عوامل فرهنگی مرتبط با مصرف گرایی خودنمایانه در بین شهروندان منطقه ۱۱ تهران

مطالعات جامعه شناسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1401

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jss.2022.1953174.1436

نویسندگان

میثم نقاش زاده¹؛ ندا سلیمانی^{* 2}

¹دانشجوی DBA، دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²استادیار، گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران ( نویسنده مسئول )

چکیده

فرهنگ، بستری است که رفتارهای اجتماعی پایدار در درون آن صورت می گیرد. مصرف گرایی با نمادها و علائم خاص خود بیان کننده سبک زندگی، تمایلات، تفکرات و ایده آل ها و به مثابه بازنمایی کننده هویت عاملان آن، کارکردهای جدیدی یافته است. هدف اصلی تحقیق حاضر تعیین عوامل فرهنگی مرتبط با مصرف گرایی خودنمایانه در بین شهروندان منطقه ۱۱ شهر تهران بود. جامعه آماری شهروندان منطقه 11 شهر تهران و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و حجم نمونه 384 بود. به منظور آزمون فرضیه ها از آزمون رگرسیون استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که عوامل فرهنگی رابطه معناداری با مصرف گرایی خودنمایانه شهروندان تهرانی دارد، یعنی بین جمع گرایی اجتماعی، جسارت، جهت گیری آینده و مصرف گرایی خودنمایانه در بین شهروندان تهرانی رابطه معنی دار وجود دارد. در تبیین این یافته باید گفت، رفتارهای مصرفی انسان در بلندمدت رفتارهایی پایدار شمرده می شوند و تغییر این رفتارها بدون تغییر فرهنگ ممکن نیست. بنابراین برای تغییر رفتار مصرفی افراد جامعه باید برای عامل فرهنگ اعتبار خاصی قایل شد.

کلیدواژه‌ها

عوامل فرهنگی؛ مصرف گرایی خودنمایانه؛ شهروندان تهران

مراجع

اصغرنژاد، نجف و داوری، کورش(1394)، بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر الگوی مصرف آب در بین شهروندان شهر دهدشت در سال 1394،کنفرانس بین المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی،تهران.

آقامحمدخان، سمیرا(1391) بررسی عوامل فرهنگی موثر بر خلاقیت کارکنان رویین صنعت با تاکید بر مدل گلوب، دانشگاه تهران مرکزی.

رنجبران، بهرام و ذبیح زاده، کاظم و برابری، مجتبی. (1390). بررسی الگوهای مصرفی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان، مجله‌ی زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره‌ی 9، شماره‌ی 2: 180- 155.

طالبی دلیر، معصومه؛ اکبری، حسین. (1393). رسانه و مصرف­گرایی، رسانه و فرهنگ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره‌ی دوم: 123-150.

عسکری ندوشن، عباس؛ سید علیرضا افشانی؛راضیه ذاکری هامانه و سمیه عسکری ندوشن. (1393). تمایلات مصرفی زنان در شهر یزد، مجله‌ی زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، شماره‌ ی(1): 116-93.

عضدی, طیبه(1396) آگهی های تبلیغاتی رسانه ها (با تاکید بر تلویزیون) و چگونگی تاثیرگذاری بر تغییر نگرش افراد به سمت مصرف گرایی، یازدهمین کنگره ملی پیشگامان پیشرفت، تهران، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.

عبداللهیان، حمید؛ حسنی، حسین (1389) تبلیغات تجاری و مصرف گرایی:تحلیل نشانه شناختی آگهی های تجاری تلویزیونی در ایران، فصلنامه پژوهش های ارتباطی – سال هفدهم شماره 2 (پیاپی 62)

مصطفوی کهنگی, فرحناز(1396) تاثیر تبلیغات تجاری – بازرگانی شهری بر مصرف گرایی دختران (دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان)، چهارمین همایش بین المللی مدیریت رسانه، تهران، ماهنامه چهره های ماندگار - دانشگاه صدا و سیما.

موحد، مجید؛ عباسی شوازی، محمد تقی؛ مرحمتی، ندا. (1394). رسانه، جنسیت و مصرف­گرایی: مطالعه رابطه‌ی استفاده از رسانه­های جمعی با تمایلات مصرف­گرایانه دختران و پسران جوان شهر شیراز، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان): 12، 65-47.

موسوی، ی و احمدی ط (1395) تأثیر تبلیغات تجاری شهری بر مصرف گرایی زنان شهر تهران، فصلنامة مطالعات توسعة اجتماعی فرهنگی ، شماره4.

مهاجرانی، علی اصغر؛ حقیقتیان، منصور؛ یوسف نیا، مهدی (1394). "بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر سبک زندگی ساکنان روستاهای تبدیل شده به شهر، مورد مطالعه: شهرستان های خواف و رُشتخوار در استان خراسان رضوی". رساله دکترای جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.

یوسف نیا، مهدی ، مهاجرانی، علی اصغر ، حقیقتیان، منصور (1394) بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر سبک زندگی ساکنان روستاهای تبدیل شده به شهر در شهرستان های خواف و رُشتخوار نمونه موردی: شهرهای نشتیفان، سلامی و جنگل، فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 38

1-Agha Mohammad Khan, Samira (2012) A Study of Cultural Factors Affecting the Creativity of Ruyin Sanat Employees with Emphasis on the Globe Model, University of Central Tehran.

2-Asgharnejad, Najaf and Davari, Kourosh (2015), A Study of Social and Cultural Factors Affecting Water Consumption Pattern among Citizens of Dehdasht in 2015, International Conference on Humanities, Psychology and Social Sciences, Tehran.

3-Askari Nadooshan, Abbas; Seyed Alireza Afshani; Razieh Zakeri Hamaneh and Somayeh Askari Nadooshan. (2014). Women Consumption Tendencies in Yazd, Journal of Women in Development and Politics (Women Research), No. (1): 116-93.

4-Azodi, Tayebeh (2017) Media Advertisements (with Emphasis on Television) and How to Influence Changing Individuals' Attitudes Towards Consumerism, 11th National Congress of Pioneers of Progress, Tehran, Center for the Iranian Islamic Model of Progress.

5- Himadri Roy Chaudhuri, S. Mazumdar, A. Ghoshal (2011) Conspicuous consumption orientation: Conceptualisation, scale development and validation, Journal of Consumer Behaviour, J. Consumer Behav. 10: 216–224 (2011), Published online 13 June 2011 in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com) DOI: 10.1002/cb.364

6-Khaiwal, Ravindra, ManinderKaur-SidhubSuman, MorcSiby, John (2019) Trend in household energy consumption pattern in India: A case study on the influence of socio-cultural factors for the choice of clean fuel use و Journal of Cleaner Production Volume 213, 10 March 2019, Pages 1024-1034.

7-Mohajerani, Ali Asghar; Hagigatian, Mansour; Yusuf Nia, Mahdi (2015). "Study of social, cultural and economic factors affecting the lifestyle of the inhabitants of villages turned into cities, studied: Khaf and Rashtkhar cities in Khorasan Razavi province". PhD Thesis in Economic Sociology and Development, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Dehaghan Branch.

8-Mostafavi Kohngi, Farahnaz (2017) The Effect of Urban Commercial Advertising on Girls' Consumerism (Students of Payame Noor University, Central Isfahan), Fourth International Conference on Media Management, Tehran, Monthly Figures Monthly - Radio and Television University.

9-Mousavi, Y. and Ahmadi (2016) The Effect of Urban Commercial Advertising on Women's Consumerism in Tehran, Quarterly Journal of Socio-Cultural Development Studies, No. 4.

10-Movahed, Majid; Abbasi Shawazi, Mohammad Taqi; Mercy, Neda. (2015). Media, Gender and Consumerism: A Study of the Relationship between the Use of Mass Media and the Consumerist Tendencies of Young Girls and Boys in Shiraz, Strategic Studies of Women (Women's Book): 12, 47-65.

11-Paek, Hye-Jin؛ Pan, Zhongdang (September 2004) Spreading Global Consumerism: Effects of Mass Media and Advertising on Consumerist Values in China, Mass Communication & Society

12-Ranjbaran, Bahram and Zabihzadeh, Kazem and Barabari, Mojtaba. (2011). A Study of Consumption Patterns of Female Students at the University of Isfahan, Journal of Women in Development and Politics (Women's Research), Volume 9, Number 2: 180-155.

13- Robertson, J. P. F., & Abatan, O. (2017). The Impact of Using Social Media for Advertising Appliances on Consumer Behaviour. Journal of Marketing and HR

14-Talebi Dalir, Masoumeh; Akbari, Hussein (2014). Media and Consumerism, Media and Culture, Institute of Humanities and Cultural Studies, Fourth Year, No. 2: 123-150.

15-Yousefnia, Mehdi, Mohajerani, Ali Asghar, Haghighatian, Mansour (2015) A Study of Cultural and Social Factors Affecting the Lifestyle of Residents of Villages Converted to Urban in Khaf and Rashtkhar Cities Case Study: Nashtifan, Salami and Jangal Cities, Cultural Studies Quarterly Khorasan Social, Volume 10, Number 2 - Serial Number 38