ریا و اخلاص و بازتاب آن در شعر حافظ

عرفان اسلامی

دوره 19، شماره 72، تیر 1401، صفحه 325-342   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

محمدرضا حصارکی^*

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر قدس، ایران، تهران.*نویسنده مسئول: [e-mail]

چکیده

اندیشه­های اخلاقی در شعر حافظ جایگاه ویژه­ای دارند. شعر حافظ مملو از مفاهیم و ارزش­های اخلاقی و انسانی است که هرکدام برای نوع بشر درس زندگی به­شمار­می­روند. پند و اندرزهای اخلاقی حافظ که بسیاری از آنان ریشه در تعالیم دین مبین اسلام دارد، رهنمودهایی برای زندگی هستند که با دقت و ظرافت ادبی، راه و رسم خوب­زیستن را به انسان نشان­می­دهد. حافظ شاعر اندیشه­های ناب انسانی است که معنویت حاکم بر اشعار او ریشه در آیات قرآن و آحادیث و روایات دینی دارد که  جامعه را به­سمت فضائل اخلاقی رهنمون می­سازد. اشعار حافظ دربارۀ اخلاق و ارزش­های اخلاقی چنان زیبا و هنرمندانه سروده­شده­اند که می­توان او را یک جامعه­شناس صاحب­سبک در­زمینه آسیب­های فرهنگی و اجتماعی دانست. این پژوهش به­روش توصیفی - تحلیلی بر آن است  تا علاوه­بر بررسی ریا و اخلاص از منظر آیات و احادیث و تبیین معنا و مفهوم آن­ها، دیدگاه این شاعر بزرگ را با ارائه شواهد شعری در خصوص این دو خصیصه بررسی  کند.

کلیدواژه‌ها

ریا؛ اخلاص؛ منظر؛ شعر فارسی؛ حافظ

مراجع