عوامل اجتماعی مرتبط با آموزش شهروندی ( مورد مطالعه: دبیران آموزش و پرورش ناحیة سه تبریز)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 11، شماره 41، اسفند 1400، صفحه 191-214   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/uss.2022.693072

نویسندگان

بهمن میرگلوی بیات¹؛ محمود علمی^{* 2}

¹کارشناس ارشد گروه جامعه‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

²استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران (نویسنده مسؤول)

چکیده

آموزش شهروندی  با هدف بالا بردن توانایی‌ها و مهارت‌های شهروندان صورت می‌گیرد. در این پژوهش به عوامل اجتماعی مرتبط با آموزش شهروندی دبیران آموزش و پرورش ناحیة سه تبریز در سال 1399پرداخته شده است. جامعة آماری، دبیران زن و مرد شاغل در آموزش و پرورش ناحیة سه تبریز، نمونة آماری 286 نفر از دبیران زن و مرد ناحیة سه آموزش پرورش تبریز و ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود. یافته‌ها نشان داد میزان آموزش شهروندی دبیران زن و مرد تفاوت معناداری با هم ندارد(937/0Sig:). اما بین آموزش شهروندی و اعتماد اجتماعی و دینداری رابطة معناداری وجود داشت (037/0Sig:). آموزش شهروندی بر اساس رشتة تحصیلی، پایگاه اجتماعی و اقتصادی  تفاوت معناداری داشت ( 001/0 Sig: ). دبیران دارای پایگاه اجتماعی و اقتصادی بالا، نسبت به دبیران دارای پایگاه اجتماعی و اقتصادنند متوسط و پایین، نمرة بیشتری در آموزش شهروندی کسب کرده بودند. در بین رشته‌های تحصیلی، دبیران رشتة روانشناسی دارای بیشترین نمرة آموزش شهروندی و دبیران رشتة معارف اسلامی دارای کمترین نمره بودند.( 000/0 Sig: ). اطلاع از دیدگاه دبیران نسبت به آموزش شهروندی، در برنامه‌ریزی آموزش بسیار مؤثر است.
‌
 
 

کلیدواژه‌ها

 آموزش شهروندی؛ اعتماد اجتماعی؛ دینداری؛ پایگاه اجتماعی اقتصادی

مراجع

آقازاده. احمد،(1385)، آموزش و پرورش تطبیقی،تهران: انتشارات سمت

حاضری، علی محمد و خلیلی، علی. (1393). بررسی آموزش شهروندی در برنامة درسی آشکار نهاد آموزش رسمی ایران فصلنامة جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، شمارة 4، صص  131-149

ذکایی، محمد سعید. (1381). آموزش شهروندی، مجلة رشد آموزش علوم اجتماعی،شمارة 19.

 رزاقی، مریم، مطهری نژاد، حسین ؛ لسانی مهدی.  (1397). نقش اثربخشی مدرسه در توسعة شایستگی‌های شهروندی دانش‌آموزان از دیدگاه معلمان.(1397). جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دورة پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷،شمارة ۱۱، 261-7

سیف نراقی، مریم ؛ نادری، عزت الله ؛ شریعتمداری، علی، حسینی مهر علی. (۱۳۸۸). بررسی مقایسه‌ای دیدگاه کارشناسان و معلمان شهر قزوین به لحاظ نارسایی‌های آموزش و تربیت شهروندی در برنامة درسی دورة راهنمایی تحصیلی، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال دوم پاییز ۱۳۸۸، شمارة 5

شارع پور، محمود. (۱۳۸6). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، تهران: انتشارات سمت

 شرفی، م ؛ طاهرپور، م.(1387).نقش نهاد آموزشی در تربیت شهروندی، ماهنامة مهندسی فرهنگی، شماره‌های 15و 16، ص 62- 49.

غیاثوند، احمد. (1394). آموزش شهروندی در مدارس شهر تهران آثار و پیامدها، فصلنامة برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، شمارة 23، صص 207-239.

 فتحی واجارگاه، کوروش.(1385). تربیت شهروندی، نشر: فاخر

فتحی واجارگاه، کوروش. (۱۳۸2). لحاظ کردن ارزشهای شهروندی در برنامة درسی، مجلة نوآوریهای آموزشی، شماره‌های ۱۷، صص 54-69.

 لطف آبادی، حسین، (1386)، آموزش شهروندی ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانش‌آموزان، فصلنامة نوآوری‌های آموزشی، سال پنجم، شمارة 17، صص 11-43.

مهدوی، محمد صادق؛ عاشوری، علی.(1393). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر ارتقاء فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: شهر بوشهر)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شمارة چهارم.

 هاشمی، احمد. (1389). بررسی میزان استفاده از مفاهیم تربیت شهروندی در محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی دورة راهنمایی از دیدگاه دبیران، فصلنامة رهبری و مدیریت آموزشی، سال چهارم، شمارة 1، صص 141-160.

  Davis, I., Flanagan, B., Hogarth, S., Mountford, P. and Philpott, J. (2009) Asking Questions About Participation, Education, Citizenship and Social Justice, 4 (1) pp: 25- 39

 Tavassoli Gh, Nejati Hosseini M. (2002), Social reality of citizenship in Iran. Iranian journal of sociology; 4(2)p: 32-62.