بررسی اندیشه انسان کامل در رسائل شاه‌نعمت‌الله ولی

عرفان اسلامی

دوره 19، شماره 72، تیر 1401، صفحه 163-184   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عالیه اکیری^{* 1}؛ محمدحسین سرداغی²؛ مهسا رون²

¹دانش‌آموخته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی، قزوین،ایران.*نویسنده مسئول: [e-mail]

²استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی، قزوین، ایران.

چکیده

کمال­طلبی، ذاتی انسان است و همین امر باعث­شده که توجه به ارائۀ الگوی انسان کامل در همه ادیان الهی و عموم مکاتب بشری موردتوجه قرارگیرد. انسان کامل از جمله مباحث ریشه­دار عرفان اسلامی است که همواره مورد توجه اندیشمندان بوده­است ، موضوعی که به همراه توحید ، هستۀ اصلی عرفان اسلامی را تشکیل­می­دهد.
مقالۀ حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی انسان کامل در رسائل شاه­نعمت­الله ولی می­پردازد و نتایج آن حاکی از این است که شاه­نعمت­الله ولی با رویکرد علم­الاسمائی خود در این موضوع به­نحو مطولی سخن­رانده و بر جنبۀ شهودی و عرفانی و در مرحله بعد براساس آموزه­های وحیانی بحثکرده­است. وی با مبنا قراردادن نظام علم­الاسمائی به تبیین رابطۀ حق با انسان کامل و عالم می­پردازد. از نظر شاه­نعمت­الله ولی، انسان کامل با توجه به آیۀ امانت مانند آینه­ای است که خداوند خود را در وجود او می­بیند زیرا انسان کامل مظهر اسماء و صفات الهی است. انسان کامل، واسطۀ بین حق و خلق است و سبب فیض حق و مدد او به عالم است انسان کامل نزدیکترین تجلی به خداوند است، بنابراین انسان کامل مظهر ولایت حق است، کون جامعی که واسطۀ فیوضات حق به ممکنات است.

کلیدواژه‌ها

انسان کامل؛ شاه‌نعمت‌‌الله ولی؛ کون جامع؛ حقیقت محمدیه

مراجع