الگوی نقش‌های مراقبتی زن در نظام خانواده مبتنی بر شخصیت حضرت فاطمه (س)

مطالعات اسلامی ایرانی خانواده

مقاله 4، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، خرداد 1401، صفحه 40-61   

نوع مقاله: مقاله مروری

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/iifs.2022.1948237.1021

نویسندگان

ایمان زاغیان¹؛ حسن زارعی محمود آبادی^{* 2}؛ مجید کافی³؛ مریم صالح زاده⁴

¹دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه یزد

²دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه یزد

³استادیارگروه جامعه شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

⁴استادیار گروه روانشناسی دانشگاه یزد

چکیده

 مقدمه: این پژوهش با هدف بازترسیم نقش‌های مراقبتی زن در نظام خانواده بر اساس سیره و شخصیت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) انجام شد. روش: در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون به منابعی که در ارتباط با زندگانی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) نگاشته شده بود توجه شد که این منابع همان جامعه‌ی آماری پژوهش نیز به حساب می‌آمد. همچنین با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، سه منبع مورد انتخاب قرار گرفتند که اشباع نظری در استخراج داده‌های منبع سوم محقق شد. پس از آن داده‌ها در سه موقعیت فرزندی، مادری و همسری و سه سطح مضامین اولیه، ثانویه و شبکه‌ای ارائه گشت. سپس برای ارزیابی کیفیت داده‌های تحقیق از روش زاویه‌بندی از نوع داده‌ها استفاده شد. از این رو داده‌های به دست آمده از تحلیل مضمون به چهار نفر از متخصصان اسلامی / روانشناسی عرضه شد و داده‌های مربوط به نقش-های مراقبتی زن تدوین شد و یک مدل نهایی به دست آمد. یافته ها: در ارتباط با موقعیت فرزندی 2 مضمون شبکه‌ای حمایت و احترام به دست آمد. در موقعیت مادری 5 مضمون شبکه‌ای حمایت، محبت، هدایت و تربیت، احترام و عدالت به دست آمد. در نهایت ارتباط با موقعیت همسری 5 مضمون شبکه‌ای حمایت، سلامت، احترام، سازگاری و محبت به دست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش نقش‌های مراقبتی استخراج شده از سیره‌ی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بیان‌گر جایگاه مهم و ظرفیت‌های گسترده‌ی وجود زن است. این ظرفیت‌ها به حدی است که به او این امکان را می‌دهد نقش‌آفرینی قابل توجهی در خانواده داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

زن؛ خانواده؛ نقش‌های مراقبتی؛ حضرت فاطمه (سلام الله‌علیها)

مراجع