سه پرندۀ اهورایی( باز ، کبوتر، کلاغ) در شعر سهراب سپهری

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 17، شماره 28، بهمن 1400، صفحه 42-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

رضا اشرف زاده^{* 1}؛ مریم سازگار²؛ محمد شاه بدیع زاده³

¹استاد، گروه ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²دانشجوی دکتری،گروه ادبیات فارسی ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.

³استادیار،گروه ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی ،مشهد ، ایران

چکیده

‌در فرهنگ مردم باستان پرندگان دارای نیروهای ماوراء الطبیعی و شگفت هستند. گاه نقشی سمبلیک به آنان می دهند؛ آنان را موجوداتی ارزشمند ، قابل احترام و دارای تقدس می دانند و گاه نیروهایی ضد دیوی به آنان نسبت می دهند. در اساطیر، عناصر و پدیده های آسمانی به شکل و هیئت پرنده توصیف می شود. نگاه‌ سهراب به پرندگان چون سایر عناصر خلقت، فراسویی است . او نیز چون نیاکان باستانی خویش پرنده را پیوند دهندۀ زمین به آسمان و تجلیاتی از پدیده های آسمانی( صاعقه، طوفان، خورشید)، آزادی، زندگی ،الهام غیبی و دارای فرّۀ ایزدی می داند. سهراب در پی برهم زدن برخی باورهای عامیانه  است که در میان مردم عصرحاضر نهادینه شده است. هدف از این جستار دریافتی تطبیقی میان برخی باورهای باستانی و افکار شاعر مورد بحث در این مقوله است. از این رو نگارنده ابتدا به تحلیل اعتقادات دیرین در زمینۀ سه پرندۀ باز ،کلاغ وکبوتر پرداخته و سپس بازتاب آن افکار و باورها را در شعر سهراب مورد واکاوی قرارداده است. نگارشگر این سطور در پی آن است که به دریافتی مشترک میان اعتقادات ادیان کهن و شعر سهراب دست یابد.

کلیدواژه‌ها

ادیان باستان؛ باز؛ کبوتر؛ کلاغ؛ سهراب