-198.

ثابت، مهرداد (1394). هنجاریابی آزمون خلاقیت هیجانی آوریل. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5(2)،77-95.

چگینی، طوبی و غلامعلی لواسانی، مسعود (1397). مسئولیت پذیری شخصی و هیجان‌های تدریس در معلمان: نقش واسطه‌ای خوش بینی آموزشی. فصلنامه نوآوری های آموزشی. شماره 67. صص 7-11

خدایی، علی (1397). نسخه فارسی سیاهه هیجان معلم: یک مطالعه روان سنجی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 5(20)،25-38.

خواجوی، غلام حسن، قنسولی، بهزاد و حسینی فاطمی، آذر (1396). رواسازی و بررسی پایایی پرسشنامه فارسی هیجان‌ها برای معلمان زبان انگلیسی در ایران. مطالعات زبان و ترجمه،4، 1-7.

ربیعی فرادنبه، نیلوفر؛ مقتدایی، لیلا؛ جمشیدیان، عبدالرسول (1400). بررسی رابطه بین رهبری تحول‌آفرین و اشتیاق شغلی با نقش میانجی خلاقیت هیجانی در بین معلمان مدارس ابتدایی.  ابتکارو خلاقیت در علوم ‌انسانی، 11(3)،139-166.
رجایی پور، سعید؛ کاظمی، ایرج، آقاحسینی، تقی (1387). بررسی رابطه بین مؤلفه‌های مدیریت کلاس درس و جوّ یادگیری در مدارس راهنمایی شهر اصفهان. رویکردهای نوین آموزشی، (1)4، 23-40.

رستگار، احمد، صیف، محمدحسن و عابدینی، یاسمین (1395). ارائه مدل علی روابط سرمایه‌ایی روانشناختی و هیجان‌های تدریس: نقش واسطه‌ای خستگی هیجانی. پژوهش‌های کاربردی روانشناختی،4(7)،51-71.

شکری، مهدی، زاهد بابلان، عادل، رضایی شریف، علی (1398). مقایسه اشتیاق تحصیلی خلاقیت هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی در بین دانش آموزان تیز هوش دختر و پسر. پژوهش‌های مشاوره 18(71)، 101-121.

صیادی، فاطمه؛ عباسی، همایون؛ بخیت، معصومه؛ عیدی پور؛ کامران (1395). تحلیل ارتباط خلاقیت هیجانی و هوش هیجانی با خودکارآمدی ورزشکاران نخبه شهر کرمانشاه. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش دوره سوم، 3(10)، 59-66.

قاسمی، علی (1397). تبیین رویکرد معلمان به تدریس بر اساس هیجان‌های معلمان و خلاقیت هیجانی آنان با نقش میانجی گری خوش بینی تحصیلی و خودکارآمدی معلمان. پایان‌نامه دکتری دانشگاه خوارزمی.

قاسمی، علی؛ کدیور، پروین؛ کرامتی، هادی؛ عرب زاده، مهدی (1398). بررسی روایی و پایایی پرسشنامه چهارعاملی هیجان‌های معلم. اندیشه‌های نوین تربیتی. 15(2)،1-18.

قاسمی، وحید (1391). برآورد حجم بهینه نمونه در مدلهاى معادله ساختارى و ارزیابى کفایت آن براى پژوهشگران اجتماعى. جامعه شناسی ایران.12(4)،138-161.

عجم، علی اکبر، بادنوا، صدیقه، عبدالهی، مجید، مومنی مهموئی، حسین (1395) رابطه بین خلاقیت هیجانی با اشتیاق تحصیلی دانشجویان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پژشکی گناباد. پژوهش در آموزش علوم پژشکی. 8(4)، 11-18.

کارشکی، حسین، کوهی، محمد و آهنی زهرا (1395). رواسازی مقیاس هیجان‌های معلم در مدارس ابتدایی شهر مشهد. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. 6(24)، 171-200.

کوپایه ئیها، مریم، حسینی، افضل السادات، رضوی نعمت اللهی، ویدا (1392). بررسی رابطه تفکر قطعی نگر با خلاقیت و خلاقیت هیجانی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی.3(1)،175 -200.

عالی، آمنه و امین یزدی، امیر (1387) تأثیر ویژگی‌های معلم بر سبک مدیزیت کلاس. تعلیم و تربیت. 1(24)،103-135.

علاءالدینی، زهره، کلانتری، مهرداد، کجباف، محمدباقر، مولوی، حسین (1396). تأثیر نوروفیدبک آلفا/تتا بر خلاقیت هیجانی و شناختی کودکان. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی.7 (3)،35-62.

لاری، نرجس، حجازی، الهه، جوکار، بهرام و اژه‌ایی، جواد (1393). تحلیل پدیدارشناسی ادراک دانش آموزان از ویژگی‌های و کنش‌های مؤثر معلم در رابطه معلم-دانش‌آموز. مجله روانشناسی، 24(1)،3-22.

معاصر، حمید، زارعی، حیدرعلی (1398). خلاقیت هیجانی و یادگیری خود راهبر: نقش واسطه‌ای انیزه پیشرفت. مجله روانشناسی، 23(4)،441-457.

معنوی پور، داود (1389). رابطه خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی با مهارت‌های فراشناختی. مجله پژوهش‌ها روانشناختی.2(8)،63-72.

میرعرب رضی، رضا، عزیزی شمامی، مصطفی و گرایلی، فرخنده (1398). بررسی رابطه دانش مدیریت کلاس درس و خستگی عاطفی با نقش تعدیل گری خلاقیت. تدریس پژوهی، 7(3)، 141-157.

میرز، گاست و گارینو. (2006). ترجمه پاشا شریفی، حسن و همکاران (1391). پژوهش چند متغیری کاربردی (طرح و تفسیر،) تهران: رشد انتشارات.

میر هاشمی روته، زهرا سادات و شکری، امیر (1397). رابطه باورهای خودکارآمدی ادراک شده و تعامل معلم دانش آموز: نقش واسطه‌ایی هیجان‌های معلم. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 6(3)، 37- 52.

نظری بولانی، گوهر، یاراحمدی، یحیی، احمدیان، حمزه و جدیدی، هوشنگ (1398). تدوین مدل علی تبیین بهزیستی مدرسه بر اساس جهت گیری اهداف پیشرفت و نیازهای اساسی روانشناختی با نقش واسطه‌ای خلاقیت هیجانی و خودکارآمدی. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 14(54)،199-207.

هومن، حیدرعلی (1397). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.

 Adeyemo D. A, AgokeiR. Chukwudi (2014).Emotional Intelligence and teacher Efficacy as Predictors teacher effective ness among pre-Service teachers in some Nigerian Universites. International journal of education and research in education. vol. 3, no2pp85-90

Adeyemo, D. A.; Chukwudi, Agokei R. (2014). Emotional Intelligence and Teacher Efficacy as Predictors of Teacher Effectiveness among Pre-Service Teachers in Some Nigerian Universities. International Journal of Evaluation and Research in Education, v3 n2 p85-90

Avrill, J. R. (1999). Individual differences in emotional creativity: structure and correlate. Journal of personality, 6, 342-371.

Averill, J. R. (2007). Together again: Emotion and intelligence reconciled.In G. Mattews, M. zeidner, & R.D. Roberts, (Eds.), Emotional intelligence: Knowns and unknowns (pp. 49-71), New York, Oxford University.

Bandura, A, (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: freeman.

Bandura, A, (1986). Social foundations of thought and action: Asocial cognitive theory. Englewood cliffs, NJ: prentice Hall.

Barr, Jason J. IDEA Center, Inc. (2016). Developing a Positive Classroom Climate. ERIC Number: ED573643. IDEA Paper #61

Battal Goldag. (2020). Investigation of relationship between high school teachers self-efficacy perceptions and job satisfaction.Cypriot Journal of education. Volume 15, Issue 6, (2020)1464-1479

Clark, Sarah, Newberry, Melissa. (2019). ARE we building preservice teacher self-efficacy? A large –scale study examining teacher education experiences. Asia-pacific journal, of teacher education, v47 n1 p 32-47

Djigic, G., &Stojiljkovic, S. (2011).Classroom management styles, classroom climate and school achievement. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 29, 819 – 828.

Drus, Marin a, kozbelt, Aaron. Hughes, Robert R. (2014). Creativity, Psychopathology, and Emotion Processing: A liberal Response Bias for Remembering Negative information is associated with higher creativity.Creativity research journal, v26 n3 p251-262.

Frenzel, A, C. (2014). Teacher emotions. Handbook of emotions in education, 494-519.

Gerda Hagenauer, Tina Hascher & Simone E. Volet, (2015). Teacher emotions in the classroom: associations with students’ engagement, classroom discipline and the interpersonal teacher-student relationship.European Journal of Psychology of Education volume 30, pages 385–403.

Gunseli, Orhan, (2012). The effect teacher's emotional and perceptual characteristics on creative learning. Social and behavioral sciences46 (2012)3074-3077

Gunseli, Orhon, (2012). The Effect of Teachers’ Emotional and Perceptual Characteristics on Creative. Learning Procedia - Social and Behavioral Sciences

Hagenauer, Gerda, Hascher, Tina, Volet, Simone E, (2015).Teacher Emotions in the classroom: Associations with student's engagement, classroom discipline and the interpersonal teacher –student relationship. European journal of psychology of education, v30 n4 p385-403.

Hetreda trrry,Ruth srinana Umbase, Aldegonda Evangeline pelealu, Yohanes Burdam, Aksilas Dase, (2018).Teacher Creativity and school climate.

Igor, Gusyakov, (2017). Perceptions of effective pedagogical practices and classroom management strategies: A cross-case analysis of four middle school teachers.for the degree of doctor of education.Stephen f.Austin state university.

Jimenez, Edward, Castro, (2020). Emotional quotient, work attitude and teaching performance of secondary school teachers. Journal, of Pedagogical sociology and psychology. V2, issue 1

Jingwen Jiang, Marja Vauras, Simone Volet, Yili wang (2016) Teacher s emotions and emotion regulation strategies: self-and student s perceptions. Teaching and teacher education. N 54 p22-31

Joulide, Shahrbanoo; Faravani, Akram; Boori, Ali Akbar, (2020). Conjuring up the Correspondence of High-School Students' Self-Determination and Classroom Climate with Reading Achievement, English Language Teaching Educational Journal, v3 n3 p198-210

Julia Kast Katharina-Theresa Lindner Alexandra Gutschik Susanne Schwab, (2021). Austrian teachers’ attitudes and self-efficacy beliefs regarding at-risk students during home learning due to COVID-19 Pages 114-126.

Junjun Chen, (2016). Understanding teacher emotions: The development of a teacher emotion inventory Teaching and Teacher Education Volume 55, Pages 68-77.

Kaytlynn Milliken, (2019). The Implementation of Online Classroom Management Professional Development for Beginning Teachers. https://digitalcommons.acu.edu/etd/177/.

Kim, Lisa E, Jorg, verena, Klassen. Robert M, (2019). A meta-ANALYSIS OF Teacher personality on teacher Effectiveness and burnout. Educational psychology review, n1 p163-195.

Koç, Ahmet, (2021). The Impact of Self-Efficacy Perceptions of Imam Hatip Secondary School Teachers on Students and Educational Environment. International Journal of Curriculum and Instruction, v13 n1 p169-182 2021.

Lisa Huisman Koops, (2018). Classroom Management for Early Childhood Music Settings. General music today; v31 n3 p82-86.

Mamak, Hüdaverdi; Temel, Ahmet; Kangalgil, Murat, (2020). Examining the Self-Efficacy of Primary School Teachers and the Problems Encountered in Physical Education and Game Course Educational Policy Analysis and Strategic Research, v15 n3 p336-358 2020.

Mark Jonathan Brown, (2019). Classroom management practices: A comparative case study of tow public high school in the western cape.for the degree of masters.university of the Western Cape.

Marzano RJ, Marzano JS. The key to classroom management. Educational Leadership 2003; 61(1): 6-13.

 

McLean, D., Eklund, K., Kilgus, S. P., & Burns, M. K. (2019). Influence of teacher burnout and self-efficacy on teacher-related variance in social-emotional and behavioral screening scores. School Psychology, 34(5), 503–511. https://doi.org/10.1037/spq0000304.

Melanie M. Keller & Eva S. Becker (2020) Teachers’ emotions and emotional authenticity: do they matter to students’ emotional responses in the classroom? Published online: 10 Dec 2020

Merle Taimalul, Eve k, Maris. H, Airi, N. (2016). Teacher self-efficacy, teaching practices, and Teaching approaches: adaptation of scales and examining relations. Estonian science foundation (no. 7388) and Estonian research competency council (Sf0180025s08).

Sabina Valente, Ana Paula Monteiro, Abílio Afonso Lourenço (2019). The relationship between teachers’ emotional intelligence and classroom discipline managementhttps://doi.org/10.1002/pits.22218

Sahin, Fatih&Coban, Omur. (2020). Effect of school Climate, students Self-Handicpping Behaviors and Demographic characteristics on students Achivevement. i. e. inquiry in education: Vol. 12: lss. 2, Article 6.

Self-efficacy perceptions and job satisfaction. Cypriot jornal of Educational Science. Vol15. Iss6. Pp1464-1479.

Seval Eminogul kucuktepe, Muge Akbag&Esra Eminoglu Ozmercan, (2017). An Investigation regarding the preservice teacher emotional literacy levels and self-effcacy beliefs. Journal, of education Learning, vol6, n4p267.

St-Louis, Arianc C, Vallerand, Robert j, (2015). A successful creative process: The role of passion and emotions. Creativity research journal, v27 n2 p175-187.

Taimalu, Merle, Eve Kikas, Maris Hinn, Airi Niilo, (2010). Teacher's self-efficacy Teaching Approaches: Adaptation of Scales and Examining Relations.

Valente, Sabina, Monteiro, Ana Paula, Lourenco, Abilio Afonso, (2019). The Relationship between Teachers Emotional Intelligence and Classroom Discipline Management. Psychology in the schools, v56 n5 p741-750. Volume 46, 2012, Pages 3074-3077.

Xin Zheng, Hongbiao, Yin, ORCID, Icon, & Muhua, Wang, (2018). Leading with teachers’ emotional labour: relationships between leadership practices, emotional labour strategies and efficacy in China Pages 965-979.