تجربه زیسته استانداران انقلاب در تثبیت امنیت پسا پهلوی در ایران

سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مقاله 5، دوره 9، شماره 32، تیر 1401، صفحه 93-114   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/sej.2022.1956572.1448

نویسندگان

نوروز هاشم زهی^{* 1}؛ رسول یاحی²

¹استادیار، گروه علوم اجتماعی و ارتباطات، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²کارشناسی ارشد، گروه مطالعات فرهنگی و سیاسی، مرکز پژوهش‌های اجتماعی کندوکاو، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تجربه زیسته استانداران در تثبیت امنیت پساپهلوی در ایران است. رویکرد پژوهش کیفی بوده و راهبرد آن پدیدارشناسی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته و نمونه مورد بررسی نیز استانداران دهه اول پس از انقلاب اسلامی هستند که بر اساس اشباع نظری، 10 نفر با روش نمونه‌‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در تحلیل داده‌ها از سبک هفت مرحله‌ای کلایزی استفاده شد و صحّت نتایج با بازبینی و تأیید متن مصاحبه به وسیله مشارکت‌کنندگان، همکاران پژوهشگر و مراجعه به اسناد تاریخی تقویت شد.
بر اساس نتایج، تأمین ماشین آلات، تجهیزات، تدارکات و مکان استقرار رزمندگان و مردم، اسکان پناهندگان روستایی در شهرها، اقدام برای توسعه سیاسی، فرهنگی، صنعتی و اقتصادی کردستان، پاکسازی ادارات و گزینش مجدد کارکنان، جبران خسارات ناشی از بحران، تأمین نقدی و صرف خارج از شمول بودجه در مناطق بحرانی و تلاش برای کاهش تعارضات قومی، از جمله مهم‌ترین مقوله‌های تجربه زیسته استانداران در مدیریت بحران به شمار می‌آیند. این اقدامات از ایدئولوژی انقلاب متاثر بوده‌اند. حاکمان انقلابی به کمک این ایدئولوژی به سمت مستضعفان جهت‌گیری نمودند و آن‌ها را مخاطب قرار داده و به خواسته‌های آنان توجه کردند و از محله‌های فقیرنشین یارگیری و جذب نیرو داشتند. نهادسازی از پایین و انسجام در ساختار قدرت، دو راهبردی بود که به اخراج جناح رقیب از ساختار قدرت و غلبه بر بحران‌های امنیتی داخلی منجر شد.

کلیدواژه‌ها

استانداران؛ انقلاب اسلامی؛ امنیت؛ مدیریت بحران؛ رژیم پهلوی

مراجع

اخوان مفرد، حمیدرضا (1380). ایدئولوژی انقلابی، امام خمینی، احیای تشیع. قبسات، شماره 22.

اسمیت، بریان (1387). دولت‌‌سازی در مسائل جهان سوم؛ سیاست در جهان در حال توسعه. ویراسته پیتر برنل و ویکی وندال؛ ترجمه احمد ساعی و سعید میرترابی. تهران: نشر قومس.

بصیری، محمدعلی؛ توکل‌‌نیا، مرضیه؛ نجفی، داود (1392). الگوی مدیریت بحران در سیره امام خمینی. پژوهشنامه علوم سیاسی، 9(1)، ص 117-138.

خواجه سروی، غلامرضا (1382). رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

رحیمی، حسین (1361). انقلاب اسلامی و نهادهای انقلابی. دانشگاه انقلاب، شماره 15.

زارع میرک‌آبادی، غلام‌عباس (1395). مدیران جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر مدیران دوران دفاع مقدس. تهران: انتشارات پیک علوم.

سلطانی‌نژاد، ایوب؛ سلطانی‌نژاد، امیر (1394). بررسی نقش مدیریت بحران در کاهش آسیب‌‌پذیری خرده نظام‌‌های اجتماعی جنگ ایران و عراق. سیاست دفاعی، 23(92)، ص 191-218.

عابدی، زیبا؛ کشاورز شکری، عباس (1396). زمینه و بسترهای فکری، ساختاری و کارگزاری ایجاد سازمان کمیته‌‌های انقلاب اسلامی ایران. جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 5(11)، ص 123-148.

عابدی، حیدرعلی (1389). کاربرد روش تحقیق پدیده‌‌شناسی در علوم بالینی. راهبرد، 19(54)، ص 224-207.

محمدپور، احمد (1394). روش تحقیق کیفی ضد روش. تهران: طیف نگار، ج1.

مصلی‌نژاد، عباس (۱۳۹۱). مدیریت بحران در منازعات منطقه‌ای؛ مطالعه موردی جنگ تحمیلی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 5(1).

میرترابی، سعید (1397). تحلیل روند دولت‌‌سازی در ایران پس از انقلاب اسلامی از منظر نهادگرایی تاریخی. جامعه‌‌شناسی سیاسی ایران، 1(1)، ص 27-51.

هانتینگتون، ساموئل (۱۳۷۵). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر علم.

Leininger, M. & McFarland, M.R. (2002). Transcultural Nursing. 3^rd.ed. New York: MC Graw-Hill, Medical Pub.