جایگاه مکتب اروپایی رمانتیسم در شعر مهدی اخوان ثالث (با رویکرد باستان گرایانه به شعر معاصر فارسی)

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

دوره 17، شماره 28، بهمن 1400، صفحه 53-72   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرشاد دانشور نیک¹؛ محمد فاضلی^{* 2}؛ پروین دخت مشهور³

¹دانشجوی دوره ی دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

³استاد گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

مکتب های ادبی به موازات تحولات سیاسی و اجتماعی بر ادبیات اروپا تأثیر گذاشت و به تدریج با رشد علوم و فنون جدید به سایر نقاط جهان تسری یافت. در این میان، رمانتیسم که  شورشی بر ضد ایده آل گرایی کلاسیسیسم به حساب می آمد با تکیه بر مؤلفه هایی چون آزادی، فردیت، گریز یا سفر، کشف و شهود، افسون سخن و تأثیرپذیری از احساسات و عواطف عمیق انسانی به توصیف طبیعت در شکل بدوی و دست نخورده آن مبادرت ورزید. این مکتب با بازگشت دانشجویان اعزامی به خارج، رونق نهضت ترجمه و ... به شکلی جدی در ادبیات معاصر فارسی مطرح گردید و توسط شاعران نوپردازی چون مهدی اخوان ثالث و ... به کار گرفته شد. نگارنده ی این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی جایگاه مکتب رمانتیسم را در آثار این شاعر برجسته ی معاصر مورد بررسی قرار دهد تا ضمن کشف میزان تاثیرپذیری وی از این مکتب  به بررسی شیوه بیان روایی با تأکید بر ادبیات باستان گرایانه و کلامی فاخر، بهره گیری از عناصر سبک خراسانی و پیوند دادن آن با زبان عامیانه، ترکیب سازی و تصویر آفرینی های جدید در کنار پایبندی به ویژگی های شعر نیمایی در شکل و موسیقی، غلبه روحیه یأس و ناامیدی بر فضای شعر، ستایش مظاهر و مفاخر ایران باستان، طبیعت گرایی، بیان هیجانات و احساسات و در نهایت ابراز نفرت و نومیدی شدید از شرایط موجود به عنوان ویژگی های اصلی شعر اخوان بپردازد..

کلیدواژه‌ها

مکتب رمانتیسم؛ شعر؛ مهدی اخوان ثالث؛ موًلفه (اصل)؛ دیدگاه شعری