بررسی اثر مقادیر گوناگون نیترات آمونیوم و نیترات پتاسیم بر تغییرات سلولی ـ تکوینی ریزغده‌های گیاه سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم اگریا در شرایط درون شیشه‌ای

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 1، شماره 3، آذر 1385، صفحه 9-18   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

زهرا زارع¹؛ علیرضا ایران‌بخش²؛ مصطفی عبادی³

¹گروه زیست‌شناسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

²گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار

³گروه زیست‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان

چکیده

ریزغده­های سیب‌زمینی حاصل از کشت بافت جایگزین مناسبی برای غده­های بذری است. هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظت­های مختلف NH₄NO₃, KNO₃ در محیط‌های کشت در شیشه بر تغییرات سلولی تکوینی ریز غده‌های حاصل از کشت بافت این گیاه در شرایط مذکور می‌باشد. در این پژوهش از محیطهای کشت ازمایشگاهی جامدومایع به منظور تهیه گیاهچه استریل والقای ریزغده زایی استفاده شد. در محیط­های القاء ریزغده­زایی غلظت­هر یک از ترکیبات NH₄NO₃, KNO₃، 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 برابر حد تعیین شده در محیط کشت در نظر گرفته شد. ریزغده­زایی رقم آگریا درتناوب نوری صورت پذیرفت. تاریکی دائمی اثر بازدارنده بر ریزغده­زایی دارد. به منظور بررسی‌های تکوینی و تشریحی ریز غده‌ها در پایان مدت القا، ابعاد آنها در محور طولی و عرضی و پس از مقطع‌گیری میکروسکپی از آنها، تغییرات تعداد سلول‌ها و تغییرات ابعاد سلول هاومحتوای نشاسته بر مبنای سلول‌های بافت پارانشیم پوست و مغز سنجیده شد. بر همین مبنا با نتایج آماری معنی دارمشخص شد در غلظت‌های مختلف NH₄NO₃ بیشترین تعداد ردیف‌های سلولی متعلق به غلظت نیم تا برابر استانداردمحیط کشت بود. و از نظر تعداد دانه‌های نشاسته غلظت برابر استانداردتا 5/1برابر آن بیشترین مقدار را نشان دادند. غلظت‌های مختلف این ترکیب بر تغییر ابعاد سلول‌ها اختلافات معنی دار ی نشان ندادند. در گروه KNO₃، با نتایج آماری معنی دار غلظت 5/1 برابر استاندارد بیشترین تعداد ردیف‌های سلولی، ابعاد سلول و همچنین بیشترین محتوی نشاسته را نشان دادند.
 

کلیدواژه‌ها

درون شیشه؛ ریزغده‌زایی؛ سیب‌زمینی؛ کشت بافت؛ نیترات آمونیوم؛ نیترات پتاسیم

مراجع

احمدیان، ش. عبدمیشانی، س. زرغامی، ر. (1374) تولید ریزغده‌های عاری از ویروس سیب‌زمینی از طریق کشت بافت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

ارجمندی قهستانی، ا. زرغامی، ا. (1376) بررسی امکان غده‌زایی در دو رقم دراگا و اگریای سیب‌زمینی با استفاده از روش کشت مریستم انتهایی در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی. دانشگاه ابوعلی سینای همدان.

ضرغامی، ر. بلندی، ا. (1383) تکثیر گیاهچه‌های سالم از طریق کشت بافت در سیب‌زمینی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه تحقیقات و آموزش کشاورزی. صفحه 15 تا 30.

عبادی، م. (1380) بررسی روند تکوینی ـ سلولی گیاه سیب‌زمینی Solanum tuberosum در کشت بافت، سلول و بیوراکتور‌های نیمه پیوسته و پیوسته. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

 

Cutter, E. G (1978) Structure and development of the potato plant. 70 – 152. Chapman & Hall

Dobranszki, J. Iabori, KM. Ferenczy, A. (1999) Light and genotype effects on invitro tuberization on potato plantlets. Potato Research. 42: 3- 4, 483–488.

Gopal, J. Minocha, J.L., (1997) Effectiveness of Selection at Microtuber crop level in Potato. plant breeding. 115: 293 - 295.

زهرا زارع و همکاران...

 

IslamKawakami, J. Hasegawa, T. Jituyama, Y. (2004) Growth and yield of Potato Plants grown from microtubers in fields. American Jouranal of Potato Research. 80: 6, 371-378.

Liu, Jun. Song, Botato. Et al. (2002) Total RNA variation during microtuber induction of potato (Solanum tuberosum. L).

Lyshede O. B. (1977) Studies on the periderm and epidermis of the potato tuber solanum tuberosum L.cv. , PP68-74 "yearbook of the royal veterinary and Agricultural University, Copenhagen, Denmark.

Reeve, R.M, et al. (1973) parenchyma cell growth in Potato tubers. I. Different tuber regions. American potato Journal. 50, 49-57.

Seabrook, J.E.A. Douglass, L.K. Arnold, DA. (2004) Effect of leaves on microtubers produced from potato single-node cuttings invitro. American Journal of Potato Research. 81: 1, 1-5.

Wang, P.J, C.Y. Hu. (1982) In vitro mass tuberization and virus-free seed-potato production in Taiwan.Am. Potato J. 59: 33-37.

Westermann, DT. (2005) Nutritional Requirements of potato. American Journal Potato Research. Online.

Xu, X., et al. (1998) Cell division and cell enlargement during poyato tuber formation. Journal of Experimental botany. 573-582; 24.