بررسی سیاستگذاری مولفه های معماری با رویکرد بالا بردن کیفیت فضای آموزشی

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 1، شماره 2، تیر 1401، صفحه 38-51   

نوع مقاله: مقاله مروری

نویسنده

طرلان زرنشانی اصل^*

گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

خلق فضا، همواره مقصود معماری بوده است. فضای آموزشی نیز، بی شک یکی از راهبردهای رسیدن به این مقصود میباشد و دو هدف تربیت و تعلیم دانش آموختگان را دنبال میکند . نوع و ماهیت فضا در آموزش رشته هایی چون معماری و هنر که احساس و تجسم از ارکان اصلی و ابزار مهم پیشرفته محسوب میشوند نقش مضاعفی داشته است. امروزه اصل مهم در فضاهای آموزشی خصوصاً در دانشکده ها که در برگیرنده مجموعه ای از مفاهیم و ارزش ها است، به ندرت احساس می شود و همین امر سبب کاهش احساس تعلق خاطر به فضا می گردد. این در حالی است که برقراری ارتباط با فضا های آموزشی هنری و نیز ارتباطات بین افراد در آن، نقش عمده ای در ارتقاء سطح آموزش دارد. بررسی ها نشان می دهد که ملاک اصلی سنجش کیفیت فضایی در مدارس و دانشکده ها، به میزان رضایتمندی کاربران آن می باشد که این امر نیز وابسته به تطابق محیط کالبدی با مجموعه نیازها و توقعات انسانی می باشد. این اصل مهم از طریق طراحی فضاهای انعطاف پذیر با قابلیت های تطبیق پذیری، تغییر پذیری و تنوع پذیری، تامین شده و امکان گرد همایی و تعاملات دانش آموختگان را قوت می بخشند. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر کیفی بر ارتقاء کیفیت فضا در مدارس و دانشکده های معماری از طریق بسط مفهوم کیفیت فضایی است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی اصول طراحی دانشکده های معماری را بر اساس ارتقاء کیفی فضا و افزایش تمرکز، آرامش و آسایش تبیین می نماید.

کلیدواژه‌ها

طراحی معماری فضای آموزشی؛ ارتقای کیفی فضا؛ کیفیت فضا؛ فضای آموزشی؛ مؤلفه های کیفیت

مراجع

آلتمن، اروین (1395). محیط و رفتار اجتماعی. (نمازیان، مترجم). (اثر اصلی،  1975)، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

استیوئرت، ‏هال (1393) (1970). معنا و فرهنگ و زندگی اجتماعی. (گل محمدی، مترجم)، (اثر اصلی، 1970). تهران، نشر نی.

السون، متیو اچ، هرگمهان، بی آر. (1389). نظریه‏های یادگیری. (سیف، مترجم)، (اثر اصلی، 2009). تهران:  نشر دوران.

الکساندر، کریستوفر (1390). معماری و راز جودانگی راه بی‏زمان ساختن. (قیومی بید هندی، مترجم). (اثر اصلی، 1976)، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

بنیامین، والتر (1393). خیابان یک طرفه. (فرازنده، مترجم). (اثر اصلی، 1970). تهران: نشر مرکز.

بودریار، ژان (1393). نظام اشیا. (ایزدی، مترجم)، تهران: نشر ثالث.

پالاسما، بوهانی (1393). چشمان پوست، معماری و ادراکات حسی. (قدس، مترجم)، (نشر اصلی، 2005)، تهران: پرهام نقش.

تی‏هال، ادوارد (1390). زبان خاموش. (نمازیان، مترجم). (نشر اصلی، 1973). تهران: دانشگاه تهران.

تی‏هال، ادوارد. (1392). بعد پنهان. (طیبیان، مترجم)، تهران: دانشگاه تهران.

دلوز، ژیل (1393). نیچه و فلسفه. (مشایخی، مترجم). (نشر اصلی، 1962). تهران: نشر نی.

راجرز، ریچارد (1392). شهر‏های پایدار برای سیاره کوچک. (افضلیان، مترجم). (نشر اصلی، 2005). مشهد: انتشارات کسری.

رزمجو، پیمان (1390). طراحی دانشگاه‏ها و جزئیات ریز فضا‏ها، تهران: مهندسین مشاور اروین معماری پارس.

روحی، پویان (1394). روایت‏های آوانگارد، مشهد: انتشارات کسری.

روحی، پویان (1395). تئوری معماری معاصر جستار‏های انتقادی، مشهد: انتشارات کسری.

ریبا، کوئنتین ریچارد (1389). هندبوک معماری، (محمودی ده ده بیگلو، مترجم). (نشر اصلی، 2007). تهران: آینده سازان شهر آب.

زومتور، پیتر (1393). معماری اندیشی، (شلوبری، مترجم). (نشر اصلی، 2006). تهران: حرفه هنرمند.

ژیژک، اسلاوی (1396). کژنگریستن، (نجفی و اسلامی، مترجمان). (نشر اصلی، 1991). تهران: نشر نی.

ساجو، آنتونیو و آیزنمن، پیتر (1386). کنکاش در آینده، (حسامی، مترجم). (نشر اصلی، 2007)، تهران: چاپ نشر و نظر.

شنک، اسمیت کندرا (1395). تئوری اسکیس. (طلایی‏ و متولی حقیقی، مترجمان). (نشر اصلی، 2012). مشهد: انتشارات کسری.

طالبیان، نیما؛ آتشی، مهدی؛ نبی زاده، سیما (1393). مجتمع آموزشی، مشهد: انتشارات کسری.

عمید، حسن (1392). فرهنگ فارسی عمید. تهران

کارمونا، ماتیو (1393). مکان‏های عمومی و فضا‏های شهری (پاپی مطلق، مترجم)، (نشر اصلی، 2006). تهران: دانشگاه هنر.

کورت گروتر، یورگ (1386). زیباشناسی معماری، (پاکزاد، مترجم)، (نشر اصلی، 1987). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

گلدبرگ، پل (1393). چرا معماری مهم است، (ترابی، مترجم)، (نشر اصلی، 2014). تهران: هنر معماری قرن.

گیدیون، زیگفرید (1391). فضا زمان معماری، (فرامرزی، مترجم)، (نشر اصلی، 1966)، تهران: کاوش پرداز.

لاوسون، برایان (1390). طراحان چگونه می‏اندیشند، ابهام زدایی از فرآیند طراحی، (ندیمی، مترجم)، (نشر اصلی، 1997)، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

لاوسون، برایان (1391). زبان فضا، (عینی فر و کریمیان، مترجمان)، (نشر اصلی، 2011)، تهران: دانشگاه تهران.  

مالگیرو، هری فرانسیس (1395). مغز معمار، علوم اعصاب، خلاقیت معماری، (مردمی و ابراهیمی، مترجمان)، (نشر اصلی، 2011)، تهران: انتشارات هنر معماری قرن.

مرلوپونتی، موریس (1391). جهان ادراک، (جابرالنصار، مترجم)، (نشر اصلی، 2011)، تهران: نشر ققنوس.

مونئو، رافائل (1390). اشتیاق‏های تئوریک و اسراتژی‏های طراحی در آثار هشت معمار معاصر، (رئیسی و عشقی صنعتی، مترجمان)، مشهد: انتشارات کسری.

نوربری شولنز، کریستیان (1393). معماری معنا و مکان، (نوروز برازجانی، مترجم)، تهران: پرهام نقش.

نویفرت، ارنست (1386). اطلاعات معماری، (مظفری ترشیری، مترجم)، (نشر اصلی، 2007).