اثربخشی آموزش خودکنترلی بر نشانگان رفتاری برونی‌سازی شده – مورد مطالعه: دانش‌آموزان پسر پایۀ دوم مدارس ابتدایی یزد

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 14، دوره 23، شماره 1 - شماره پیاپی 87، خرداد 1401، صفحه 168-178   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2020.1894467.2341

نویسندگان

حسن زارعی محمود آبادی^{* 1}؛ رویا روشن بخش یزدی²؛ لیلا اکرمی³

¹دانشیار گروه روان شناسی ، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

²کارشناس ارشد مشاوره، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی یزد ، یزد، ایران

³دکترای روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتیِ، گروه روان شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش خودکنترلی بر نشانگان رفتاری برونی‌سازی شده در دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر یزد است. این مطالعه از نوع نیمه­آزمایشی بود که در اجرای آن از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعۀ آماری شامل تمام دانش‌آموزان پسر پایۀ دوم مدارس ابتدایی شهرستان یزد بودند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای 30 نفر دانش‌آموز انتخاب و به گونۀ تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. دانش‌آموزان گروه آزمایش در 8 جلسه برنامۀ مداخلۀ آموزش خودکنترلی شرکت کردند و گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. از چک لیست مشکلات رفتاری کودکان (Achenbach, 2001) برای جمع آوری اطلاعات و برای تجزیه و تحلیل داده­های حاصل از پژوهش، از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، میزان رفتارهای قانون‌شکنانه، پرخاشگری و نشانگان رفتاری برونی‌سازی شده (001/0p<) در آنها کاهش یافته است؛ بنابراین می­توان نتیجه گرفت که آموزش خودکنترلی می­تواند به عنوان یک مداخلۀ سودمند در تعدیل نشانگان رفتاری برونی‌سازی شده باشد و اثر مثبتی بر آن داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

خودکنترلی؛ دانش‌آموز؛ مقطع ابتدایی؛ نشانگان رفتاری برونی‌سازی شده

مراجع

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2001). Manual for the ASEBA School-Age Forms and Profiles. Burlington, VT: University of Vermont Research Center for Children, Youth, & Families.

Achtziger, A., Hubert, M., Kenning, P., Raab, G., & Reisch, L. (2015). Debt out of control: The links between self-control, compulsive buying, and real debts. Journal of Economic Psychology, 49 (9), 141-149

Anagold, A., Costello, E., & Erkanli, A. (1999). Comorbidity. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 40 (1), 57-87.

Arnold, DH., Brown, SA., Meagher, S., Baker, CN., Dobbs, J., Doctoroff, GL. (2006). Preschool based programs for externalizing problems. Education and Treatment of Children, 29(2), 311-39.

 

Beh-Pajooh, A., Fatemi, S.M., Ghobari Bonab, B., Alizadeh, H., Hemmati, GH. (2012). The Impact of a Self-Control Training Program on Enhancement of Social Skills in Students with ADHD. Psychology, 3(8), 616-620

Bornovalova, MA., Hicks, BM., Iacono, WG., & Mcgue, M.(2010). Familial transmission and heritability of childhood disruptive disorders. American Journal of Psychiatry. 167(9),1066–1074.  doi: 10.1176/appi.ajp.2010.09091272

Cartwright-Hatton, S., McNally, D., White, C., & Verduyn C. (2005). Parent Skill Training: An Effective Intervention for Internalizing Symptoms in Younger Children. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 18(2), 45-52. DOI: 10.1111/j.1744-6171.2005.00014.x

Davison, CG. (2005). Abnormal psychology. New York: John Wiley and sons, 41-112.

Dick, DM. (2011). Gene-Environment Interaction in Psychological Traits and Disorders. Annual Review of Clinical Psychology,7, 383–409. DOI: 10.1146/annurev-clinpsy-032210-104518

Fagan, AA. (2013). Family-Focused Interventions to Prevent Juvenile Delinquency: A Case Where Science and Policy Can Find Common Ground. Criminology & Public Policy, 12,4,1–34

Feinberg, ME., Solmeyer, AR., Mchale, SM. (2012). The Third Rail of Family Systems: Sibling Relationships, Mental and Behavioral Health, and Preventive Intervention in Childhood and Adolescence. Clinical Child and Family Psychology Review,15(1),43–57

Flook, L., Goldberg ,SB., Pinger, L., & Davidson, RJ. (2015). Promoting prosocial behavior and self-regulatory skills in preschool children through a mindfulness-based Kindness Curriculum. Developmental Psychology. ,51(1), 44-51

Flouri, E., & Buchanan. (2002).  A Father involvement in childhood and trouble with the police in adolescence: Finding from the 1958 British birth cohort. Journal of Interpersonal Violence, 17(1), 689- 701. https://doi.org/10.1177/0886260502017006006

Forgatch, MS., Patterson, GR., Gewirtz, AH. (2013). Looking Forward: The Promise of Widespread Implementation of Parent Training Programs. Perspectives on Psychological Science. 8(6), 682–694.

Galla, B. M., & Duckworth, A. L. (2015). More than resisting temptation: beneficial habits mediate the relationship between self-control and positive life outcomes. Journal of Personality and Social Psychology. 109 (3), 508–525. doi: 10.1037/pspp0000026

Ganji,M. (2017). Psychology of Exceptional Children, Tehran: Savalan: 276-77. [Persian]

Gimple, G. A., & Holland, M. L. (2002). Emotional and behavioral problems of young children: Effective interventions in the preschool and kindergarten years. New York: Guilford press

Henggeler, SW.(2011). Efficacy studies to large-scale transport: the development and validation of multisystemic therapy programs. Annual Review of Clinical Psychology, 7, 351–381. doi: 10.1146/annurev-clinpsy-032210-104615.

Henggeler, SW., & Sheidow, AJ. (2012). Empirically supported family-based treatments for conduct disorder and delinquency in adolescents. Journal of Marital and Family Therapy, 38(1),30–58.

Hollenstein, T. (2004). Rigidity in parent-child interaction and the developmental of externalizing and internalizing early childhood. Journal of Abnormal Child Psychology, 32(4), 595-607

Howell, J., & Watson, C. (2007). Procrastination: Associations with achievement goal orientation and learning strategies. Personality and Individual Divergences, 43,167–17.

Kazdin, A.E.(1995). Aggressive behavior and conduct disorder. In T.R. Kratochwill & R.J. Morris (Eds.), The practice of child therapy. New York: Pergamon Press.

Mansurnejad, Z., Malekpour, M., Ghamarani, A., Yar Mohammadian, A. (2019). The effectiveness of self-determination skills training on basic psychological needs of students with externalized behavioral problems. Journal of Psychological Achievements (Journal of Education & Psychology). 26(1), 1-16. DOI: 10.22055/psy.2019.25336.2043. [Persian]

Minai, A.(2006). Standardization Child Behavior Check List (CBCL) Self-Assessment and Teacher Report Form. Research on Exceptional Children, 19(1), 529-558. [Persian]

Moilanen, KL., Shaw, DS., Maxwell, KL. (2010). Developmental cascades: Externalizing, internalizing, and academic competence from middle childhood to early adolescence. Development and Psychopathology, 22(3),635–653

Pandey,A;Hale,D., Das, SH., Goddings,AL., Blakemore, SJ.,Viner,RM.(2018). Effectiveness of Universal Self-regulation–Based Interventions in Children and Adolescents: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Pediatrics, 172(6), 566-575

Patterson, GR., Forgatchm, MS., & Degarmo, DS.(2010). Cascading effects following intervention. Development and Psychopathology, 22(4),949–970

Samek, D.R.,  &  Hicks, B.M.(2014). Externalizing Disorders and Environmental Risk: Mechanisms of Gene-Environment Interplay and Strategies for Intervention. Clinical Practice, 11(5), 537–547.

Shahidi, M. (1992). Growth restraint and a sense of self-esteem in children affected. Teacher Development, 87, 60-66.

Stormont, M. (2002).  Externalizing behavior problems in young children: Contributing factors and early intervention. Psychology in School, 39(2),127-38.

Vera, E. P., & Moon, B. (2013). An empirical test of low self-control theory: Among Hispanic youth. Youth Violence and Juvenile Justice, 11(1), 79-93.

Webster-Stratton, C. H., & Reid, M. J. (2011). Combining parent and child training for young children with ADHD. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40 (20), 191-203.

Williamson, D.R. (2002). Effects of reading stories to teach ethics. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 141-56.