تحلیل احساسات در ادبیات غنایی و کارکرد آن در تقویت هوش هیجانی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 17، شماره 28، بهمن 1400، صفحه 10-29   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم کرمیان¹؛ جواد مهربان^{* 2}؛ رضا اشرف زاده³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

³استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

انسان، موجودی سرشار از احساس است و این احساسات می تواند به شیوه های گوناگون بروز داده شود. تقریباً محال است، شخصی از نظر فکری و جسمی، سالم باشد و دستخوش احساس بلکه احساس‌های مختلف و متناوب نگردد. محور و اساس «ادبیات غنایی»؛ احساسات انسانی است که توسط شاعر و نویسنده به صورت ادبی و زیبا بیان می شود. منظور از «هوش هیجانی» شناخت احساسات و مدیریت آن در هیجانات است که با تقویت آن می توان رفتار های خردمندانۀ انسانی داشت. این مقاله پس از تحلیل  ادبیات غنایی و هوش هیجانی به بررسی تاثیر استفاده از ادبیات غنایی در تقویت هوش هیجانی پرداخته است. گونه های مختلف ادبیات غنایی مانند غزل های عاشقانه، مدح، هجو و ... از احساسات مختلف انسانی مانند عشق، نفرت، خشم و... ناشی می شوند. با توجه به نظریات روان شناسان و راه های پیشنهادی برای افزایش و کاربردی کردن هوش هیجانی، می توان به این نتیجه رسید که ادبیات غنایی در شناخت و بازگو کردن احساسات ما ، ایجاد روابط فردی و اجتماعی و نیز تعدیل احساسات و هیجانات مخرب، نقشی کاربردی و تاثیر گذار دارد.این عوامل سبب تقویت هوش هیجانی می شوند و در نهایت منجر به رفتار صحیح و کاهش اختلالات روانی می گردند. عنصر عشق در ادبیات غنایی، عنصری شفابخش است که در ارتباط با خود، دیگران، خدا و طبیعت می تواند در افزایش هوش هیجانی و پیشبرد اهداف سازنده ما بسیار مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

انسان؛ احساس؛ ادبیات غنایی؛ هوش هیجانی