گردشگری شهری رویکردی نو به سوی بازآفرینی شهری (مطالعه موردی شهر زنجان)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 3، دوره 14، شماره 52، تیر 1401، صفحه 81-49   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

یوسف خدائی¹؛ بهمن کارگر^{* 2}؛ رحیم سرور^{* 3}

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، تهران.

²دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، تهران

³استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، تهران

چکیده

گردشگری شهری در واقع بخشی از این صنعت توسعه­مند و پایدار جهانگردی است که موضوع نسبتاٌ جدیدی است، و سابقه  طرح آن در محافل علمی به کمتر از دو دهه اخیر می رسد. گردشگری شهری، یکی از مهمترین و پیچیده­ترین فعالیت­های فضایی و مکانی انسان در جامعه شهری است، به نظر صاحب­نظران، گردشگری شهری یک فرصت بزرگ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای شهرها  بوجود می­آورد، که این فرصت نقش بسیار موثری در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در ابعاد مختلف می­تواند ایفاء کند. امروزه گردشگری را به عنوان یکی از مهمترین صنایع توسعه پایدار در هر جامعه ای باید دانست، که از تحرک بالایی در تغییرات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، شهری و محیطی برخور دار است، تمرکز بر جنبه­های مختلف صنعت گردشگری، همراه با برنامه­ریزی­های مدیریت محلی و ملی هرجامعه­ای نقش بسیار با اهمیتی در فرایندهای بین المللی و ملی هر جامعه­ای می­تواند ایفاء کند. در واقع این صنعت در جامعه شهری به عنوان فعالیت چهارم زندگی شهرنشینی، بر اساس اختصاص دادن فضاهای خاص برای گذران اوقات فراغت و نیازهای مختلف تفریحی، میراثی، تاریخی و ... امروزه نقش بسیار مهمی در ساختارهای فضایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به شکل مثبت و منفی از طریق رفت و آمد گردشگران داخلی و خارجی به خود اختصاص داده است. برای این منظور ابتدا از طریق روش­های میدانی و کتابخانه­ای، داده­ها گردآوری شد.. حجم نمونه آماری طبق استانداردهای موجود برابر با ۳۰ نفر بوده که متشکل از متخصصین حوزه گردشگری و کارشناسان حوزه شهری است که بر اساس روش دلفی انتخاب شده است. نتایج حاصله نشان می­دهد که افزایش گردشگری باعث هویت بخشی و بازآفرینی اماکن تاریخی گردیده و اطلاعات حاصل از حضور گردشگران با افزایش درآمد باعث رونق گردشگری و توجه هر چه بیشتر مدیران شهری به بهسازی بافت­های با ارزش و تاریخی زنجان طی سالهای اخیر گردیده است که در نهایت ضمن ایجاد اشتغال زمینه بازآفرینی شهری را فراهم کرده است. 

کلیدواژه‌ها

بازآفرینی؛ گردشگری شهری؛ روش دلفی؛ رویکرد؛ شهر زنجان