روند توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه و تأثیر آن بر محیط زیست منطقه

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

دوره 14، شماره 51، فروردین 1401، صفحه 48-23   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

محمدرضا زند مقدم

دانشیار گروه جغرافیا ، واحد سمنان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران

چکیده

 شهر فیروزکوه که بعد از انقلاب اسلامی با رشد فزاینده جمعیت گسترش بی­رویه را نیز به دنبال داشته است، بطوریکه مساحت آن از 152 هکتار در سال 1365 به 392 هکتار در سال 1390 رسیده است. این تحقیق با هدف بررسی روند توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه، شناسایی نقاط عطف در توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه و اثرات زیست محیطی که توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه، صورت گرفته است. الگوی اصلی این تحقیق، تکوینی است که در ابتدا روش تاریخی، داده­های مربوط به جمعیت و مساحت شهر فیروزکوه در طی سال‌های 1335 تا1390  مورد بررسی قرا گرفت و از طریق مدل هلدرن، الگوی توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه مشخص شد؛ و با استفاده از دو مدل ضریب مکانی و مدل فزاینده اشتغال و جمعیت، عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی شهر مشخص شد. در روش توصیفی داده­های مربوط به آلودگی­های ایجاد شده توسط کارخانه­های اطراف شهر فیروزکوه و میزان زباله­های تولید شده در شهر و فاضلاب­های شهری بررسی شده و بنابراین می­توان به مهاجرت و اجرای طرح جامع در این شهر اشاره کرد؛ اما به طور اخص عوامل تحولات بخش اقتصاد پایه­ای از دهه 1365 به بعد، احداث جاده تهران ـ به شمال، ارتقای بخش فیروزکوه به شهرستان فیروزکوه و تاسیس ادارات دولتی ، احداث و توسعه شهرک­های صنعتی و احداث دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1367، نام برد. بررسی روند تحولات جمعیتی و کالبدی شهر فیروزکوه در طی دهه­های 1335 تا 1390 نشان داد که تا قبل از دهه 1365، و در طی این 30 سال جمعیت شهر به دو برابر  جمعیت اولیه خود رسیده است. اما از سال 1375ـ 1365 شهر فیروزکوه رشد جهشی و فزاینده ای را داشته است، و در این دوره ده ساله به حدود 2 برابر جمعیت سال 1365 رسید. بنابراین می­توان سال 1365 را به عنوان نقطه عطف تحولات فیزیکی شهر فیروزکوه دانست.

کلیدواژه‌ها

توسعه فیزیکی؛ اثرات زیست محیطی؛ مدل هلدرن؛ مدل ضریب مکانی؛ مدل فزاینده اشتغال و جمعیت