تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهان

جغرافیا و مطالعات محیطی

دوره 12، شماره 47، آبان 1402، صفحه 38-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم مصاحبی فرد¹؛ احمد خادم الحسینی^{* 2}؛ حمید صابری³؛ رضا مختاری ملک آبادی⁴

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران‌.

²دانشیار، گروه جغرافیا، مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

³استادیار، گروه جغرافیا،مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

⁴دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه پیام نور، تهران ، ایران.

چکیده

الگوها شبیه‌سازی واقعیت‌اند، مقایسه‎ای که رویت پیچیدگی‌های دنیای حقیقی را تسهیل می‌کند. هر الگوی تبیینی با شیوه‌‌‌های متفاوتی به زندگی انسان می‌نگرد، و هر یک از این الگوها فرضیه‌های خاص درباره ماهیت واقعیت پدیده را عرضه می‌کنند. از گردشگری خلاق نیز می‌توان به عنوان ابزاری برای احیای گردشگری شهرها نام برد. چرا که شهرها به عنوان نظام‌های فرهنگی در نظر گرفته می‎شوند که توسط میراث‎های انسانی و طبیعی شکل می‎گیرند. هدف این پژوهش، تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهان می‎باشد. رویکرد حاکم، بر اساس هدف کاربردی  و بر اساس ماهیت ژرفانگر، مبتنی بر پرسشنامه و رویکرد آینده‎پژوهی می‌باشد. جهت الگوسازی، ابتدا تمامی عوامل دخیل در آینده‎ی گردشگری خلاق شهر اصفهان از طریق مطالعه و بررسی پیشینه‎ی پژوهش و سپس از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و پرسشنامه‌های دلفی تهیه شده است. روش نمونه‌گیری گلوله‌ی برفی و 35 پرسشنامه میان نخبگان حیطه‎ی گردشگری و استادهای دانشگاهی به عنوان جامعه‎ی آماری پژوهش توزیع گردید. بر این اساس، ابتدا شاخص‌ها و 52 متغیر در 6 حوزه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فناوری، زیست ‎محیط و کالبدی شناسایی شده است. سپس جهت پردازش داده‌ها، از تحلیل اثرات متقابل ساختاری توسط نرم افزار میک‌مک استفاده گردیده است. عوامل کلیدی جهت ترسیم الگوی گردشگری خلاق، شناسایی و رتبه‌بندی شد و براین اساس جهت ترسیم الگوی مناسب جهت تحقق گردشگری خلاق شهر اصفهان تلاش گردید.

کلیدواژه‌ها

تبیین؛ الگو؛ گردشگری‎ خلاق؛ اصفهان

مراجع

1. اسکندری ثانی‌، محمد؛ رضایی‌، ابراهیم (1397). آینده‎پژوهی مدیریت شهری زمینه ساز تحقق رقابت پذیری در عرصه‎ی گردشگری (مطالعه‎ی موردی: شهر اصفهان). نشریه‌ی مطالعات نواحی شهری‌. 5 (13)، 16-1 DOI:JUSG.2019. 1966/10.22103.
2. بیراوندزاده‌، مریم؛، درویشی فهد، آیت اله؛ نجفی‌، اسماعیل (1400).آینده پژوهی وضعیت گردشگری ورزی طبیعت محور در استان لرستان‌. جغرافیا و روابط انسانی. 3 (4)‌، 120-109.
3. تقی نژاد‌، کاظم؛ یزدانی‌، سعید؛ شیخ الاسلامی‌، علیرضا؛ ملک حسینی‌، عباس (1399). رویکرد آینده پژوهانه به بازافرینی خلاق بافت تاریخی شهر گرگان. فصلنامه جغرافیا (برنامه‎ریزی منطقه‌ای). 10 (۳۹).
4. ده ده زاده سیلابی‌، پروین؛ احمدی‌فر، نرگس (1398)‌. تعیین پیشران‌های کلیدی موثر بر توسعه‌ی گردشگری با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه‌ی موردی: شهرستان‌های استان مازندران‌). جغرافیا و پایداری محیط. 9 (30)، 89-73.
5. روزنبرگ‌، الکزاندز (1384). درآمدی جدید به فلسفه علم. ترجمه علی حقی‌. تهران: نشر آسمان خیال.
6. زالی‌، نادر؛ عطریان‌، فروغ (1395)‌. تدوین سناریوهای توسعه‎ی گردشگری منطقه‌ای بر اساس اصول آینده‎پژوهی (مورد مطالعه: استان همدان). آمایش سرزمین. 8 (1)‌، 131-107. Doi 10.22059/Jtcp.2016.59147
7. سلطانی، مهرداد؛ منصوری، سید امیر؛ فرزین، احمد علی (1391). تطبیق نقش الگو و مفاهیم مبتنی بر تجربه در فضای معماری. مجله باغ نظر. 9 (21)، 14-3.
8. علی اکبری‌، اسماعیل‌؛ پوراحمد‌، احمد؛ جلال‌آبادی‌، لیلا (1399). شناسایی پیشران‎های موثر بر وضعیت آینده‎ی گردشگری پایدار شهر کرمان رویکرد آینده‎پژوهی. فصلنامه‌ی گردشگری و توسعه. 7 (1)، 178-156. Doi: Tms.2020 .33013.1953/10.22054
9. گولد‌، جولیوس؛ کولب‌، ویلیام (1392)‌. فرهنگ علوم اجتماعی‌. ترجمه باقر پرهام. تهران: نشر مازیار.
10. لازی، جان (1377). درآمدی‌ تاریخی‌ به‌ فلسفۀ‌ علم. ترجمة‌ علی‌ پایا. تهران: انتشارات سمت.
11. میری، غلامرضا؛ حسین زهی، اسماعیل (1401). بررسی وضعیت مولفه‌های گردشگری خلاق در شهر چابهار و نقش آن در توسعه‌ی پایدار شهری. مجله‌ی جغرافیا و روابط انسانی. 4 (16)، 46-30.
12. مسیبیان ریزی، مهدی؛ مسیبی، سمانه (1400). تحلیل نقش توسعه‌ی گردشگری خلاق شهری در افزایش مشارکت اجتماعی شهروندان. مجله مطالعات گردشگری. 16 (55)، 355-323.
13. نصر‌، طاهره (1398)‌. شناسایی عوامل کلیدی موثر بر گردشگری در کلانشهر شیراز با رویکرد آینده‎پژوهی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری. 10 (37)‌، 66-55.
14. نظم‌فر‌، حسین؛ علی بخشی، آمنه (1400)‌. آینده‎پژوهی برنامه‎ریزی توسعه گردشگری (نمونه موردی استان اردبیل). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. 21 (63)، 79-59. 10.52547/jgs.21.63.59.
15. هلد‌، دیوید (1397). مدل‌های دموکراسی‌. ترجمه عباس مخبر‌. تهران: نشر روشنگران و مطالعات زنان.
16. Aksit Asik, N. (2014). Creative Tourism. The Journal of International Social Research. 7 (31), 786-795.
17. Ali, F.; Ryu, K. & Hussain, K. (2016). Influence of experiences on memories, satisfaction, and behavioral intentions: A study of creative tourism. Journal of Travel & Tourism Marketing. 33 (1), 85-100.
18. Azilah, K. (2016) The spirituality of green travel and tourism. International Journal of Tourism and Spirituality. 1 (1), 116- 124. 10.22133/IJTS.2016.43080
19. Babaee Hemmat, R. & Abbasi, B. (2013). Cretie tourism entrepreneurship in Rasht, Advance in environmental Bio; Ogy.7 (8), 2006-2012.
20. Babbie, R.R (2007). The Practice of Social Research. U.S: Thomson Wadsworth.
21. Bastenegar, M. & Hassani, A. (2018). Tolerance; A spiritual strategy or a strategic spirituality in development of creative tourism. Bagh-e Nazar. 15 (60), 38-50.
22. Chang, L.-L., F.; Backman, K. & Chih Huang, Y. (2014). Creative tourism: A preliminary examination of creative tourists’ motivation, experience, perceived value and revisit intention. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research. 8 (4), 401-419. https://doi.org/10.1108/IJCTHR-04-2014-0032.
23. Chen, Ch.-Fu, Chou, Sh.-H. (2019). Antecedents and consequences of perceived coolness for generation Y in the context of creative tourism - A case study of the pier 2 art center in Taiwan. Tourism Management. 72, June, 121-129. Https://Doi. Org /10.1016/J.Tourman.2018.11.016.
24. Citation Jelinčić, D.A. & Žuvela, A. (2012). Facing the challenge? creative tourism in Croatia. Journal of Tourism Consumption and Practice. 4 (2), 78-90. Http://Hdl.Handle.Net/ 10026.1/11694.
25. Cooper, Ch.; Wanhill, S.; Fletcher, J. & Gilbert, D. (2005). Tourism: Principles and Practice. 2^nd Edition. New York: Longm.
26. Creaco, S. & Querini, G. (2003, August). The role of tourism in sustainable economic development. 43^rd Congress of the European Regional Science Association. Jyväskylä, Finland.
27. Edwards, D. & Griffin, T. (2011). Urban tourism research developing an Agenda. Annals of Tourism Research. 35 (4), 1032-1052. DOI:10.1016/j.annals.2008.09.002.
28. Ferreira, A. ; Salvado, J.; Serra, J. & Noemi, M. (2020). The creative and cultural tourism ecosystem: A conceptual model. Dos Algarves - A Multidisciplinary Journal. Http://Hdl.Handle.Net/ 10174/29074.
29. Florida, R. (2002). The Rise of The Creative Class: AND How It’s Transforming Work, Leisure, Community and Everyday Life. Canadian Public Policy. 29 (3), 2-10. DOI:10.2307/3552294.
30. Galvaz, P.J.C.; Pemberthy, L.; Jesus Miguel Virul, M. & Lopez-Guzman, T. (2020). Segmentation of tourists that visit the city of Popayán (Colombia) according to their interest in its Gastronomy. Journal of Culinary Science &Technology. 19 (2),1-22. Doi:10.1080 /15428052.2020.1738298.
31. Hempel, C. (1965). Aspects of Scientific Explanation. New york: The Free Press. DOI:10.1086/288305.
32. Hemple, C.G., & Ppenheim, P. (1948). Studies in the logic of explanation. Philosophy of Science. 15 (2), 75-135.
33. Hung, W.L., Lee, Y.J. & Huang, P.H. (2016). Creative experiences, memorability, and revisit intention in creative tourism. Current Issues in Tourism. 19 (8), 763-770.
34. Jelinčić, D.A., & Žuvela, A. (2012). Facing the challenge? creative tourism in Croatia. Journal of Tourism Consumption and Practice Volume. 4 (2), 78-90.
35. Koo, C.; Shin, S.; Kim, K.; Kim, C. & Chung, N. (2013). Smart tourism of the Korea: A case study. 17th Pacific Asia Conference on Information Systems, PACIS. Jeju Island, Korea, Republic of.
36. Lee, I. & Lee, K. (2015). The Internet of Things (Iot): Applications, investments, and challenges for enterprises. Business Horizons. 58 (4), 431-440. Https://Doi.Org /10.1016/ J. Bushor.2015.03.008.
37. Mareque, M.; De Prada Creo, E.; Álvarez-Díaz, M. (2021). Exploring creative tourism based on the cultural and creative cities (C3) index and using bootstrap confidence intervals. Sustainability. 13 (9), 45-51. https://doi.org/10.3390/su13095145.
38. Marques, L., & Borba, C. (2017). Co-creating the city: Digital technology and creative tourism. Tourism Management Perspectives. 24, 86-93: DOI:10.1016/j.tmp.2017.07.007
39. Marujo, N.; Borges, M. Do R. & Serra, J. (2020). Tourism, culture and creativity: The case of the creatour project in the Alentejo/Portugal region. Advances In Tourism, Technology And Smart Systems Conference. 691-704, Doi:10.1007/978-981-15-2024-2_59, Corpus Id: 214033239.
40. Ozel, C. H. (2015). Marketing to children in tourism industry: Descriptive analyusisof kid-friendly hotels practices in Turkey. Marketing Places and Spaces, (Advances In Culture, Tourism And Hospitality Research). 10. June, 193-208. Https://Doi.Org/10.1108/S1871-317320150000010014.
41. Pearce, Douglas. G. & Butler, Richard. W. (1993). Tourism Research: Critiques and Challenges. London: Routledge.
42. Richards, G. & Wilson, J. (2006). Developing creativity in tourist experiences: A solution to the serial reproduction of culture?. Tourism management. 27 (6), 1209-1223.
43. Richards, G. & Marques, L. (2012). Exploring creative tourism. Introduction Journal of Tourism Consumption and Practice. 4 (2), 144- 158.
44. Richards, G., Raymond, C. (2000). Creative Tourism. In Atlas News. 23. January, 16- 20.
45. Chhewang, R. Walter J.V. Vermeulen & Pieter, G. (2007). Ecotourism as a mechanism for sustainable development: The case of Bhutan. Environmental Sciences. 4 (2), 109-125. DOI: 10.1080/15693430701365420. https://doi.org/10.1080/15693430701365420.
46. Rosentraub, M.S. & Joo, M. (2009). Tourism and economic development: Which investments produce gains for regions. Tourism Management. 30 (2), 759–770. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.11.014.
47. Ruben, D.-H. (1992). Explaining Explanation. London, New York: Routledge.
48. Ross, D. & Saxena, G. (2019). Participative co-creation of archaeological heritage: Case insights on creative tourism in Alentejo. Portugal, November 2019. Annal of Tourism Research. 79. November 2019, 102-790. DOI:10.1016/j.annals.2019.102790.
49. Shafiei, Z., Farokhian, F. & Mirqad, L. (2014). Isfahan as a creative cities handicrafts with a tourism development approach. International Journal of Geographical Society. 12 (43), 251-278.
50. Siow-Kian, T.; Shiann-Far, K. & Ding-Bang, L. (2013). A model of creative experience’ in creative tourism. Annals of Tourism Research. 41 April 2013, 153–174. DOI: 10.1016/j.annals.2012.12.002.
51. Sleuwaegen, L. & Boiardi, P. (2014). Creativity and regional innovation: Evidence from EU regions. Research Policy. 43(9), 1508-1522.
52. Smith, A. (2005). Conceptualizing city image change: The "re-imaging" of Barcelona. Tourism Geographies. 7 (4), 398-423.
53. Smith, M. (2007), Tourism, Culture and Regeneration. UK: Oxford, Cabi Press.
54. Sokolov, A. & Chulok, A. (2016). Priorities for future innovation: Russian S&T foresight 2030. Futures. 80. June 2016, 17-32. DOI: 10.1016/J.FUTURES.2015.12.005.
55. Sowar. B. (1998). Urban Management in Development Countries. [N. P].
56. Werner, S. & Tankard. J. (2008). Communication Theories. Dehghan (Trans.). Tehran: University of Tehran.
57. Tan, S.K.; Kung, Sh. & Luh, D.B. (2013). A model of ‘creative experience’ in creative tourism. Annals of Tourism Research. 41. April 2013, 153-174. https://doi.org /10.1016/j.annals.2012.12.002.
58. UNESCO. (2008). UNESCO Creative Cities Network (2008) Towards Sustainable Strategies for Creative Tourism: Discussion Report of the Planning Meeting for 2008. International Conference on Creative Tourism Santa Fe. New Mexico. U.S.A. October 2527. 2006. Availablefrom: http://portal.unesco .org/culture/fr/es/34633/11848588553oct2006_meeting_report.pdf/oct2/06_meeting_report.pdf.
59. Vander D, V. R. (2005). Tourisms Capes: An Actor-Network Perspective on Sustainable Tourism Development. Wageningen: WUR Wageningen.

60. Zhang, Y. & Xie, P.F. (2019). Motivational determinates of creative tourism: a case study of Albergue art space in Macau. Current Issues in Tourism. 22 (20), 2538-2549.