بررسی شاخصه های رفتاری سلامت روان در قصص قرآنی

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 11، دوره 13، شماره 49، خرداد 1401، صفحه 198-217   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2022.692475

نویسندگان

مجید تقی پورگلسفیدی¹؛ ارسطو میرانی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث ،گروه الهیات ومعارف ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدگرگان، گرگان، ایران

²دکترای ادیان وعرفان و روانشناسی بالینی ،استادیارگروه الهیات ومعارف ،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان، گرگان، ایران

چکیده

پیوند سلامت روانی و باورهای دینی از موضوعات مهم علوم روانشناسی و الهیاتی است. قرآن در آیات داستانی خود با ارائه الگوهای سلامت روانی مدعی است که کسب سلامت  در سایه اعتقادات و عمل به آنها امکان پذیر است. این موضوع در پژوهش‌های اندیشمندان این حیطه دارای مصادیق گسترده‌ای می‌باشد. قرآن با ارائه متدولوژی خود در قصص، اثرات مثبت عمل به آموزه‌های دینی را در رفع عوامل متضادبا سلامت روانی را مطرح نموده است. این مقاله به روش توصیفی_تحلیلی و با استمداد از آیات و تفاسیر،شاخصه‌های رفتاری سلامت روان در قصص را تبیین می‌نماید و نتیجه می‌گیرد که سلامت روانی در حوزه باورهای معنوی و عمل به آنها سعادت دنیا و عقبی را برای بشر رقم خواهد زد. خودکنترلی وحفظ هیجانات و پرهیز از گناه و رفتارهای سازنده چون عبادت و تقویت فضایل اخلاقی از مهم ترین شاخصه‌های رفتاری سلامت روان در قصص قرآنی می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها

شاخصه‌های رفتاری؛ سلامت روان؛ قصص قرآن؛ رفتارهای سازنده     

مراجع

قرآن کریم،1415ق،ترجمه محمد مهدى فولادوند،تهران،ناشردار القرآن الکریم

نهج البلاغه، 1369ش، مترجم سید جعفر شهیدی، قم، انتشارات دارا الهجرة

ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن حسن،۱۴۱۵ق، تاریخ مدینة دمشق، بیروت،‌دار الفکرتاریخ مدینة دمشق

احمد عدوی، محمد،1399ق ،دعوة الرسل الی الله،بیروت، دارالمعرفه

جوادی آملی، عبدالله، 1385،تفسیر موضوعی قرآن کریم سیره پیامبران، مرکز انتشارات اسراء، قم، چاپ دوم

حسینی، ابوالقاسم، 1379ش، اصول بهداشت روانی، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ دوم

حکیمى، محمدرضا و حکیمى، محمد و حکیمى، على‏،1380ش،الحیاة ،ترجمه احمد آرام‏، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى

رستمی، همایون و همکاران ، روش‌های مشترک تربیت اخلاقی در قرآن و نامه ۳۱ نهج البلاغه، فصلنامه مطالعات قرآنی،۱۳۹۷، سال نهم ،شماره ۳۶ ، ،صفحه ۱۹

زنجانی، موسی،بی تا، مدینه البلاغه فی خطب النبی و کتبه و مواعظه و وصایاه، تهران، منشورات الکعبه

سلطان القرائی، خلیل،1381،نیایش و توکل، عوامل آرامش روح انسان، مجله علامه،شماره 3،ص70

شعاری نژاد ، علی اکبر،1354،روانشناسی عمومی ، انتشارات دانشگاه سپاهیان انقلاب ایران،تهران

ضیاء آبادی، سید محمد ،1385ش، کلام نورنورالکلام، تفسیر سوره رعد،انتشارات موسسه بنیاد خیریه الزهراس

طباطبایى،سیدمحمد حسین،1374ش،المیزان فی تفسیر القرآن مترجم موسوی همدانی، قم، دفترجامعه مدرسین قم

فنی، مالونی، مک لکو، 1955؛ پالوما، پتدلتون، 1991؛ اسلام و بهداشت روان(مجموعه مقالات)، 1382، قم، دفتر نشر معارف، ص258

قرضاوی،یوسف،1388ش،نقش ایمان در زندگی ،ترجمه فرزانه غفاری و محسن ناصری،تهران،نشراحسان

قرشی، علی اکبر ، 1387ش،قاموس قرآن،قم،دارالکتب الاسلامیة

کارل، آلکسیس،1358، نیایش، ترجمه محمدتقی‌ شریعتی، تهران، حسینیه ارشاد

کلینى، محمد بن یعقوب‏،1375ش، اصول الکافی،قم، نشر اسوه

مترجمان،‏1377 ش‏، تفسیر هدایت‏،مشهد، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى

مجلسى، محمد باقر،1403ق، بحار الأنوار،‏بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏

‏ محمدقاسمی، حمید، 1389،اصول تربیتی در داستان های قرآن،تهران،نشر بین الملل

مطهری، مرتضی،بی تا،انسان وایمان،قم،انتشارات اسلامی

نجاتی، محمدعثمان،1388،قرآن و روان شناسی،مشهد،نشر آستان قدس رضوی

هدایتی،برات محمد،1391،روش های مقابله با تنیدگی از منظر قرآن و حدیث،مجله حسنا،شماره 13،ص139

هیأت محققین پژوهشکده قرآن و عترت،1390ش،آموزش قرائت قرآن کریم،تهران،نشر کیمیااثر.