ریشه‌ها و زمینه‌های سیاست انقباضی رضاشاه در قبال عشایر

فصلنامه تاریخ

مقاله 2، دوره 17، شماره 66، مهر 1401، صفحه 31-50   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

هدایت صیدخانی¹؛ غلامحسین زرگری نژاد^{* 2}؛ سینا فروزش³

¹دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، ، تهران، ایران.

²استاد گروه تاریخ، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، ، تهران، ایران

³دانشیار گروه تاریخ ، واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

چکیده

پس از به قدرت رسیدن رضاشاه، وی در یک سلسله اقدامات کوشید ایلات و عشایر را محدود ساخته و قدرت ایشان را به روش‌های مختلف سرکوب نماید؛ از جمله سیاست‌هایی که برای سرکوب ایلات و عشایر به کار برده شد، خلع سلاح و اسکان اجباری ایلات و عشایر بود. مساله پژوهش حاضر این است که ریشه‌ها و زمینه‌های سیاستهای انقباضی و محدود کننده رضاشاه در قبال عشایر چه بوده است و آیا این اقدامات بر حسب ضرورت صورت گرفته یا صرفا انتقامی کینه جویانه بوده است؟روش تحقیق در این مقاله، تاریخی (استقرائی) خواهد بود و شیوه گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه‌ای است که با این روش به توصیف و تحلیل مطالب پرداخته خواهد شد. یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که عواملی چون: قدرت‌گیری برخی از ایلات پس از وقایع مشروطه و سهم خواهی از قدرت، انباشت اسلحه بویژه پس از جنگ جهانی اول در دست ایلات و عشایر و تهدیدات ناشی از آن، تحریکات دول خارجی و تهدیدات مرزی، خودداری ایلات و عشایر از پرداخت مالیات در اوضاع نابسامان پس از مشروطه و خواست و همراهی روشنفکران و مطبوعات را می‌توان از زمینه های اجرای سیاستهای عشایری حکومت پهلوی اول دانست.

کلیدواژه‌ها

پهلوی اول؛ ایلات و عشایر؛ اسکان عشایر؛ خلع سلاح؛ رضاشاه

مراجع