بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 7، دوره 14، شماره 51، فروردین 1401، صفحه 87-97   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا اکبرزاده نیاکی¹؛ اعظم نعمتی چرمهینی²؛ ربابه تقی زاده بروجنی^{* 1}

¹دانشگاه حضرت معصومه (س) قم، گروه طراحی پارچه، قم، ایران.

²دانشگاه هنر تهران، گروه طراحی صنعتی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مجموعه‌های طراحی لباس می‌باشد. نمونه پژوهش لباس و پوشش اسلامی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. گرد‌آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده‌‌ها نشان داد، چهار اصطلاح پوشش مختلف به نام‌های حجاب، مد عفیفانه، لباس‌های قومی-محلی و لباس‌های غیر اسلامی با نقوش اسلامی در بین طراحی‌هایی که با مد اسلامی ارتباط دارند ‌شناسایی شدند. طراحان فعلی لباس هنوز موفق به ساختن یک «مد اسلامی جهانی» که متمایز از مد غربی باشد و حتی مستقیماً با آن مخالفت کند نشده‌اند. تصویر ذهنی طراحان از مد اسلامی، بیشتر بر شاخصه‌های زیبایی‌شناختی مد استوار است تا رعایت شرعی حجاب و همچنین مد اسلامی هنوز تابعی از سیستم غربی پنداشته می‌شود و نتوانسته هویت مستقل خویش را بیابد. مداسلامی دارای ماهیتی واقعی است و برای مؤثر بودن، نیازمند بازتعریف و تدوین چارچوب‌های مشخص طراحی است. می‌توان چنین تحلیل کرد که سبک مد اسلامی موجود، هنوز هویت کاملاً مستقل به‌عنوان مد جهانی را نیافته است. مصرف‌کنندگان مسلمان خود نیز قابل‌جمع در یک دسته‌بندی واحدنیستند. سبک‌های خاص لباس ازنظر زیبایی‌شناسی فرهنگی، اقتصاد، الگوهای تجاری، آرمان‌ها و نحوه نمایش یا بیان ایمان، شکل‌گرفته است. درنتیجه می‌توان گفت که به تعداد شکل‌های حجاب، پوشش‌های متفاوتی از طراحی لباس اسلامی وجود دارد. مد اسلامی دارای سبک طراحی خاصی است و دارای ماهیت واقعی است، اما لازم است در طراحی و سایر فرآیندهای این صنعت تغییراتی ایجاد شود و تعاریف آن به‌روزرسانی و اجرا گردد.

کلیدواژه‌ها

مفهوم مد؛ لباس اسلامی؛ پوشش زنان

سایر فایل های مرتبط با مقاله

51-7-7.pdf

مراجع

Akou, H. M. (2007). Building a new “World Fashion”: Islamic dress in the twenty-first century.   Fashion Theory, 11(4), 403-421. URL:https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2752/175174107X250226    

Alimen, N. (2018). Faith and fashion in turkey: Consumption, politics and Islamic identities. Turkey: I.B.Tauris. URL: https://www.amazon.ca/-/fr/Nazli-Alimen/dp/1788311663 

Armstrong, C. M., Niinimäki, K., Kujala, S., Karell, K. E., & Lang, C. (2015).  Sustainable product-   service systems for clothing: exploring consumer perceptions of consumption alternatives in Finland. Journal of Cleaner Production, 97(1), 30-39. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652614000596?via%

Barthes, R. (1983). The fashion system. New York: Hill & Wang. URL: https://www.kirkusreviews.com/book-reviews/roland-barthes/the-fashion-system/

Bouvier, G. (2016). Discourse in clothing: the social semiotics of modesty and chic in hijab fashion. Gender and Language Journal (G&L), 10(3), 364-385. URL:https://journal.equinoxpub.com/GL/article/view/11397

Bucar, E. (2018). Pious Fashion, How Muslim Women Dress. Cambridge: Harvard university press. URL: https://www.hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674241602

Cameron, J. (2013). Modest motivations: religious and secular contestation in the fashion field. Modest Fashion: Styling Bodies, Mediating Faith. London: I.B.Tauris. URL: https://www.bloomsbury.com/us/modest-fashion-9781780763835/

Clark, L. S. (2006). Introduction: to a Forum on Religion, Popular Music, and Globalization. Journal of Scientific Study of Religion, 45(4), 475-479. URL: https://www.jstor.org/stable/4621929

Fatema, M., & Islam, A. (2014). A conceptual framework on the study of trends of Islamic fashion and clothing practices amongst young muslim female in Bangladesh. Advances in environmental biology, 8(9), 715-719.     URL:https://www.researchgate.net/publication/263807484

Gornostaeva, G., & Rieple, A. (2014). Fashion design in london: the positioning of independent designers within the fashion field. Archives of Design Research 111(3), 12-19. DOI:10.15187/adr.2014.08.111.3.37

Hashemi. M. (2019). Iranian Design. Dastavard Magazine, 27(37), 46-49. [Persian] URL: http://dastavard.journal.art.ac.ir/?_action=article&au=4237&_au=%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C%D8%8C%20%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86

Katebi, H. (2015). Tehran street style. United States of America ( USA): Hoda Katebi. URL: https://www.amazon.com/Tehran-Streetstyle-Hoda-Katebi/dp/1682224104

Kimiaii, A. R., & Zolfegharloo Koohi, M. (2016). Designing costume (clothes) based on cultural attitude or world tendency?. The Second International Conference on Iranian Islamic Economics, Management and Culture, Ardebil. URL: https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=18641       

Klemm, P. M. (2013). We Grew Up Free but Here We Have to Cover Our Faces: Veiling among Oromo Refugees in Eastleig, Kenya. Veiling in Africa, Bloomington, IA: Indiana University Press. URL: https://www.academia.edu/34889530/_We_Grew_Up_Free_but_Here_We_Have_to_Cover_our_Faces_Veiling_among_Oromo_Refugees_in_Eastleigh_Kenya

Lewis, R. (2015). Muslim Fashion, Contemporary Style Cultures. Durham and London: Duke University Press. URL: https://www.dukeupress.edu/muslim-fashion

Lewis, R. (2018). Modest Fashion and Anti-Fashion. United Kingdom: The Routledge International Handbook to Veils and Veiling Practices. URL: https://ualresearchonline.arts.ac.uk/id/eprint/11682/

Moors, A. (2007). Fashionable Muslims, notions of self, religion and society in San’a. Fashion Theory, 11(1), 319–46. URL: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2752/136270407X202853

Potts, J. (2009). Lifting the Veil on Fashion; Filling the Gaps between Modesty & Fashion Apparels. PhD dissertation, The Ohio State University, Department of Consumer Sciences. URL: https://www.researchgate.net/publication/277877952_Lifting_the_Veil_on_Fashion_Filling_the_Gaps_Between_Modesty_and_Fashion_Apparels

Salimi, J. & Rashid, Z. (2013). Transformation of fashion photography in Iranian society. Journal of Women in Culture and Art, 5,(4), 528-507. [Persian] URL: https://journals.ut.ac.ir/article_50242.html

Shirazi, F. (2001). The Veil Unveiled: The Hijab in Modern Culture. Gainesville, FL: University Press of Florida. URL: https://upf.com/book.asp?id=9780813056463

Tarlo, E. (2010a). Visibly Muslim: Fashion, Politics, Faith. Oxford: Berg. URL: https://www.amazon.com/Visibly-Muslim-Fashion-Politics-Faith/dp/1845204336

Tarlo, E. (2010b). Hijab Online: The Fashioning of Cyber Islamic Commerce, Interventions. International Journal of Postcolonial Studies, 12(2., 209-225. URL:https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/1369801X.2010.489695

Tarlo, E., & Moors, A. (2013). Islamic Fashion and Anti-Fashion: New Perspectives from Europe and North America. UK: Bloomsbury. URL: https://www.bloomsbury.com/uk/islamic-fashion-and-antifashion-9780857853349/

Temporal, P. (2011). Islamic Branding and Marketing: Creating a Global Islamic Business. Singapore: John Wiley & Sons (Asia). URL: https://www.wiley.com/en us/Islamic+Branding+and+Marketing%3A+Creating+A+Global+Islamic+Business-p9780470825396

Uddin, A. T. (2011). Conquering Veils: Gender and Islams’. In I Speak for Myself: American Women on Being Musli. Oregon: White Cloud Press. URL: https://sbctc-greenriver.primo.exlibrisgroup.com/discovery/fulldisplay?vid=01STATEWA_GREENRIV:GREENRIVER_V1&tab=default_tab&docid=alma991473083402812&context=L&search_scope=MyInst_and_CI&lang=en