بررسی نقش هوش معنوی و شجاعت اخلاقی در بروز رفتارهای اخلاقی ذی‌حسابان دستگاه‌های دولتی

پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری

مقاله 5، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 4، خرداد 1401، صفحه 73-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/fbra.2022.1960368.1128

نویسندگان

جلال آذربراهمان¹؛ سعید پاکدلان^{* 2}؛ علیرضا آذربراهمان³؛ محمّدرضا رمضانی کارشک⁴

¹دانش آموخته دکتری حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.

²دانش آموخته دکتری حسابداری دانشگاه مازندران و استادیار گروه حسابداری موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شاندیز, مشهد.(نویسنده مسئول).

³دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه مازندران و عضو هیئت علمی گروه حسابداری موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شاندیز, مشهد

⁴کارشناسی ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی شاندیز، مشهد.

چکیده

اخلاق و مبانی مرتبط با آن از دیرباز مدنظر پژوهشگران و اندیشمندان حوزه‌های مختلف بوده است. توجه به این مبانی با توجه به تاثیر مثبت آن بر نظام‌های تصمیم‌گیری سازمانی اهمیتی غیرقابل انکار دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش معنوی و شجاعت اخلاقی در بروز رفتارهای اخلاقی بین ذی‌حسابان دستگاه‌های دولتی است. جامعه آماری کلیه ذی‌حسابان دستگاه‌های دولتی در سال 1399 می‌باشد که با استفاده از جدول مورگان تعداد 278 نفر به صورت آسان انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها از پرسشنامه‌های استاندارد استفاده گردید و به‌منظور آزمون فرضیه‌ها از روش‌های تحلیل عاملی، جدول همبستگی توافقی و آزمون کای دو به کمک نرم افزارهای اس‌پی‌اس‌اس و لیزرل بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد سطح بالایی از هوش معنوی در بروز رفتارهای اخلاقی با الگوی رفتاری مجاز اخلاقی رابطه معنادار دارد. بررسی یافته‌های پژوهش بیانگر این است که سطح پایینی از هوش معنوی در بروز رفتارهای اخلاقی با الگوی رفتارهای سازگاری اخلاقی دارای رابطه می‌باشد. همچنین تعیین گردید سطح بالایی از شجاعت اخلاقی در بروز رفتارهای اخلاقی با الگوی رفتار مجاز اخلاقی مرتبط است. در نهایت مشخص شد سطح پایینی از شجاعت اخلاقی موثر در بروز رفتارهای اخلاقی با الگوی رفتاری سازگاری اخلاقی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

رفتارهای اخلاقی؛ هوش معنوی؛ شجاعت اخلاقی

مراجع

Amirkabiri, A.R., & Darouian, S. (2011). Perceptions of professional ethics of managers in small and medium businesses. Journal of Ethics in Science and Technology, 6(1), 85-94. (In persian).

Amouzad Khalili, M. (2016). Factors Affecting the Ethical Behavior of Employees in the Organization. The Second International Conference on Humanities with Indigenous-Islamic Approach Emphasis on New Research, Behshahr, Baran Andisheh Scientific Research Company. (In persian).

Armstrong, A.M. (1993). Cognitive-Style Differences in Testing Situations. Educational Measurement: Issues and Practice, 12(3), 17-22.

Azimisani, A., & Mehrani, S. (2022). Testing the Effect of the Dimensions of Spiritual Intelligence on the Professional Judgments of Auditors, Accounting and Auditing Management. 11(42), 233-249. (In persian).

Brown, T.J. (2014). Advantageous comparison and rationalization of earnings management. Journal of Accounting Research, 52(4), 849-876.

Buchan, H.F. (2005). Ethical decision making in the public accounting profession: An extension of Ajzen’s theory of planned behavior. Journal of Business Ethics, 61(2), 165-181.

Calderon-Monge, E., Pastor-Sanz, I., Javier-Sendra, S., & Garcia, G. (2020). Analysis of sustainable consumer behavior as a business opportunity. Journal of Business Research, 120, 74-81.

Detert, J.R., Treviño, L.K., & Sweitzer, V.L. (2008). Moral disengagement in ethical decision makingdecision-making: a study of antecedents and outcomes. Journal of applied psychology, 93(2), 374-391.

Garrigan, B., Adlam, A.L., & Langdon, P.E. (2018). Moral decision-making and moral development: Toward an integrative framework. Developmental review, 49, 80-100.

Honarmandi, Z., Mousavi, S.Z., & Zarei, S. (2022). Investigating Ethical Factors Affecting Internal Audit Reporting Decisions, Financial and Behavioral Research in Accounting, 1(3), 71-88. (In persian).

Johnson, E.N., Lowe, D.J., & Reckers, P.M. (2016). The influence of mood on subordinates’ ability to resist coercive pressure in public accounting. Contemporary Accounting Research, 33(1), 261-287.

Kianfar, F., Shabani, H., & Hosseinpour, Z. (2017). The Relationship between Spiritual Intelligence, Cognitive Emotion Regulation Strategies and Hope for Quality of Life in Female Teachers in Gotvand, Fourth National Conference on Community Empowerment in Humanities and Psychological Studies, Tehran. Cultural Skills Empowerment Center and social community. (In persian).

King, D. B. (2009). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model, and measure. Unpublished Master’s Thesis, Trent University, Peterborough, Ontario, Canada.‏

Mehrani, S., Naimi, M. (2003). Ethical theory and the effect of time budget pressures on the behavior of independent auditors. Accounting and Auditing Reviews, 10(32), 43-61. (In persian).

Mintz, S.M. (1995). Virtue ethics and accounting education. Issues in accounting education, 10(2) 247-267.

Murphy, P.R., Dacin, M.T. (2011). Psychological pathways to fraud: Understanding and preventing fraud in organizations. Journal of Business Ethics, 101(4), 601–618.

Seriki, O. K., Nath, P., Ingene, C. A., & Evans, K. R. (2020). How complexity impacts salesperson counterproductive behavior: The mediating role of moral disengagement. Journal of Business Research, 107, 324-335

Reckers, P., & Samuelson, M. (2016). Toward resolving the debate surrounding slippery slope versus licensing behavior: The importance of individual differences in accounting ethical decision making. Advances in Accounting, 34, 1-16.

Safarzadeh, M.H., & Karimdad, A. (2020). The Drivers Affecting Internal Auditors' Moral Courage, Financial Accounting Knowledge, 7(1): 133-155. (In persian).

Sekerka, L. E., Bagozzi, R. P., & Charnigo, R. (2009). Facing ethical challenges in the workplace: Conceptualizing and measuring professional moral courage. Journal of Business Ethics, 89(4), 565-579.

Shad, S.,  Zeinali. M., Mohammadi, A., & Badavar Nahandi. Y. (2021). The Psychological Role of WorkPlace and Organizational Socialization in Improving Auditors' Ethics by Reducing Deviant Behaviors, Financial and Behavioral Research in Accounting, 1(1), 87-106. (In persian).

Stuart, I., Stuart, B., & Pedersen, L.J. (2014). Accounting ethics: Wiley Global Education.

Wells, J. T. (2000). So that's why it's called a pyramid scheme. Journal of Accountancy, 190(4), 91.

Wells, J. T. (2001). Enemies within. Journal of Accountancy, 192(6), 31.

Wells, J. T. (2001). Why employees commit fraud. Journal of Accountancy, 191(2), 89.

Wells, J.T. (2002). Keeping ghosts off the payroll. Journal of Accountancy, 194(6), 77.

Winczorek, J. (2022). Moral communication and legal uncertainty in small and medium enterprises, Kybernetes, 51(5), 1666-1691. 

Wright, A.G.C., Pincus, A.L., Thomas, K.M., Hopwood, C.J., Markon, K.E., & Krueger, R.F. (2013). Conceptions of narcissism and the DSM-5 pathological personality traits. Assessment, 20(3), 339, 352.