بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در انرژی‌های تجدیدپذیر ناپذیر بر تخریبات محیط زیست در کشورهای عضو سازمان همکارهای اقتصادی (OECD)

جغرافیا و مطالعات محیطی

دوره 11، شماره 44، دی 1401، صفحه 80-96   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عبدالرحیم هاشمی دیزج^{* 1}؛ زهرا فتوره چی²؛ حامد نجفی³

¹استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق، اردبیلی، ایران

²دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق، اردبیلی، ایران

³دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

چکیده

امروزه رشد و توسعه اقتصادی در همه کشورها با اینکه اهداف مثبت و سازنده‌ای نمایان می‌شود، اما دارای اثرات منفی بر دیگر بخش‌ها و حوزه‌ها از جمله محیط‌زیست می‌باشد. در سال‌های گذشته موضوعی که توجه زیادی را به خود معطوف کرده است، بحث اثرات جانبی منفی جهانی‌سازی و آزادسازی تجاری و تأثیرات آن بر تخریب محیط‌زیست است که ارائه و کشف فرضیه پناهگاه آلودگی، نقش بزرگ تجارت و آزادسازی تجاری در انتقال آلاینده‌ها و به‌تبع آن تخریبات محیط‌زیست را آشکارتر ساخته است. از طرفی تقاضای انرژی و توسعه اقتصادی به دلیل نیاز به برآورده کردن نیازهای اساسی انسانی و بهره‌وری در حال افزایش است. بااین‌حال، تلاش برای پاسخگویی به تقاضای جهانی انرژی منجر به استفاده از منابع انرژی غیردوستانه زیست‌محیطی شده است که بر تخریب محیط‌زیست اثرگذار بوده است. هدف از این پژوهش  بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در انرژی‌های تجدیدپذیر و ‌ناپذیر بر تخریبات محیط زیست با بررسی فرضیه پناهگاه آلودگی در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در طی سال‌های 1990-2019 است. به این منظور از آزمون PMG ARDL برای بدست آوردن روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرهای پژوهش و همچنین آزمون علیت گرنجر برای بررسی رابطه علیت بین متغیرها با استفاده از داده‌های ترکیبی استفاده شده است. افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش انرژی‌های تجدیدناپذیر و رشد اقتصادی همراه با میزان تحصیلات و اندازه جمعیت، از فرضیه پناهگاه آلودگی حمایت می‌کند اما سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی فرضیه هاله آلودگی را رد نمود.

کلیدواژه‌ها

تخریبات محیط زیست؛ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی؛ انرژی‌های تجدیدپذیر‌ناپذیر؛ فرضیه پناهگاه آلودگی

مراجع

اخلاقی، ب.، بیابان‌گرد، ح.، 1379. انتقال فناوری و جایگاه آن در سرمایه‌گذاری خارجی، فصلنامه مدرس، دوره 4، شماره 4، صص 34-17.

برقی اسکویی، م.، 1387. آثار آزادسازی تجاری بر انتشار گازهای گلخانه‌ای (دی‌اکسیدکربن) در منحنی زیست‌محیطی کوانتم، مجله تحقیقات اقتصادی شماره 82، صص 21- 1.

بهرام سلطانی، ک،. 1371. مجموعه مباحث و روش‌های شهرسازی: 6. محیط‌زیست. تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.

پژویان، ج.، تبریزیان، ب.، 2387 ،بررسی رابطه رشد اقتصادی و آلودگی محیط‌زیست با استفاده از یک مدل شبیه‌سازی پویا، فصلنامه پژوهش‌نامه اقتصادی، سال 10، شماره 38، صص 203-175.

داودی، پ.، شاهمرادی، الف. 1383، بازشناسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد ایران و 46 کشور جهان در چهارچوب یک الگوی تلفیقی، فصلنامه پژوهشی اقتصاد ایران، شماره 2، صص 113-81

طیبی، س.، آذربایجانی، ک و رفعت، ب.، 1386، بررسی رابطه جریان تجاری و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تحقیقات اقتصادی، شماره 80، صص 120-101.

قربانی، رضا، اکولوژی عمومی، جهاد دانشگاهی، مشهد، 1388، صفحه 91.

مالردی، م.، اصغری، س،. 1333 شیمی محیط‌زیست: آشنایی با جنبه‌‌های شیمیایی محیط‌زیست. مبتکران.

محمدوندناهیدی، م.، قلی‌پور فیضی، پ.، (1333). بررسی رابطه علّی بین متغیّرهای عمده کلان اقتصادی و آلودگی محیطی در کشورهای منتخب. مجله اقتصاد و توسعة منطقه­ای، سال 19، شماره 4، صص 114-99

موسوی، م.، شاه‌آبادی، ا و شایگان مهر، س.، 1396. تأثیر سرریز فناوری از کانال‌های سرمایه"گذاری مستقیم خارجی و ورود کالا بر سهم تولید انرژی تجدیدپذیر از کل انرژی: فصلنامه مدیریت و توسعه فناوری، دوره 5، شماره 1،

مومن‌زاده‌واحدی، ط.، 1393. بررسی رابطه میان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و کیفیت محیط‌زیست در کشورهای منتخب(در قالب فرضیه زیست‌محیطی کوانتم)، اقتصاد مالی، دوره 10، شماره 4، صص 26-1.

نجارزاده، ر.، یاوری، ک و شقاق‌شهری، و.، 1384، همگرایی اقتصاد – منطقه‌ای و تأثیر آن بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای منا) فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال 5، شماره 3، صص 89-67.

Arain, H., Sharif, A., Akbar, B., & Younis, M. Y. (2020). Dynamic connection between inward foreign direct investment, renewable energy, economic growth and carbon emission in China: evidence from partial and multiple wavelet coherence. Environmental Science and Pollution Research, 27(32), 40456-40474.

Arain, H., Sharif, A., Akbar, B., & Younis, M. Y. (2020). Dynamic connection between inward foreign direct investment, renewable energy, economic growth and carbon emission in China: evidence from partial and multiple wavelet coherence. Environmental Science and Pollution Research, 27(32), 40456-40474.

Azam, M., Khan, A. Q., & Ozturk, I. (2019). The effects of energy on investment, human health, environment and economic growth: empirical evidence from China. Environmental Science and Pollution Research, 26(11), 10816-10825

Azam, M., Khan, A. Q., & Ozturk, I. (2019). The effects of energy on investment, human health, environment and economic growth: empirical evidence from China. Environmental Science and Pollution Research, 26(11), 10816-10825

Balsalobre-Lorente, D., Gokmenoglu, K. K., Taspinar, N., & Cantos-Cantos, J. M. (2019). An approach to the pollution haven and pollution.

Balsalobre-Lorente, D., Gokmenoglu, K. K., Taspinar, N., & Cantos-Cantos, J. M. (2019). An approach to the pollution haven and pollution

Belaid, F., & Youssef, M. (2017). Environmental degradation, renewable and non-renewable electricity consumption, and economic growth: Assessing the evidence from Algeria. Energy Policy, 102, 277-287.

Belaid, F., & Youssef, M. (2017). Environmental degradation, renewable and non-renewable electricity consumption, and economic growth: Assessing the evidence from Algeria. Energy Policy, 102, 277-287.

Bilgili, F., Koçak, E., & Bulut, Ü. (2016). The dynamic impact of renewable energy consumption on CO2 emissions: a revisited Environmental Kuznets Curve approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 54, 838-845.

Bilgili, F., Koçak, E., & Bulut, Ü. (2016). The dynamic impact of renewable energy consumption on CO2 emissions: a revisited Environmental Kuznets Curve approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 54, 838-845.

Eden, L., & Miller, S. R. (2004). Distance matters: Liability of foreignness, institutional distance and ownership strategy. In " Theories of the Multinational Enterprise: Diversity, Complexity and Relevance". Emerald Group Publishing Limited.

Eden, L., & Miller, S. R. (2004). Distance matters: Liability of foreignness, institutional distance and ownership strategy. In " Theories of the Multinational Enterprise: Diversity, Complexity and Relevance". Emerald Group Publishing Limited.

Eskeland, G. S., & Harrison, A. E. (2003). Moving to greener pastures? Multinationals and the pollution haven hypothesis. Journal of development economics, 70(1), 1-23.

Eskeland, G. S., & Harrison, A. E. (2003). Moving to greener pastures? Multinationals and the pollution haven hypothesis. Journal of development economics, 70(1), 1-23.

Fan, W., & Hao, Y. (2020). An empirical research on the relationship amongst renewable energy consumption, economic growth and foreign direct investment in China. Renewable energy, 146, 598-609.

Fan, W., & Hao, Y. (2020). An empirical research on the relationship amongst renewable energy consumption, economic growth and foreign direct investment in China. Renewable energy, 146, 598-609.

Fotourehchi, Z. (2016). Health effects of air pollution: An empirical analysis for developing countries. Atmospheric Pollution Research, 7(1), 201-206.

Fotourehchi, Z. (2016). Health effects of air pollution: An empirical analysis for developing countries. Atmospheric Pollution Research, 7(1), 201-206.

Halo" Effect on Foreign Direct Investment. In Foutth International Conference on Economic and Business Management (Vol. 106, pp. 1-5).

Hu, Jiangfeng, Zhao Wang, Qinghua Huang, and Xiaoqin Zhang. 2019. “Environmental Regulation Intensity, Foreign Direct Investment, and Green Technology Spillover-An Empirical Study.” Sustainability (Switzerland) 11 (10): 6–8.

Jebli, M. B., Youssef, S. B., & Ozturk, I. (2016). Testing environmental Kuznets curve hypothesis: The role of renewable and non-renewable

Keeley, A. R., & Matsumoto, K. I. (2018). Investors' perspective on determinants of foreign direct investment in wind and solar energy in developing economies–Review and expert opinions. Journal of cleaner production, 179, 132-142.

Kellenberg, D. K. (2008). A reexamination of the role of income for the trade and environment debate. Ecological Economics, 68(1-2), 106-115.

Mert, M., & Bölük, G. (2016). Do foreign direct investment and renewable energy consumption affect the CO 2 emissions? New evidence from a panel ARDL approach to Kyoto Annex countries. Environmental Science and Pollution Research, 23(21), 21669-21681

Porter, M. E., & van der Linde, C. (1998). Toward a New Conception of the Environment-Competitiveness. Trade and the Environment: Economic, Legal and Policy Perspectives, 87, 100.

Sharif, A., Mishra, S., Sinha, A., Jiao, Z., Shahbaz, M., & Afshan, S. (2020). The renewable energy consumption-environmental degradation nexus in Top-10 polluted countries: Fresh insights from quantile-on-quantile regression approach. Renewable Energy, 150, 670-690

Yu, J. (2019). Re-examination of" Pollution Haven" or" Pollution

Halo" Effect on Foreign Direct Investment. In Foutth International Conference on Economic and Business Management (Vol. 106, pp. 1-5).

Hu, Jiangfeng, Zhao Wang, Qinghua Huang, and Xiaoqin Zhang. 2019. “Environmental Regulation Intensity, Foreign Direct Investment, and Green Technology Spillover-An Empirical Study.” Sustainability (Switzerland) 11 (10): 6–8.

Jebli, M. B., Youssef, S. B., & Ozturk, I. (2016). Testing environmental Kuznets curve hypothesis: The role of renewable and non-renewable

Keeley, A. R., & Matsumoto, K. I. (2018). Investors' perspective on determinants of foreign direct investment in wind and solar energy in developing economies–Review and expert opinions. Journal of cleaner production, 179, 132-142.

Kellenberg, D. K. (2008). A reexamination of the role of income for the trade and environment debate. Ecological Economics, 68(1-2), 106-115.

Mert, M., & Bölük, G. (2016). Do foreign direct investment and renewable energy consumption affect the CO 2 emissions? New evidence from a panel ARDL approach to Kyoto Annex countries. Environmental Science and Pollution Research, 23(21), 21669-21681

Porter, M. E., & van der Linde, C. (1998). Toward a New Conception of the Environment-Competitiveness. Trade and the Environment: Economic, Legal and Policy Perspectives, 87, 100.

Sharif, A., Mishra, S., Sinha, A., Jiao, Z., Shahbaz, M., & Afshan, S. (2020). The renewable energy consumption-environmental degradation nexus in Top-10 polluted countries: Fresh insights from quantile-on-quantile regression approach. Renewable Energy, 150, 670-690.