عوامل مرتبط با وندالیسم کتابخانه‌ای از دیدگاه کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه

دانش شناسی

مقاله 6، دوره 15، شماره 56، خرداد 1401، صفحه 64-83   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

ثریا زنگنه^{* 1}؛ آرزو قنبری²

¹کارشناسی ارشد علم اطلاعات، مسئول دبیرخانه اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه

²کارشناسی ارشد علم اطلاعات، کتابدار کتابخانه عمومی امیرکبیر استان کرمانشاه

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش بررسی عوامل مرتبط با وندالیسم کتابخانه­ ای از دیدگاه کتابداران کتابخانه­ های عمومی استان کرمانشاه بود.
روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه­ی پژوهش تمام کتابداران شاغل در کتابخانه­ های عمومی نهادی استان کرمانشاه (168 نفر) بودند که با فرمول کوکران، حجم نمونه­ 118 نفر حاصل شد. از نمونه­ گیری تصادفی ساده استفاده شد. سه دسته عامل"فردی"، "کتابخانه­ ای" و "اجتماعی و فرهنگی" مرتبط با پدیده­ی وندالیسم در کتابخانه­ های عمومی شناسایی شد که این مدل نظری با استفاده از نرم­افزار معادلات ساختاری اموس و تحلیل عاملی تاییدی مورد آزمون قرار گرفت.
یافته­ ها: بیشترین نوع تخریب خط ­خطی کردن کتاب­ ها، حاشیه­ نویسی یا نوشتن داخل کتاب­ها بود. بین سطح برخورداری مراجعان و گرایش به وندالیسم رابطه ­ی معنادار دیده شد. مهمترین عامل کتابخانه­ ای مرتبط با وندالیسم کمبود منابع اطلاعاتی مورد نیاز مراجعان بود. در بین متغیرهای سازه فرهنگی و اجتماعی، رابطه ­ی متغیر فقر فرهنگی و جرم­خیز بودن مکان کتابخانه معنادار شد. در مورد ابعاد سازه عوامل فردی، متغیر ویژگی‌های شخصیتی افراد (ضریب رگرسیون 82/0) معنادار شد. در بین عوامل سه­گانه ­ی مرتبط با وندالیسم کتابخانه­ای، مهمترین سازه­ بعد کتابخانه ­ای (ضریب مسیر74/0) بود. نصب دوربین مدار بسته و سیستم اعلام سرقت، شناسایی افراد وندال و تذکر بدور از خشونت به آنها، نظارت دقیق کتابداران و وجود نگهبانی در کتابخانه­ ها از راه­ های مقابله با وندالیسم ارائه شد.
نتیجه­ گیری: تجهیز کتابخانه­ ها و آموزش کتابداران در راستای برخورد خوب با کاربران، برگزاری کارگاه­ های آموزشی جهت آگاه­سازی کاربران از جرم بودن اعمال وندالیستی می­تواند به کاهش وقوع این مسئله کمک کند.

کلیدواژه‌ها

وندالیسم؛ کتابخانه‌ی عمومی؛ کتابداران؛ کرمانشاه

مراجع