بررسی شاخص بازدهی ناشی از مقیاس، تغییرات تکنولوژیکی و رشد عوامل تولید بر هزینه ها در شرکت آب و فاضلاب شهرستان شازند

فصلنامه اقتصاد محاسباتی

دوره 1، شماره 2، خرداد 1401، صفحه 19-44   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجید کارخانه¹؛ احمد سرلک^{* 2}؛ کامبیز هژبر کیانی^{* 3}

¹دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

²استادیاراقتصاد، گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

³استاد اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی،تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این مقاله بررسی شاخصهای بازدهی نسبت به مقیاس و صرفههای ناشی از مقیاس و همچنین
بررسی وضعیت تغیرات تکنولوژیکی و نرخ رشد بهره وری عوامل تولید در شرکت آب و فاضلابشازند بوده است.
با توجه به شرایط بحرانی آب در ایران و بخصوص منطقه شازند، برداشت های بی رویه آب های زیرزمینی و در خطر
قرار گرفتن درآمد کشاورزان منطقه، انجام این مقاله لازم بود. به این منظور بر مبنای روش رگرسیونهای به ظاهر
نامرتبط تکراری، از فرم تابع هزینه ترانسلاگ برای برآورد تابع هزینه عرضه آب استفاده شد. پارامترهای تابع
هزینه از دادههای سری زمانی فصلی طی دوره زمانی 7831 تا 7833 برآورد گردید. در این شرکت از چهار عامل
تولید نیروی کار، سرمایه، مواد اولیه و سایر خدمات در فرایند تولید بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که بازدهی
کاهنده نسبت به مقیاس و عدم صرفهجویی ناشی از مقیاس در این شرکت برقرار بوده که به معنای عدم وجود
انحصار طبیعی در این شرکت است. شاخص پیشرفت تکنولوژی و رشد بهره وری به ترتیب بیانگر کاهش هزینهها
در نتیجه پیشرفت تکنولوژی و وجود رشد بهره وری در طول دوره مورد مطالعه بود.

کلیدواژه‌ها

تابع هزینه ترانسلوگ؛ رشد بهره وری؛ رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط؛ بازدهی نسبت به مقیاس

مراجع