بررسی اثرات فیزیولوژیکی تنش خشکی بر رشد رویشی، آنتی اکسیدان‌ها و محلول‌های سازشی گیاه Sesbania aculeate L.

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 2، شماره 7، آذر 1386، صفحه 61-76   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مظفر کامرانی¹؛ آرین ساطعی²؛ عباسعلی نوری نیا³

¹Department of biology Islamic Azad University, Gorgan Branch

²گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

³مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، گرگان

چکیده

 در این تحقیق اثر تنش خشکی بر گیاه سسبانبا آکوله آتا مورد بررسی قرار گرفت و پارامترهای رشد پرولین، گلایسین بتائین، فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز (SOD) مورد سنجش قرار گرفت. آزمایش به صورت گلخانه‌ای و با طراحی 6 تیمار وهر تیمار 7 تکرار با تغییر زمان آبیاری انجام شد.. پارامترهای رشد نظیر تعداد برگ، اندازه‌ی برگ، طول نهال، تعداد نهال طی چند مرحله اندازه‌گیری شد همچنین طول ریشه پس از جدا کردن نهال‌ها از گلدان و شستن ریشه‌ها با آب اندازه‌گیری گردید. سنجش‌های شیمیایی در آزمایشگاه صورت گرفت. در این تحقیق مشخص شد که افزایش تنش سبب تغییرات زیادی بر روی بخش‌های رویشی گیاه و همچنین بر روی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و محلول‌های سازشی می‌شود. با افزایش تنش، رشد نهال، تعداد برگ، اندازه‌ی برگ، تعداد نهال‌ها کاهش می‌یابد و نسبت رشد ریشه به طول نهال افزایش می‌یابد. گلیسین بتایین (GB) هم بر اثر تنش تغییر یافته یعنی با افزایش تنش میزان آن هم در ریشه و هم در برگ افزایش نشان می‌دهد. میزان پرولین در برگ و هم در ریشه با افزایش تنش، افزایش نشان می‌دهد. با افزایش تنش میزان فعالیت کاتالاز ریشه و برگ افزایش می‌یابد. پراکسیداز در برگ با افزایش تنش افزایش نشان می‌دهد و هیچکدام از تیمارها نسبت به همدیگر اختلاف معنی‌دار پیدا نکردند. در ریشه با افزایش تنش در تیمارها فعالیت این آنزیم افزایش یافته است. فعالیت آنزیم SOD در برگ با افزایش تنش افزایش قابل ملاحظه‌ای پیدا نکرده است و در بین تنشها در ریشه فعالیت این آنزیم بیشتر شده است

کلیدواژه‌ها

پراکسیداز؛ پرولین؛ تنش خشکی؛ سسبانبا آکوله آتا؛ سوپراکسید دیسموتاز؛ کاتالاز؛ گلیسین بتایین

مراجع

پهلوانی، م.، (1378). ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی ارقام پنبه تحت شرایط دیم ودیم با آبیاری تکمیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.

خواجه‌پور، ر.م.، (1378). اصول و مبانی زراعت، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان 286 صفحه.

زنگی، م.، (1377). ارزیابی مقاومت به خشکی در پنبه و تجزیه علیت صفات موثر در آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. 130 صفحه.

سرمدنیا، غ.، و کوچکی، ع.، (1366). جنبه‌های فیزیولوژی زراعت دیم (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

کوچکی، ع.، و نصیری محلاتی، م.، (1373). اکولوژی گیاهان زراعی، جلد اول، روابط گیاه ومحیط. انتشارات جهاد دانشگاهی فردوسی مشهد. 291 صفحه

لاهوتی، م.، (1372). اصول فیزیولوژی گیاهی، جلد اول انتشارات آستان قدس رضوی. 597 صفحه.

صلبی، ف.، (1384). تاثیر تنشهای شوری و خشکی و هورمون ژیبرلین بر جوانه زنی، فعالیت فسفاتاز و آنزیمهای آنتی اکسیدان در دانه‌های سویا. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه زیست شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی گرگان.

وهابزاده، ع.،و علیزاده، الف.، (1373). آخرین واحه، آب مایه حیات (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

هاشمی دزفولی، ا.، کوچکی، ع.، و بنایان اول، م.، (1374). افزایش عملکردگیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

 Ajay, A., Sairam, R.K., and Srivasta, G.C. (2001). Oxidative stress and antioxidative system in plants Curret Science, Vol, 82, 10, Pp. 1227-1238

Alexieva, V., Sergiev, I., Mapelli, S. and Karanov, E. (2002). The effect of drought and ultraviolet radiation on growth and stress markers in pea and wheat Plant, cell & environment. Vol, 24, lssue 12, page, 1337

Ames, B.N., Shingena, M.K., and Hegen, T.M. (1993). Oxidants, antoxidants and the degenerative sidease of aging. Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 90: 7915-7922

Arzani, K. (1995). Horticultural and Physiological aspects of vigour control in apricot under orchard and cotrolled environment conditions. Ph. D. thesis, Department of plant Science, Massey University, Palmerston North, New Zealand.

Ashraf, M., and Bashir, A. (2004). Salt stress induced changes in some organic metabolites and ionic relations in nodules and other plant parts two crop legumes differing in salt tolerance

Bacon, M.A., Thompson, D.S., and Davies, W.J. (1997). Cana cell wall peroxidase activity explains the leaf growth response of Oryza sativa during drouht J. Exp. Bot., 48:2075-2085.

Baisak, R., Rana, D., Acharya, R.B.B., and Kar, M. (1994). Alterations in the activities of active oxygen scavenging of wheat leaves subjected to water stress. Plant and cell physiology. Vol. 35, No. 3, pp. 349-495.

Bates, L.S., Waldern, R.P. and Teare, T.D. (1973). Rapid determination of free praline for water stress studies. Plant soil, 39: 205-207.

بررسی اثرات فیزیولوژیکی تنش خشکی...

 

Csiszar, J., Feher-Juhasz, E., Kotai, E., Ivankoits-Kiss, O., Harvath, G.V., Mai, A., Galle A., Tari, I., Pauk, J., Dudits, D. and Erfei, L. (2005). Effects of osmotic stress on antioxidant enzyme activites in transgenic wheat calli bearing Ms ALRGene Acta biological szegediensis V. 49(1-2): 49-50.

Edmeades, G.D. (1989). Tradiation approches to breeding for drought resistance in cereals. In: Baker F. W. G (Ed). Drought Resistance in cereals. C. A. B. International. Pp 27-52.

Iram, M.A. (2005). Drought stress induced changes in some orgnic substances in nodules.

Jensen, A. (1987). Chlrophyll and Carotenoid: Handbook of Physiological and Biochemical Method. Cambridge Univ. Press