تأملی ‏بر ‏ادله ‏حفظ ‏نظام ‏اسلامی ‏با ‏رویکردی ‏بر ‏روایات

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 2، شماره 4 (پیاپی8) - شماره پیاپی 2، مهر 1401، صفحه 99-121   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی رشیدی^{* 1}؛ محمد جعفری هرندی²

¹دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، ایران. [e-mail]

²دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، ایران (نویسنده مسئول): [e-mail]

چکیده

یکی ‏از ‏موضوعات ‏حائز ‏اهمیت ‏در ‏فقه ‏اسلامی ‏و ‏همچنین ‏در ‏مسائل ‏سیاسی، ‏بحث ‏از ‏«حفظ ‏نظام ‏اسلامی» ‏است. ‏اهمیت ‏این ‏موضوع ‏از ‏آن ‏روست ‏که ‏بسیاری ‏از ‏رفتارها ‏و ‏تصمیم‌گیری‌های ‏سیاسی ‏بر ‏مبنای ‏آن ‏توجیه ‏می‌شود. ‏در ‏باب ‏لزوم ‏حفظ ‏نظام ‏دلائل ‏متعددی ‏ارائه ‏گردیده ‏که ‏أهمّ ‏آن ‏ها ‏روایات ‏متعددی ‏است ‏که ‏از ‏معصومین ‏علیهم ‏السلام ‏نقل ‏شده ‏و ‏مورد ‏استناد ‏فقها ‏نیز ‏قرار ‏گرفته ‏است. ‏در ‏این ‏نوشتار ‏به ‏بررسی ‏و ‏بازنگری ‏این ‏استنادات ‏پرداخته ‏و ‏به ‏این ‏سوال ‏پاسخ ‏خواهیم ‏داد ‏که ‏آیا ‏استناد ‏به ‏احادیث ‏در ‏باب ‏لزوم ‏حفظ ‏نظام ‏اسلامی ‏به ‏درستی ‏صورت ‏گرفته ‏است؟ ‏پژوهش ‏حاضر ‏با ‏روش ‏تحقیقی ‏توصیفی ‏تحلیلی ‏به ‏نقد ‏و ‏بررسی ‏روایات ‏از ‏حیث ‏استناد ‏و ‏نحوه ‏استدلال ‏پرداخته ‏است. ‏در ‏باب ‏لزوم ‏حفظ ‏نظام ‏اسلامی ‏به ‏احادیث ‏متعددی ‏در ‏اثبات ‏لزوم ‏حفظ ‏نظام ‏اسلامی ‏استناد ‏شده ‏که ‏بعضی ‏از ‏آن ‏ها ‏فاقد ‏استدلال ‏و ‏منطق ‏لازم ‏جهت ‏اثبات ‏حکم ‏مذکور ‏می‏باشد. ‏در ‏این ‏پژوهش ‏این ‏احادیث ‏شناسایی ‏و ‏مورد ‏نقد ‏واقع ‏شده ‏است ‏و ‏احادیث ‏معتبر ‏دیگری ‏احصاء ‏و ‏مورد ‏بررسی ‏قرار ‏گرفته ‏و ‏استدلال ‏و ‏ادله ‏منطقی‏تری ‏جهت ‏تقویت ‏احادیث ‏مرتبط ‏ارائه ‏گردیده ‏و ‏این ‏مطلب ‏اثبات ‏می‏شود ‏که ‏حفظ ‏نظام ‏اسلامی ‏از ‏اوجب ‏واجبات ‏بوده ‏و ‏تحقق ‏آن ‏می‏تواند ‏ثمرات ‏ارزشمندی ‏از ‏جمله ‏مقبولیت ‏و ‏ثبات ‏سیاسی ‏برای ‏حکومت ‏اسلامی ‏در ‏عالم ‏سیاست ‏داشته ‏باشد.

روش شناسی: پژوهش حاضر با روش تحقیقی توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی روایات از حیث استناد و نحوه استدلال پرداخته است. یافته های پژوهش: در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به احادیث متعددی در اثبات لزوم حفظ نظام اسلامی استناد شده که بعضی از آن ها فاقد استدلال و منطق لازم جهت اثبات حکم مذکور می باشد. نتیجه گیری: در این پژوهش این احادیث شناسایی و مورد نقد واقع شده است و احادیث معتبر دیگری احصاء و مورد بررسی قرار گرفته و استدلال و ادله منطقی تری جهت تقویت احادیث مرتبط ارائه گردیده و این مطلب اثبات می شود که حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات بوده و تحقق آن می تواند ثمرات ارزشمندی از جمله مقبولیت و ثبات سیاسی برای حکومت اسلامی در عالم سیاست داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

نظام اسلامی؛ حفظ؛ روایات؛ ادله؛ حکومت

مراجع