بررسی اوضاع اجتماعی نواحی مرکزی ایران در دوره حکمرانی آل بویه

فصلنامه تاریخ

مقاله 1، دوره 17، شماره 67، اسفند 1401، صفحه 1-20   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سارا ناز پرور صوفیانی¹؛ محمد سپهری^{* 2}؛ علیرضا واسعی³

¹دانشجوی دکتری رشته تاریخ تمدن ملل اسلامی ، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران

²استاد گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

³دانشیار گروه هنر و تمدن اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.

چکیده

آل بویه، سلسله ای ایرانی نژاد و شیعی مذهب،منسوب به ابوشجاع بودندکه میان سال های 322-488ه.ق بر بخش بزرگی از عراق(عجم و عرب)،جزیره،شام و بخش های مختلفی ایران از جمله جبال حکومت کردند. ایران و بخصوص غرب آن از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. این منطقه در قرن چهارم ه.ق در دوره حاکمیت شاخه ای از آل بویه، در عرصه تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نمود ویژهای یافت.سوال محوری پژوهش حاضر آن است که اوضاع اجتماعی ایران در دوره حکمرانی آل بویه چگونه بوده است؟ فرضیه مطرح شده این است که در سایه آرامش نسبی که حکومت آل بویه فراهم نموده بود زمینه ایی برای رونق اجتماعی فراهم آمد. با این حال نابرابری های اجتماعی همچنان بر این منطقه حاکم بود. بر اساس یافته های این پژوهش، که به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه انجام شده،این منطقه درواقع دربردارنده نوعی جمع اضداد یا حتی پارادوکس تاریخی در درون خود است. چرا که علیرغم اینکه این منطقه از لحاظ سیاسی در این قرن از ثبات چندانی برخوردار نیست به لحاظ اجتماعی سنت های دیرینه تاریخ ایران در این منطقه پابرجا بوده است.

کلیدواژه‌ها

آل بویه؛ حیات اجتماعی؛ ایران؛ طبقات

مراجع