خطاناپذیر بودن معرفت حسی نزد ملاصدرا و علامه طباطبایی

مطالعات فقهی و فلسفی

دوره 13، شماره 49، فروردین 1401، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم آرش¹؛ محسن فهیم^{* 2}؛ مجتبی جعفری اشکاوندی³؛ علیرضا فهیم⁴

¹دانشجوی دکتری، فلسفه و کلام، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

²استادیار، گروه فلسفه، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

³استادیار، گروه الهیات، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

⁴استادیار، گروه الهیات، ادیان و عرفان، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نگرش ملاصدرا و علامه طباطبایی درباره خطاناپذیر بودن معرفت حسی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که ملاصدرا در نظریه معرفت حسی، نظریه قیام صدوری را مطرح که مطابق با نظریه حرکت جوهری می‌باشد؛ بنابراین، متفاوت با نظر معرفت از طریق تجرید ادراک حسی به سوی معرفت عقلانی است، ملاصدرا این موضوع را با نقد قول انطباع و نقد قول خروج شعاع تحلیل کرده است. از سوی دیگر، علامه طباطبایی علی‌رغم قبول نظریه حرکت جوهری و تحویل علم حصولی به حضوری، در رابطه با معرفت حسی، به نظریه پیشینی بودن تصدیقات اولیه و خطاناپذیری ادراک حسی به‌واسطه آن قائل است که پیامدهای این نظریه تأثیر ادراک خیالی برای معرفت‌پذیر بودن ادراک حسی بوده که نوعی رابطه علّی و معلولی است.

کلیدواژه‌ها

معرفت حسی؛ ادراک حسی؛ ملاصدرا؛ علامه طباطبایی

مراجع