تغییرات اسمولیت‌ها در تحمل دو رقم پنبه به شوری بالای خاک

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 2، شماره 6، شهریور 1386، صفحه 14-23   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

محمدعلی رضائی

گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان. گرگان، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی جنبه‌های فیزیولوژیک دو رقم پنبه (Gossypium hirsutum L.) شامل سای اکرا (Siokra) و ساحل (Sahel) تحت اثر شوری خاک (12Ec دسی زیمنس بر متر) جمع آوری شده از محیط طبیعی استان گلستان انجام گرفت. سنجش ها طی سه مرحله رویشی شامل دو برگی، چهار برگی و شش برگی صورت گرفت. در هر دو رقم از مرحله اول تا سوم بتدریج غلظت یون‌های ⁺Na، ^-Cl افزایش یافت که نشان می‌دهد مقاومت به شوری لزوماً با توان گیاه در محدود ساختن جذب یون ها همراه نبوده است. با سپری شدن مراحل رشد رویشی از مرحله اول تا سوم در هر دو رقم از میزان CGR، NAR، جذب منیزیم و پتاسیم کاسته شد ولی تولید پرولین افزایش یافت در حالیکه افزایش آن در رقم متحمل سای اکرا بالاتر بود. اثر شوری بالای خاک با افزایش قند‌های محلول و کاهش قند‌های غیر محلول همراه بود. از مرحله دو برگی تا شش برگی اندکی از میزان گلیسین بتائین کاسته شد. نتایج نشان داد که پنبه در شرایط شوری گیاهی است که استراتژی تولید و تجمع توام پرولین و گلایسین بتائین را بر می‌گزیند. شوری بالای خاک در هر دو رقم اهمیت پرولین و قند‌های محلول را (تا مرحله دوم) برای متحمل ساختن گیاه افزایش داد و در طی دوره رشد میزان قندهای غیرمحلول کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

پرولین؛ پنبه؛ شوری؛ قند‌های محلول و غیرمحلول؛ گلیسین بتائین؛ هدایت الکتریکی؛ یون‌ها

مراجع

جعفری م. و عصری، ی. (1374). مطالعه شور روی ها و تهیه نقشه پوشش گیاهی..انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع صفحه 31.

کنراد، م.، و کرکبی، ا.، (1367). اصول تغذیه گیاه. ترجمه علی اکبر سالار دینی و مسعود مجتهدی. جلد دوم. صفحه 133- 144.

تغییرات اسمولیت‌ها در تحمل ...

 

منطقی، ن. (1365). شریح روش ها و بررسی‌های آزمایشگاهی. موسسه تحقیقات خاک و آب. نشریه شماره 168.

Abid, M., Gayyum, A., Dasti, A.A. and Wajid, R.A. (2001). Effect of salinity and SAR of irrigation water on yield,physiological growth parameters of maize (Zea mays L.) and properties of the soil. Journal of Research (Science), Bahauddin Zakariya University, Multan, Pakistan. 12:(1) 26-33.

Amtmann, A. and Sanders, D.(1999).

Atsushi, S. and Norio, M. (2001). The use of Bacterial choline Oxidase, a Glycine betaine synthesizinig Enzyme, to Create stress-Resistant Transgenic plants. Planta, 125: 180-185.

Bates, L. S., Waldern, R. P. and Teare, I.D. (1973). Rapid determination of free proline for water stress studies, Plant Soil, 39: 205- 207.

Bohnert, H.J., Melson, D.E. and Jensen, R.G. (1995). Adaptation the environmental stress. Plant cell., 7: 1097-1111.

Box, S. and Schachtman, D.P.(2000). The effect of low concentration of sodiom on pottasiom uptake and growth of wheat. Aust. J. plant. Physiol. 27:175-182.

Carlos, A.M., Moacyr, M. and Elisomete, G.L. (1996). Invitro salt tolerance and proline accumulation in Andean potato ( Solanum spp.) differring in forest resistance. Plant Sci, 116: 177-184.

184.

Choudhri, G.N.(1993). Soil-plant-water relationships of Eclipta alba (Hassk) in a salt-affected terresterial ecosystem. Toward the rational use of high salinity tolerant plants, 1: 293-305.

Cramer, G.R., Epestein, E. and Lauchii, A. (1990).

Dewis, J. and Freitas, F. (1984). Phisical and chemical methods of soil and water analysis. FAO soil bulletin 10, Oxford and IBH publishing CO. PVT.LTD.New Dehli Bombay Calcuta.

Ehness, R., Ecker, M., Godt, D. and Roitsch, T. (2001). Glucose and stress independently regulate source / sink relations and defense mechanisms via signal transduction pathways involving protein phosphorylation. Plant Cell. 9: 1825-1841.

Flowers, T. J. and Yeo, A.R. (1986).

Fukutaku, Y. and Yamada, Y. (1984). Source of proline nitrogen in water- stressed soybean (Glycine max) II. fate of N- labeled protein. Physiol. Plant,61: 622-628.

Garcia-Lidon, J.M., Ortiz. J.M., Garcia- Leqaz, M.F. and Cerda, A. (1998). Role of root stock and scion on root and leaf ion accumulation in lemon trees grown under saline condition, Fruits. 53: 89- 97.

Graham, I.A., Denby, K.J. and leaver, C.J. (1994). Carbon catabolite repression regulates glyoxylate cycle gene expression in cucumber. Plant Cell. 6: 761-772.

Griere, C.M. and Walker, R.R. (1983). Uptake and distribution of chloride, sodium and pottasium ions in salt- treated citrus plants, Aust. J. Agric. Res. 34: 133- 143.

Hattori, T., Nakagawas, S. and Nakamura, K. (1990). High level expression of tuberous root storage protein genes of sweet potato in stems of plantlets grown in vitro on sucrose medium, Plant Mol.Biol. 14:595-604.

He, T. and Cramer, G, R. (1993). Growth and ion accumulation of two rapid- cycling Brassica species differing in salt tolerance.Plant and Soil.153: 19-31.