طراحی نقشه استراتژی فاکتورهای منابع انسانی با تمرکز بر ترکیب سنی نیروی کار مبتنی بر مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) و نقشه شناختی خاکستری با رویکرد کارت امتیازی پویا

فصلنامه مدیریت توسعه و تحول

مقاله 28، دوره 13، ویژه نامه، اسفند 1400، صفحه 313-323   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

نسیم رودابر^{* 1}؛ میثم جعفری اسکندری²

¹دانشجوی دکتری، گروه مهندسی صنایع، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (عهده‌دار مکاتبات)

²استادیار، گروه مهندسی صنایع، واحد مرکز، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پدیده‌ی سالمندی بر اندازه و ترکیب نیروی کار که نقش مهمّی در رشد اقتصادی دارد، تأثیر می‌گذارد. کشورهای با نرخ باروری پایین یا رو به کاهش، با افزایش بسیار کم یا حتّی کاهش عرضه‌ی نیروی کار مواجه هستند. کاهش تعداد شاغلا‌ن ممکن است اثرهای منفی بر رشد اقتصادی و تأمین رفاه همگانی در سطح کلا‌ن داشته باشد. در سطح بنگاه ها نیز این موضوع در جنبه های مختلفی از افزایش هزینه های بیمه و غیبت از محل کار تا افزایش هزینه های دستمزد و همچنین رشد نرخ جدا شدن از سازمان و دانش از دست رفته خود را نشان می دهد. در پژوهش حاضر ابتدا به بررسی روند ترکیب سنی نیروی کار در ایران پرداخته می شود. سپس با بررسی اثرات این موضوع بر عملکرد بنگاه ها، به طراحی چارچوب یک نقشه استراتژی برای تعیین مهم ترین فاکتورهای حیاتی موفقیت بنگاه با نگاه به فاکتورهای منابع انسانی ترسیم می گردد. نقشه استراتژی فوق با بهره گیری از مدلسازی ساختاری تفسیری و نقشه شناختی خاکستری با رویکرد کارت امتیازی و ترسیم روابط پویای اجزای آن ترسیم می گردد. سپس به ارائه یک رویکرد استراتژیک در برنامه ریزی منابع انسانی سازمان با توجه ویژه به ترکیب سنی نیروهای انسانی می پردازیم. نتایج با استفاده از نرم افزار هایFCmapper و Pajek تحلیل شدند و کلیدی ترین فاکتورهای موجود در نقشه استراتژی بر اساس شاخص مرکزیت شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها

نقشه شناختی؛ الگوی ساختاری تفسیری؛ تئوری خاکستری؛ کارت امتیازی متوازن؛ سیستم دینامیکی

مراجع