بررسی آزمایشگاهی تاثیر متقابل کالورت و سرریز کنگره‌ای در آبگذرهای زیر جاده بر میزان عبوری جریان سرریز در حالت های آزاد و مستغرق

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

دوره 10، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 1-19   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

روزبه ریاضی^{* 1}؛ مریم خان بابا²

¹استادیار دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهدشت

²دانشجوی ارشد، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

این پژوهش با رویکردی آزمایشگاهی تغییرات هیدرولیکی روی چهار تیپ سرریز کنگره‎ای با طول‎های موثر متفاوت (L/P) را در حالت‎های جریان آزاد و مستغرق مورد تحلیل و مطالعه قرار می دهد. همچنین تاثیر قرارگیری کالورت در پایین دست سرریز در سه فاصله (d/p=0.2,0.4,0.6) بر روی خصوصیات جریان بالادست و پایین دست مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد در هر چهار تیپ سرریز کنگره ای مورد بررسی شده، با افزایش نسبت بار هیدرولیکی تا حدود h_0/P=0.1 ضریب آبگذری جریان افزایش یافته و در این نسبت به حداکثر خود می‎رسد و سپس بعد از این مقدار کاهش می یابد.همچنین با افزایش نسبت طول موثر سرریز(L/P) آستانه استغراق (t/h)^* نیز افزایش می‎یابد. بنابراین افزایش طول موثر سرریز در حالت کنگره ای نسبت به سرریز لبه تیز، ضریب دبی را بهبود بخشیده و از طرف دیگر آستانه استغراق را افزایش می‎دهد.در رابطه با نصب کالورت در پایین دست سرریز در فواصل (d/p=0.2,0.4,0.6) نتایج نشان دادکه نصب کالورت در فاصله نزدیکتر به سرریز می تواند برروی خصوصیات جریان بعد از سرریز بر اثر تشکیل اولین موج عبوری از سرریز (Xw) تاثیر بگذارد و عمق جریان بعد از سرریز را در حالت استغراق افزایش داده و باعث افزایش آستانه استغراق و افزایش نسبت استغراق (t/h) گردد. و با فاصله گرفتن کالورت از سرریز تا فاصله (d/p=6) تاثیرات کالورت بر روی جریان عبوری از سرریز کاهش می‎یابد.

کلیدواژه‌ها

ضریب آبگذری؛ آستانه استغراق؛ سرریز کنگره ای؛ کالورت

مراجع