بررسی تاثیر حالات مختلف عاطفی (احساسات) بر تصمیم‌گیری مغرضانه در حسابداری

پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری

مقاله 3، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 4، خرداد 1401، صفحه 37-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/fbra.2022.1944992.1045

نویسندگان

محمد رضا تات¹؛ منصور گرکز^{* 2}؛ محمد رضا عبدلی³؛ سعید براتی⁴

¹دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

²دانشیار، گروه حسابداری، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

³دانشیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

⁴استادیار، گروه حسابداری، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران.

چکیده

قضاوت و تصمیم‌گیری انسان، بر تمام مراحل ایجاد اطلاعات حسابداری، از شروع تا تفسیر اطلاعات، تأثیر می‌گذارد. روند تصمیم‌گیری را می‌توان با احساسات شکل داد، احساسات می‌تواند سیگنال‌های ارزیابی، درک ریسک و جهت‌گیری استراتژیک را تغییر دهد. بنابراین جنبه‌ای از رفتار انسان در روند قضاوت و تصمیم‌گیری وجود دارد که در اطلاعات حسابداری افشا شده در صورت‌های مالی منعکس می‌شود. از این رو در تحقیق حاضر، تاثیر حالات مختلف عاطفی (احساسات) بر تصمیم‌گیری‌های مغرضانه در حسابداری بررسی شده است. این پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی و نیمه تجربی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری در محیط شبیه‌سازی شده با ارائه یک سناریو به عنوان مدیر مالی می باشند. تعداد نمونه با توجه به نامعلوم بودن تعداد جامعه از طریق فرمول جامعه نامعلوم 198 نفر تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد حالت‌های مختلف عاطفی (خوشحال/ ناراحت) در تصمیم‌گیری دانشجویان در نقش مدیران مالی تاثیر معناداری دارد. تصمیم‌گیری مدیران مالی (دانشجویان حسابداری) که حالت عاطفی معمولی داشته‌اند نسبت به مدیران مالی که حالت عاطفی غیرمعمول (خوشحال/ ناراحت) داشته‌اند، کمتر مغرضانه بوده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد وقتی افراد حالات عاطفی طبیعی و پایدار را تجربه می‌کنند، می‌توانند به درستی تصمیم بگیرند. اما وقتی حالتشان غیر معمول است، قادر به تصمیم‌گیری صحیح نیستند.

کلیدواژه‌ها

احساسات؛ تصمیم‌گیری مغرضانه؛ حالات عاطفی؛ قضاوت اخلاقی

مراجع

Amernic, J. H., & Craig, R. J. (2010). Accounting as a facilitator of extreme narcissism. Journal of Business Ethics, 96(1), 79-93.

Bagozzi, R. P., Sekerka, L. E., & Sguera, F. (2018). Understanding the consequences of pride and shame: How self-evaluations guide moral decision making in business. Journal of Business Research, 84, 271-284.‏

Bahrami, A., & Dastgir, M. (2015). Recognition of earnings management using changes in asset turnover and profit margin. Empirical Research in Accounting, 5(3), 59-77.‏ (In Persian).

Banimahd, B. (2021). Explaining Behavioral Tendencies in Fraudulent Financial Reporting: A Psychological Theory Test of Behavior Stability. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 10(37), 129-141.‏ (In Persian).

Charles, A., & Kasilingam, R. (2015). Do Investor's Emotions Determine Their Investment Decisions?, Drishtikon: A Management Journal, 6(2), 1-29.‏

D'Souza, M., & Lima, G. A. S. F. D. (2015). The dark side of power: The dark triad in opportunistic decision-making. Advances in Scientific and Applied Accounting, São Paulo, 8(2), 135-156.‏

Dianati Deilami, Z., Abdollahi, M., & Pakzad, A. (2019). Effects of Cognitive Bias of Master Accounting Students on the Accuracy of Their Judgments Regarding Cost Behavior and Information Type. Empirical Research in Accounting, 9(2), 247-270.‏ (In Persian).

Ding, Y., Hellmann, A., & De Mello, L. (2017). Factors driving memory fallibility: A conceptual framework for accounting and finance studies. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 14, 14-22.‏

Dunning, D., Fetchenhauer, D., & Schlösser, T. (2017). The varying roles played by emotion in economic decision making. Current Opinion in Behavioral Sciences, 15, 33-38.‏

Eimer, F., & Garkaz, M. (2018). Investigating the Relationship between the Dark Triad of Personality and Opportunistic Decision making of Financial managers in Accounting, Journal of Accounting Advances, 10(1), 273-303. (In Persian).

Forgas, J. P., & George, J. M. (2001). Affective influences on judgments and behavior in organizations: An information processing perspective. Organizational behavior and human decision processes, 86(1), 3-34.‏

Greenfield, A. C., Norman, C. S., & Wier, B. (2008). The effect of ethical orientation and professional commitment on earnings management behavior. Journal of business ethics, 83(3), 419-434.‏

Haidt, J. (2012). The righteous mind: Why good people are divided by politics and religion. Vintage.‏

Haidt, J., & Seder, P. (2009). Admiration and awe. Entry for the Oxford Companion to Affective Science (pp. 4–5).‏

Hajian, N., Anvary Rostamy, A. A., Rahmani, A., & Azar, A. (2015). Investigating effective factors on disclosure scores of listed companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Research, 7(1), 71-92.‏ (In Persian).

Hamid, A. N. (2016). Makna Kompetensi Emosi Bagi Manajer Dalam Pengambilan Keputusan. Publikasi Pendidikan, 6(2), 131.‏  

Hellmann, A. (2016). The role of accounting in behavioral finance. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 9, 39-42.‏

Khajavi, S., Noushadi, M. (2012). The role of behavioral patterns and decision models in auditors' judgment. Journal of Accounting and Social Interests, 2(2), 124-135. (In Persian).

Kordestani, G., & Tatli, R. (2014). Identification the efficient and opportunistic earnings management approaches in the earnings quality levels. Accounting and Auditing Review, 21(3), 293-312.‏ (In Persian).

Lazarus, R. S. (1991). Progress on a cognitive-motivational-relational theory of emotion. American psychologist, 46(8), 819-834.‏

Lindenmeier, J., Schleer, C., & Pricl, D. (2012). Consumer outrage: Emotional reactions to unethical corporate behavior. Journal of Business Research, 65(9), 1364-1373.‏

Nabizadeh Chianeh G, Vahedi S, Rostami M, Nazari M A. (2012), Validity and Reliability of Self-Assessment Manikin. Journal of Research in Psychological Health, 6(2) :52-61.

Mahdavi, G., Rezalouei, A. (2017). An investigation of earnings management to avoid losses and earnings decreases and the implementation of Prospects Theory to explain its motives. Journal of Accounting Advances, 8(2), 191-223. (In Persian).

Masihabadi, A., & pour, Y. (2008). Role of Individual Differences on Accounting and Auditing Decisions. Auditor Journal, 43, 76-87.‏ (In Persian).

Moosavi Shiri, M., Soleymani, H., Momeni, Y., & Soleymani, H. (2015). The Relation between the Quality of Accounting Information Disclosure and Stock Return Volatility. Empirical Research in Accounting, 5(4), 131-144.‏ (In Persian).

Moradi, R., Ahmadi, F., Kordlouei, H., Asadnia, J. (2021). Studying the Moderating Role of Financial Biases on Relationship between Financial Managers Individual Properties and Companies Circumstances on Financial Performance of Accepted Companies in Tehran Sock Exchange. Financial and Behavioral Researches in Accounting, 1(2), 123-127. (In Persian).

Mowchan, M., Lowe, D. J., & Reckers, P. M. (2015). Antecedents to unethical corporate conduct: Characteristics of the complicit follower. Behavioral Research in Accounting, 27(2), 95-126.‏

Murphy, P. R. (2012). Attitude, Machiavellianism and the rationalization of misreporting. Accounting, Organizations and Society, 37(4), 242-259.‏

Padilla, A., Hogan, R., & Kaiser, R. B. (2007). The toxic triangle: Destructive leaders, susceptible followers, and conducive environments. The Leadership Quarterly, 18(3), 176-194.‏

Rajabalizadeh, J. (2016). The Impact of Auditors' Emotions and Moods on Professional Auditing Judgment, National Conference on Auditing and Financial Supervision of Iran, 1-16. (In Persian).

Refahi, B. S., Banimahd, B., Kheradyar, S., & Ooshaksaraei, M. (2019). Individual Emotions and Earnings Management Behavior: A Test of the Theory of Positive-Psychology.‏ Journal of Value & Behavioral Accounting. 3(6) :241-253. (In Persian).

Rijsenbilt, A., & Commandeur, H. (2013). Narcissus enters the courtroom: CEO narcissism and fraud. Journal of Business Ethics, 117(2), 413-429.‏

Rosdini, D., Sari, P. Y., Amrania, G. K. P., & Yulianingsih, P. (2020). Decision making biased: How visual illusion, mood, and information presentation plays a role. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 27, 100347.‏

Sepasi, S, Hassani, H. (2017). Relationship managers’ religiosity with earnings management behavior. Journal of Value & Behavioral Accounting, 1(2), 17-40.‏ (In Persian).

Soltanizadeh, M., Malekpour, M., & Neshatdoost, H. R. (2013). The Relationship between positive and negative affection and student's life satisfaction in university of Isfahan. Clinical Psychology and Personality, 10(2), 53-64.‏ (In Persian).

Stanton, S. J., Reeck, C., Huettel, S. A., & LaBar, K. S. (2014). Effects of induced moods on economic choices. Judgment and Decision Making, 9(2), 167-175.‏

Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: the PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1070.‏

Yuosefi, M. O., & Banimahd, B. (2019). Impact of individual emotions on the auditor's objectivity. Financial Accounting Knowledge, 6(1), 163-185.‏ (In Persian).