سنجش و ارزیابی مولفه های برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی با استفاده از مدل تحلیل اهمیت - عملکرد

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 59، خرداد 1401، صفحه 89-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عابد غلامی¹؛ حسین زینلی پور^{* 2}؛ علی اکبر شیخی فینی²؛ سیدعبدالوهاب سماوی²

¹دانشجوی دکتری گروه علوم تربیتی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

²دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

چکیده

هدف از پژوهش، تحلیل اهمیت – عملکرد مولفه های برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی بود. مطالعه حاضر به لحاظ ماهیت پژوهش در زمره پژوهش‌های اکتشافی، به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده‌های پژوهش از نوع طرح متوالی اکتشافی (کیفی-کمی) می‌باشد. در بخش کیفی، شناسایی مولفه‌های الگوی برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون(تم) ارائه شده است و در بخش کمی با استفاده از IPA به تجزیه و تحلیل اهمیت – عملکرد مضامین سازمان‌دهنده پرداخته شده است. جامعه آماری این مطالعه در بخش کیفی را اساتید دانشگاهی و دانشجویان دکتری رشته برنامه ریزی درسی و کارشناسان و مربیان دوره پیش دبستانی تشکیل دادند. ملاک تعیین حجم نمونه، دستیابی به اشباع نظری داده‌ها و توافق کلی بر روی پدیده مورد بررسی بوده است. ابزار گردآوری در این بخش، مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بود. در این فاز از پژوهش، پس از 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان، داده‌ها به اشباع نظری رسید. یافته ها نشان داد که از میان 9 مولفه برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی، دو مولفه(گروه بندی و مکان) در ناحیه اهمیت پایین، شش مولفه (هدف، محتوا، فعالیت های یادگیری، مواد، منابع و ابزار یادگیری، روش اجرا و روش ارزشیابی) در ناحیه تمرکز بر آن و یک مولفه(زمان) در ناحیه حفظ عملکرد قرار گرفته اند. علاوه براین، عواملی که در ناحیه اولویت کم قرار گرفته اند برای برنامه درسی تهدید کننده نبوده و نیازمند اصلاح فوری نیستند. عناصر و مولفه های در ناحیه تمرکز بر آن، نیازمند اصلاحی فوری هستند و از این لحاظ در اولویت بالایی قرار دارند. و در نهایت عوامل قرار گرفته در ناحیه حفظ عملکرد از نظر خبرگان مهم اند و از عملکرد آنها نیز رضایت دارند.

کلیدواژه‌ها

برنامه درسی؛ تربیت هنری؛ دوره پیش دبستانی؛ تحلیل اهمیت - عملکرد

مراجع

آذر، عادل، خسروانی، فرزانه و جلالی، رحیم. (1397). تحقیق در عملیات نرم(رویکردهای ساختاردهی مسئله)، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.

انتظامی، مهسا. سیف نراقی، مریم. انتظامی، عزت اله. (1395). عملکرد تربیت هنری بر مبنای عناصر برنامه درسی در درس علوم تجربی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 94-93 شهر تهران، فصلنامه تعلیم و تربیت، 5 (1): 91-75.

آخش، سلمان. حسینی خواه، علی. عباسی، عفت. موسی پور، نعمت الله. (1395). آسیب-شناسی وضعیت آموزش و برنامه درسی دوره پیش از دبستان ایران، فصلنامه مطالعات پیش دبستان و دبستان دانشگاه علامه طباطبائی، 2 (6): 30-1.

بزرگ خو، حامد، (1391). بررسی نقش بازارمداری بر رضایت مشتری با رویکرد مدیریت کیفیت فراگیر در شعب بانک ملت قزوین، چهارمین کنفرانس بازاریابی خدمات بانکی.

پرویزی شاد، اکرم. (1397). مطالعات تطبیقی برنامه درسی هنر دوره ابتدایی ایران و کانادا (ایالت انتاریو) و جایگاه رویکرد تلفیق در آن، پایان نامه جهت کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، رشته برنامه ریزی درسی.

حسینی، مسعود علی. (1399). نقش آموزش هنر بر درمان آسیب های اجتماعی و تقویت باورهای دینی دانش آموزان، پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، 29: 63-50.

خضری، عباس. مرزوقی، رحمت الله. جهانی، جعفر. رزمجو، آیت الله. (1398). طراحی چارچوب ارزشیابی برنامه درسی جدید زبان انگلیسی دوره متوسطه جمهوری اسلامی ایران، پژوهش در برنامه ریزی درسی، 16 (2): 161-147.

خلیفه، مصطفی. طاهری، زهرا. صارمی، فریده. سپهرزادگان، زهرا. (1397). شناخت نقش هنر و تأثیر آن در شکل­گیری هویت کودکان پیش دبستانی و دوره ابتدایی، کنگره علوم انسانی علوم اسلامی، 1 (14): 76-34.

سعیدیان‌راد، بهمن. بزرگ‌خو، حامد. (1396). نقدی بر تئوری‌های مدیریت (همراه با مدل پیشنهادی برای مدیریت در قرن بیست و یکم). جهاد دانشگاهی، واحد علامه طباطبایی.

فیروزی، محمد. سیفی، محمد. حسینی مهر، علی. فقیهی، علیرضا. (1397). جایگاه محورهای تربیت هنری، ساختار محتوایی و الگوی سه وجهی برنامۀ درسی در کتاب های درسی فرهنگ و هنر دورۀ اول متوسطه، دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 6 (11): 66-31.

قربانخانی، سمیرا، رحیمی نیک، احمد و دهدشتی، شاهرخ. (1400). ارائه مدل جذب گردشگر پزشکی در بیمارستان‌های علوم پزشکی شهر تهران، فصلنامه مدیریت پرستاری، 10(1)، 49-36.

کرمی، غلامحسین. عابدی، محسن. (1396). نگاهی به ابعاد و کارکردهای تربیتی هنر، رویش روان شناسی، 6 (2): 188-169.

کیان، مرجان. (1397). آموزش هنر در مدرسه با تأکید بر برنامه هیچ کودکی عقب نماند، دانشنامه ایرانی برنامه درسی، 3 (2):  7-1.

مهدی زاده تهرانی، آیدین. عصاره، علیرضا. مهرمحمدی، محمود. امام جمعه، محمدرضا. (1398). تبیین دیدگاه صاحب نظران دربارۀ عناصر برنامه درسی آموزش هنر برای ارائه الگوی برنامه درسی تربیت معلم هنر (آموزش عالی)، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 10 (19): 121-89.

Adams, K. W. (2008). The relationship between art education and student achievement in elementary schools, Walden University.

 Alter, F., Hays, T, & O’Hara., R. (2009). The Challenges of implementing Primary Arts Education: What Our Teachers Say, Australasian, Journal of Early Child hood, 34(4): 23-41.

Bayard, l. (2017) He’s a Bookworm. That Doesn’t Mean He Likes School.Children’s Books

Cascón-Pereira, R., Moral Martín, J. D., & Brunet Icart, I. (2019). An exploration of the meanings of innovation held by students, teachers and SMEs in Spain, Journal of Vocational Education & Training, 71(4): 623-644.

Faisal, M., Banwet, D.K. and Shankar, R. (2006). Supply chain risk mitigation: modelling the enablers, Business Process Management, 12(4): 535-552.

Huth, T. (2021). Conceptualizing interactional learning targets for the second language curriculum. Classroom-based Conversation Analytic Research: Theoretical and Applied Perspectives on Pedagogy: 359-381.

Kaufman, R. (2019). Take out Some Educational Planning Insurance by Using the Planning Hierarchy: Where You Start Is Important, Educational Planning, 26(2): 7-12.

Mahgoub, Y. M. (2015). The importance of the development of art education curriculum in the Sudanese educational institutions, Int. J. Humanity, 5: 99-104.

Muller, J., & Young, M. (2019). Knowledge, power and powerful knowledge re-visited, The Curriculum Journal, 30(2): 196-214.

Smith, K. E., & Pollak, S. D. (2021). Rethinking concepts and categories for understanding the neurodevelopmental effects of childhood adversity, Perspectives on psychological science.

Wang, A., & Guo, D. (2019). Technical and vocational education in China: enrolment and socioeconomic status, Journal of Vocational Education & Training, 71(4): 538-555.

Zancajo, A., & Valiente, O. (2019). TVET policy reforms in Chile 2006–2018: between human capital and the right to education, Journal of Vocational Education & Training, 71(4):579-599.