بررسی عوامل مؤثر بر انسجام اجتماعی شهر اندیمشک (مطالعة موردی؛ شهروندان اندیمشک در سال 1398-1399)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 4، دوره 12، شماره 42، خرداد 1401، صفحه 101-134   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/uss.2022.693077

نویسندگان

شهلا سهرابی صمیره¹؛ مهرداد نوابخش^{* 2}؛ زهرا حضرتی صومعه³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسؤول)

³دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین جامعه­شناختی انسجام اجتماعی در بین شهروندان اندیمشک با روش پیمایش نوع توصیفی و تبیینی است. جامعة آماری تحقیق شامل کلیة شهروندان مرد و زن بین سن 15 تا 65 شهر اندیمشک هستند. با توجه به جمعیت ساکن در شهر اندیمشک (135000 هزار نفر) محاسبة فرمول کوکران با تعداد 384 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله­ای و تصادفی ساده صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامة محقق ساخته است که ابعاد مختلف (انسجام اجتماعی، قوم­گرایی، طبقات اجتماعی، اجتماعات مذهبی، رخدادهای سیاسی و رسانه­های اجتماعی و فضای مجازی) را مورد سنجش قرار داده است.از ضریب آلفای کرونباخ (برابر با 0.798) نیز برای محاسبة سازگاری درونی گویه‌های مربوط به هر شاخص و به عبارتی پایایی پرسشنامه استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان داد که از دیدگاه شهروندان، قوم­گرایی، توانایی تبیین 2/43%، مراسم­ مذهبی، توانایی تبیین 3/38%، رسانه­های اجتماعی و فضای مجازی، توانایی تبیین 7/21% و رخدادهای سیاسی توانایی تبیین 6/22%، طبقات اجتماعی توانایی تبیین 722/0 از تغییرات انسجام اجتماعی را داشت.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

انسجام اجتماعی؛ قومی­ گرایی؛ رسانه­ های اجتماعی و فضای مجازی؛ رخدادهای سیاسی؛ طبقات اجتماعی و مراسم­ مذهبی

مراجع

احمدی، حمید. (1396). قومیت و قوم­گرایی در ایران: افسانه یا واقعیت؟ فصلنامة اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال یازدهم، شمارة  115 و 116.

امام­جمعه­زاده، سید جواد؛ صادقی نقدعلی، زهرا؛ رهبرقاضی، محمودرضا؛ نوعی باغبان، سیدمرتضی. (1392). رابطة مصرف رسانه­ای و انسجام اجتماعی (مطالعة موردی: جوانان شهر تبریز)، فصلنامة مطالعات توسعه اجتماعی – فرهنگی، دورة اول، شمارة 4.

اسماعیلی،ر. (1393). «اندازه‌گیری سرمایة اجتماعی و عوامل تعیین‌کنندة آن در شهر تهران» مجموعه مقالات اولین همایش ملی سلامت شهری ایران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، 4-5- اردیبهشت 1393.

امین بیدختی، علی اکبر؛ شریفی، نوید. (1392). دینداری و سرمایة اجتماعی حامی امنیّت اجتماعی، فصلنامه­ی مطالعات امنیّت اجتماعی، شمارة 33، صص 47-69.

اونق، نازمحمد. ( 1394). بررسی رابطه بین سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد دانشگاه تهران.

افروغ، عماد. (1398). خرده‌فرهنگ‌ها، مشارکت و وفاق اجتماعی. مجموعه مقالات وفاق اجتماعی و فرهنگ عمومی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .

افقه، سید مرتضی؛ منصوری، سید امین. (1399). غفلت از تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی، مخاطره‌ای کلیدی در اجرای سند الگوی پیشرفت؛ مطالعة موردی: استان خوزستان، مجله: مطالعات اقتصاد اسلامی؛ بهار و تابستان 1399 - شمارة 24 علمی-پژوهشی/ISC ‏(43 صفحه - از 347 تا 389)

برامکی یزدی، حجت الله. (1397). عوامل مؤثر بر توسعه: مطالعة موردی: سرمایه­ اجتماعی، فصلنامة راهبرد یاس،شمارة 16، 161-185.

چلپی، مسعود. (1385). تحلیل اجتماعی در فضای کنش، چاپ اول، تهران: نشر نی.

خادمی، حسین؛ زهرا گل‌شیری. (1398). تأثیر انسجام اجتماعی بر میزان مشارکت روستاییان؛ مطالعة موردی: بخش گندمان، شهرستان بروجن، فصلنامة روستا و توسعه شمارة 1.

روانبخش، محمدحسین. (1396). بررسی تطبیقی میزان انسجام اقشار اجتماعی شمال و جنوب شهر تبریز، فصلنامة علوم انسانی، دورة 1، شمارة 2.

سورین، ورنر و جیمز. تانکارد. (1391). نظریه­های ارتباط جمعی، ترجمة علیرضا دهقان، تهران:  نشر دانشگاه تهران.

شایگان، فریبا. (1386). بررسی رابطة دینداری و اعتماد سیاسی، رسالة دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.

فرهمند، مهناز؛ سعیدی مدنی، سیدمحسن؛ سهندی خلیفه‌کندی، مهناز. (1394). مطالعة تطبیقی انسجام اجتماعی بین دو قومیت آذری و کرد (مورد مطالعه: شهرهای سنندج و تبریز)، فصلنامة بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورة 6، شمارة 1.

 ملکی، حمید. (1396). همبستگی اجتماعی در گروه‌های قومی؛ مطالعة موردی: استان گلستان، فصلنامة مطالعات راهبردی، دورة 10، شمارة 35، بهار 1396، صفحة 148- 123.

مک کونیل. (1392). درآمدی بر نظریه­های ارتباطات جمعی، ترجمة پرویز اجلالی، تهران:  نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.

ملک، ح. (1391). جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری‌های اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور.

میرزاخانی، عبدالرحمن. (1397). بررسی رابطة انسجام اجتماعی با پیشگیری اجتماعی از جرم ، فصلنامة مطالعات امنیت اجتماعی، شمارة 38، تابستان 1396، ص 59  الی 70.

موسوی،میرطاهر. (1396). طرح بررسی و سنجش سرمایة اجتماعی در ایران، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران: چاپ اول.

ﻣﻘﺼﻮدی. ﻣﺠﺘﺒﻲ. (1397). ﺗﺤﻮﻻت ﻗﻮﻣﻲ در ایران، تهران: نشر مؤسسه مطالعات ﻣﻠﻲ.

میرلطفی، محمودرضا؛ علوی­زاده، سید امیرمحمد؛ هدایتی امین، خورشید. (1396). بررسی انسجام اجتماعی در حفظ امنیت مرزی با تأکید بر تنوع قومی – مذهبی (مطالعة موردی: شهرستان اهواز)، فصلنامة برنامه­ریزی منطقه­ای، سال پنجم، شمارة 19.

نوابخش، مهرداد؛ نظری، جواد؛ ایدر، نبی الله. (1388).  تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر میزان انسجام اجتماعی در بین روستاییان، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد شوشتر)، سال سوم، پیش شمارة 7.

Acket, S., Borsenberger, Dickes, M., P., & Sarracino, F. (2017). Measuring and Validating Social Cohesion: A Bottum-Up Approach. Fonds National de la Recherche, CEPS/Instead Working Paper, 08.

Bourdiea,P.(2000),"The Forms of Capital,in J.G.Richardson (ed),Hand book of Theory and Research for the Sociology of Education,New York,London,Green wood press.

Foa, R. (2016), "The Economic Rational for Social Cohesion; A Cross Country Evidence", Paper Presented at the International Conference on Social Cohesion and Development, OECD, Paris,Retrived from https:// www.oecd.org /dev/pgd/46908575.pdf.

Dowson, Christopher .(2018). Solidarity through National Pride: The Future of Catholic Politics in the 21st Century,  The Journal of Catholic Social Thought and Secular Ethics, Vol. 8 [2018], Iss. 2, Art. 1.