تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 9,997 |
تعداد مقالات | 83,560 |
تعداد مشاهده مقاله | 77,801,337 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,843,950 |
تطبیق کهنالگوهای صورمثالی در سعادتنامۀ استرآبادی و ساقینامۀ ترشیزی براساس نظریۀ یونگ | ||
تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) | ||
دوره 14، شماره 52، تیر 1401، صفحه 492-512 اصل مقاله (4.73 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.1905635.2025 | ||
نویسندگان | ||
زینب نوروزعلی1؛ احمد خطیبی خیالی* 2؛ علی اصغر حلبی2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
نوشتار حاضر تلاشی برای یافتن کهنالگوی صورمثالی در سعادتنامۀ استرآبادی و ساقینامۀ ترشیزی است. کهنالگوها، روان و اندیشۀ جمعی هستند که در هر مکان و زمان، پدید میآیند و به دلیل فراوانی تجربیات انسانی، تعداد کهنالگوها دقیقا مشخص نیست. کهنالگوها بیانگر حالات روانی خاصی از انسان هستند، میتوان با تأویل و تفسیر آنها در اشعار، به ویژگیهای خاص روانی و جهانبینی شاعران دست یافت. از نمونههای صورمثالیِ فردیتیابی یونگی، میتوان مادرمثالی، آنیما- آنیموس، سایه، پرسونا و خود را نام برد. یونگ این مفاهیم را اجزای ساختاری موروثی روان بشر میداند. حرکت از من به سوی خود مستلزم انکشاف لایه های مختلف ناخودآگاهی است که به آن میپردازیم. ساقینامه و سعادتنامه از جمله آثاری هستند که تحقیقات کافی درمورد آنها صورت نگرفته و بسیاری از موضوعات آنها پنهان مانده است. با استخراج کهن الگوی صورمثالی این دو اثر، میتوان کمک شایانی به تفسیر ابیات نمود. ما صورمثالی در دو دیوان شعری را مورد ارزیابی قرار داده و بر آنیم تا به سوالهای مطرح شده پاسخ دهیم: استرآبادی و ترشیزی از تمام مفاهیم کهنالگوی صورمثالی در آثار مورد بحث، استفاده کردهاند؟ و کدام یک از مفاهیم صورمثالی دراشعار استرآبادی و ترشیزی بیشترین و کمترین بسامد را دارد. نهایتا این نتیجه بهدست آمد که هر دو شاعر از تمام مفاهیم کهنالگوی مثالی در اثر خود استفاده کردهاند. سایه و آنیما در سعادتنامه و ساقینامه بیشترین بسامد و آنیموس در هر دو اثر کمترین بسامد را دارد. این پژوهش به روش کتابخانهای و به شیوۀ تحلیلیتوصیفی انجام میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات تطبیقی؛ سعادتنامۀ استرآبادی؛ ساقینامۀ ترشیزی؛ کهنالگو؛ صورمثالی یونگ | ||
مراجع | ||
کتابها استرآبادی، ملانظام (1391) دیوان اشعار نظام الدین استرآبادی، تحقیق و تصحیح ابراهیمی، شایسته و بیک وردی لو، مرضیه، تهران: کتابخانۀ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. استرآبادی، ملانظام (کتابت سده 12) دستور معما، تهران: دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران، ش 1/555. ساجدی، طهمورث (1387) از ادبیات تطبیقی تا نقد ادبی، تهران: امیرکبیر. شمیسا، سیروس (1383) نقد ادبی، تهران: فردوس. شمیسا، سیروس (1383) انواع ادبی، تهران: فردوس. صفا، ذبیحالله (1368) تاریخ ادبیات در ایران، جلد 2، چاپ سوم، تهران: فردوس. صفا، ذبیحالله (1382) تاریخ ادبیات در ایران، تهران: فردوس. ظهوری ترشیزی، نورالدین محمد (1394) ساقینامه، تصحیح علی اصغر باباسالار و سیده پرنیان دریاباری، تهران: دانشگاه تهران. فرشیدورد، خسرو (1368) دربارۀ ادبیات و نقد ادبی، تهران: امیرکبیر. مستوفی، حمدالله (١٣٦٣) تاریخ گزیده، بـه اهتمـام عبدالحسـین نــوایی، چاپ3، تـهـران: امـیرکبیر. منزوی، احمد (1350) فهرست نسخههای خطی فارسی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی منطقهای (RCD). یاحقی، محمدجعفر (1382) فرهنگ نام آوران خراسان، مشهد: آستان قدس رضوی. هندروس، ژوزف، یونگ، کارل گوستاو (1389) انسان و اسطورههایش، ترجمۀ حسن اکبریان طبری، تهران: دایره. یونگ، کارل گوستاو (1389) انسان و سمبولهایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی. یونگ، کارل گوستاو (1372) جهاننگری، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: توس. یونگ، کارل گوستاو (1371) خاطرات، رویاها و اندیشهها، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی. یونگ، کارل گوستاو (1373) روانشناسی و کیمیاگری، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد: معاونت آستان قدس رضوی. یونگ، کارل گوستاو (1376) چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، چاپ دوم مشهد: آستان قدس رضوی. یونگ، کارل گوستاو (1938) مجموعه آثار «جنبههای روانشناسی کهنالگوی مادر»، جلد9، لندن: راتلج و کیگال پل. پامر، مایکل (1385) فروید یونگ و دین، ترجمۀ محمد دهگانپور و دکتر غلامرضا محمودی، تهران: رشد. ریتر، هلموت (1379) دریای جان، ترجمۀ مهرآفاق بایبورد، عباس زریاب خوئی، تهران: الهدی. سنفورد، جان ا. (١٣٨٨) یار پنهان، ترجمۀ فیروزه نیوندی، چاپ4، تهران: افکار. وولف، دیوید ام. (1386) روانشناسی دین، مترجم محمد دهقانی، تهران: رشـد. مقالات وبستر، راجر. (1374). زنان و ادبیات. ماهنامۀ ادبیات داستانی، ترجمۀ مژگان برومند، (38)، 26-24. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 75 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 93 |