بررسی نظریه‌های روانشناختی مربوط به یادگیری در اخلاق ناصری (باتاکید بر نظریات بندورا و ثرندایک)

مطالعات نقد ادبی

دوره 16، شماره 50، شهریور 1400، صفحه 135-151   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مرجان غلامی¹؛ اکرم گلشنی^{* 2}؛ فاطمه گلشنی³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مربیان ، معلمان و دست‌اندرکاران امر تعلیم و تربیت، به اصول و روش‌هایی نیاز دارند که با تکیۀ بر آنها به اهداف آموزشی و تربیتی مورد نظر خود دست یابند. اصول و روش‌های مورد نظر اگرچه امروزه در کتب مربوط به این رشته تدوین شده‌اند، اما در متون تعلیمی کلاسیک فارسی نیز پاره‌ای از این اصول و روشها را می‌توان استخراج و بررسی کرد و بر زوایای پنهان ادبیات کلاسیک ایران واقف گردید. بر همین اساس، نظریات بندورا و ثرندایک به عنوان یکی از مهمترین اصول و مبانی تعلیم و تربیت در اخلاق ناصری  مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این تحقیق استخراج اصول مربوط به یادگیری در اخلاق ناصری است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا نظریه‌های روانشناختی مربوط به یادگیری ( براسا نظریه های بندورا و ثراندایک) در اخلاق ناصری وجود دارد؟  در صورت مثبت بودن پاسخ، پربسامدترین نظریه‌های بندورا و ثرندایک در این اثر کدام است ؟ این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی یافتن پاسخ این سوالات صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که در کتاب اخلاق ناصری، و از میان این نظریه‌ها، نظریۀ یادگیری مشاهده ایُ آمادگی، تمرین و آمایه بیشترین بسامد را دارند. 

کلیدواژه‌ها

یادگیری؛ بندورا؛ ثرندایک؛ ‌اخلاق ناصری‌

مراجع

آقایوسفی، علیرضا و دیگران.(1386). روان‌شناسی عمومی، چاپ اول،  تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

افروز ، غلامعلی.( 1389). روانشناسی تربیتی کاربردی، تهران: روان

پارسا، محمد.(1383). زمینۀ نوین روان‌شناسی، چاپ بیستم،  تهران: بعثت.

همو.(1372). روان‌شناسی یادگیری بر بنیاد نظریه‌ها، چاپ دوم، تهران: بعثت.

سیف، علی اکبر.( 1387). روان‌شناسی پرورشی نوین، تهران: سمت

همو.(1390). روانشناسی پرورشی نوین، روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: دوران.

شولتز، دوان پی. و شولتز، سیدنی الن.( 1389). نظریه‌های شخصیت،  ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ هفدهم،تهران: ویرایش.

طوسی، خواجه نصیرالدین.(1356). اخلاق ناصری،  تهران: انتشارات خوارزم.

کدیور، پروین.(1385). روان‌شناسی تربیتی، چاپ نهم، تهران، سمت .

همو.( 1388). روانشناسی یادگیری، تهران: سمت .

هرگنهان، بی.آر ؛ السون، متیو اچ.( 2009 / 1388). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری، ترجمۀ علی اکبر سیف، تهران: دوران.