مطالعه میزان توان انباشته‌سازی کادمیوم در گیاه Brassica oleracea L.

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 1، شماره 4، اسفند 1385، صفحه 21-40   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مژگان فرزامی سپهر¹؛ شیرین حداد کاوه²

¹گروه زیست شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران

²گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

گیاه B.oleracea متعلق به خانوادة Brassicaceae است. اعضای این خانواده گیاهانی با توان تجمع عناصر سنگین در مباحث مربوط به Phytoremediation در جوامع صنعتی و آلوده جهان مطرح‌اند. این گیاه در محیط کشت مایع (هیدروپونیک) در معرض مقادیر گوناگون از نمک کادمیوم کشت وتوان تجمع کادمیوم و برخی از نشان ویژگی‌‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی این گیاه مورد بحث و آزمایش واقع گردید. مطالعات انجام شده نشان داد که با افزایش محتوی کادمیوم محیط کشت وزان تر و خشک اندام هوایی و ریشة گیاهان افزایش یافت. میزان کلروفیل‌های a و b میزان قندهای محلول و نامحلول، پروتئین‌های کل از جمله صفات مشخصه فیزیولوژیک بودند که به طور همزمان با افزایش کادمیوم افزایش یافتند. عناصر  منیزیم، کلسیم، سدیم و پتاسیم با افزایش کاتیون دو ظرفیتی کادمیوم در محیط در دو بخش هوایی و زیرزمینی گیاهان کاهش یافتند در حالیکه میزان کادمیوم اندام هوایی و ریشه با افزایش میزان کادمیوم محیط افزایش یافت. میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان مانند پر اکسیدازها و کاتالازها در دو بخش هوایی و زیرزمینی گیاه افزایش معنی‌داری را نشان داد و همگام با آنزیم‌های آنتی اکسیدان، آنزیم انورتاز نیز با افزایش محتوی کادمیوم محیط در کل گیاه افزایش معنی‌داری را نشان داد. مطالعات انجام شده دوام و بقاء این گیاه را در محیط‌های حاوی کادمیوم به خوبی نشان داده و به قوت می‌توان این گیاه را به عنوان یک گیاه جمع کننده عناصر سنگین به جامعه صنعتی ایران معرفی نمود

کلیدواژه‌ها

آنزیم‌های آنتی اکسیدان؛ رشد؛ قندهای محلول؛ کادمیوم؛ کلروفیل؛ کلم؛ مواد معدنی

مراجع

آریاوند، احمد و میروکیلی، محمد. 1374. بررسی جوامع گیاهی بازفت در غرب استان چهارمحال و بختیاری. مجله پژوهش و سازندگی؛ شماره 28: 58-63.

ابراهیمی رستاقی، مرتضی. 1364. جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری. گزارش برای سازمان جنگلداری استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد.

 ابراهیمی‌رستاقی، مرتضی. 1373. کوههای زاگرس؛ حیات بخش فلات ایران. مجله جنگل و مرتع. 34-38.

اسدی، مصطفی؛ معصومی، علی‌اصغر؛ جمزاد، زیبا؛ خاتمساز، محبوبه و باباخانلو، پرویز (ویراستاران). 1384-1367. فلور ایران. جلدهای 1 تا 49. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.

ثابتی، حبیب الله. 1373. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات دانشگاه یزد.

جزیره‌ای، محمدحسن. 1342. جنگلداری در ایران. سازمان جنگلبانی ایران. تهران.

جزیره‌ای، محمدحسن و ابراهیمی رستاقی، مرتضی. 1382. جنگل شناسی زاگرس. دانشگاه تهران. 560 صفحه.

جوانشیر، کریم. 1351. گونه های جدید از جنس Quercus در جنگل‌های ایران. انتشارات دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. شماره 26.

رحیمی‌نژاد، محمد رضا و فلاحی سیامک. 1378. بررسی رستنی‌های منطقه حفاظت شده موته. مجله زیست‌شناسی ایران. جلد 8 (1 تا 4): 33-47.

سالنامه هواشناسی. 1363. سازمان هواشناسی ایران.

شریفی، محمد. 1374. معرفی پارکها و ذخیره گاه‌های ایران. انتشارات تحقیقات جنگل‌ها و مراتع. 135 صفحه.

طباطبائی، محمد و جوانشیر، کریم. 1345. جنگل‌های غرب ایران (استان‌های کرمانشاه و کردستان). سازمان جنگلبانی ایران. تهران.

مبین، صادق. 1367-1354. رستنی‌های ایران. جلدهای 1 تا 4. انتشارات دانشگاه تهران.

مظفریان، ولی الله. 1361. چتریان ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع. 388 صفحه.

 مظفریان، ولی الله. 1383. درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات فرهنگ معاصر. 991 صفحه.

معصومی، علی‌اصغر. 1384-1365. گونه‌های ایران. جلد‌های 4-1. انتشارات تحقیقات جنگل‌ها و مراتع.

معصومی، علی‌اصغر. 1381-1379. اطلس گونه‌های ایران. جلدهای 1.2. انتشارات تحقیقات جنگل‌ها و مراتع.

یوسفی، مهدی. 1382. بررسی فلور پناهگاه حیات وحش قمشلو. مجله زیست‌شناسی ایران. جلد 16 (4): 72-87.

Davis, P. H. (ed.). 1965-88. Flora of Turkey. Vols. 1-10. Edinburgh University Press, Edinburgh.

Frey, W. and Probst, W. 1986. A synopsis of the vegetations of Iran. In: Kurschner, H. (ed.). Contributions to the vegetations of South-West Asia. Wiesbaden, Dr. Ludwig, Rechert, Verlag.

Komarov, V. L. (ed.). 1985-93. Flora of the U.R.S.S. Vols. 1-30. Koeltz Scientific Books, Germany.

Muller- D. D. and Ellenberg, H. 1974. Aims and methods of vegetation ecology. John Wiley & Sons International Edition, 547pp., New York.

Parsa, A. 1978-80. Flora of Iran. Vols. 1-2. Ministry of Culture and Higher Education of Islamic Republic of Iran, Tehran.

Rechinger, K. H. (ed.). 1963-92. Flora Iranica. No. 1-171. Akademiche Druck-U. Verlagsanstalt, Graz

Townswend, C. C. 1966-85. Flora of Iraq. Vols. 1-9. Ministry of Agriculture, Republic of Iraq, Baghdad