اثر بخشی ذهن‌اگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عاطفۀ مثبت و منفی و اختلالات درونی‌شدۀ دانش‌آموزان دختر دارای مشکلات ‌رفتاری شهرستان نجف‌آباد

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 9، دوره 23، شماره 1 - شماره پیاپی 87، خرداد 1401، صفحه 100-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2020.1866458.1801

نویسندگان

اعظم طغیانی ریزی¹؛ مریم قربانی^{* 2}

¹کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد، اصفهان، ایران

²عضو هیأت علمی، گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عاطفۀ مثبت و منفی و اختلالات درونی‌شدۀ دختران دارای مشکلات­ رفتاری بود. روش  پژوهش نیمه­تجربی از نوع طرح پیش­آزمون - پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ ­آماری شامل دانش­آموزان دختر دارای مشکلات رفتاری مقطع دوم ابتدایی بود که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. نمونه­ شامل 30 نفر از دانش­آموزان دختر شهرستان نجف آباد در سه مدرسه بودند که به ­شیوۀ نمونه­گیری خوشه‌ای انتخاب و سپس در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس مشکلات­ رفتاری (Ratter,1967)، مقیاس مشکلات ­رفتاری درونی‌سازی­شده ((Akhenbakh and Raskorela, 2001 و مقیاس عاطفۀ مثبت و منفی (Watson, Clark and Telgen, 1988) بودند. گروه آزمایش طی 8 جلسه به مدت یک ساعت و نیم تحت مداخلۀ آموزش ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. نتایج با استفاده از تحلیل کواریانس بیانگر آن بود که ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس، بر ابعاد عاطفۀ مثبت و منفی (افزایش احساس مثبت و کاهش احساس منفی) و ابعاد اختلالات درونی‌شده (گوشه­گیری، افسردگی، شکایات جسمانی و مقیاس اضطراب/ افسردگی) اثرگذار است. (05/0P<). همچنین نتایج نشان داد که  آگاهی مبتنی برکاهش استرس به شیوۀ گروهی 6/18% از تغییرات عاطفۀ مثبت، 4/18% از تغییرات عاطفۀ منفی، 9/22% از تغییرات گوشه‌گیری/ افسردگی،  24% از تغییرات شکایات جسمانی  و 2/34 % از تغییرات  اضطراب/ افسردگی را تبیین می‌کند.

کلیدواژه‌ها

مشکلات رفتاری؛ اختلالات درونی‌شده؛ عاطفۀ مثبت و منفی؛ ذهن‌آگاهی مبتنی بر کاهش استرس؛ دانش‌آموزان دختر دارای مشکلات رفتاری

مراجع

Kabat-Zinn, J. (2003). Participatory Medicine. Journal of European Academy of Dermatology and Vereneology, 14(2), 239-240.

Kaviani, Hossein; Jewelry, Forouzan; Bahirai, Hadi (2005). The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) in reducing negative self-efficacy thoughts, dysfunctional attitudes, depression, and anxiety: 60-day follow-up. Journal of Cognitive Science 7 (1): 59-49.

Keng SL, Smoski MJ, Robins CJ. (2011). Effects of mindfulness on psychological health: a review of empirical studies. Clin Psychol Rev; 31:1041-56

Khodabakhsh Pir Kalani, Roshanak; Rahim Jaroni, Haniyeh. (2015). The effectiveness of cognitive-behavioral combination therapy and mindfulness-based stress reduction in the treatment of a case of generalized anxiety disorder, Clinical Psychological Studies, 13 (4): 121-147

Lotfabadi, Hossein (2018). Emotions and identities of adolescents and young people. Tehran: Third Generation Publications, First Edition.

Mirzaei, Elham; Shairi, Mohammad Reza (2018). Evaluating the effectiveness of stress reduction treatment model based on awareness of positive and negative emotions and depressive symptoms, Journal of Medical School, 61 (1): 864-876

Mitmansgruber.  H.,  Beck,  M.T.,  &  Schubler.G (2015 ).  Mindful  helper:  Experiential  avoidance, meta-emotion,and emotion regulation in paramedics. Journal of Research in Personality, 15(2), 345-361.

Quay, H.C., & Peterson, D. R. (2012). Manual for the Revised Behavior Problem Checklist: Coral Gables, FL: Author

Shaykh al-Islami, Razieh; Salvation, infallibility; Ahmadi, Sarah (2011). Anticipation of the components of happiness of married women through self-esteem and marital relations, Women in Culture and Art, 3 (1): 172-167.

Shiri, Ismail; Valipour, Mostafa; Mazaheri Tehrani, Mohammad Ali; Rudbari Saghaei, Behnaz (2015). Investigation of the prevalence of internalization and externalization behavioral problems among male secondary school students in Zanjan city, Behavioral Sciences Research, 12 (2): 44-53.

Tsaousis I, Nikolaou I, Serdaris S, Judge T. (2007). Do the core. Self- evaluation moderate the relationship between subjective well-being and physical and psychological health? Personality and Individual Differences, 42(2): 1444-1452.