ویژگی‌های برنامه درسی سواد انتقادی با رویکرد روییدنی برای دانش آموزان متوسطه

پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی

دوره 12، شماره 1، مرداد 1401، صفحه 195-210   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیده زهرا باغبانیان¹؛ مصطفی قادری^{* 2}؛ مجید علی عسگری³

¹دانشجوی دکتری مطالعات برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی علوم تحقیقات تهران، تهران، ایران.

²دانشیار مطالعات برنامه درسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

³دانشیارمطالعات برنامه درسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی ویژگی­های برنامه درسی سواد انتقادی با رویکرد روییدنی، از دیدگاه متخصصان برنامه درسی است. روش انجام این پژوهش، با رویکرد کیفی به روش گرانددی است.  جامعه آماری این پژوهش، متخصصین رشته مطالعات برنامه درسی به­عنوان نمونه از بین اساتید هیأت علمی دانشگاه­های دولتی، آزاد و فرهنگیان در دانشگاه­های تهران بودند. روش نمونه­گیری هدفمند بود تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و تعداد 13 نفر به­عنوان نمونه در این پژوهش مشارکت داشتند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. روش تحلیل داده­های آن بر مبنای کد گذاری سه مرحله­ای باز، محوری و گزینشی اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. یافته­ها دلالت بر  انطباق ویژگی­های رویکرد روییدنی مانند غیر خطی بودن، همبسته با زندگی، آگاهانه و خلاقیت­پرور، کاربردی و فعال بودن با برنامه درسی سواد انتقادی داشت. طبق نتایج: برنامه درسی سواد انتقادی برآمده از  تعاملات فکری معلم و شاگردان، رویکردی سازنده برای شرکت دادن آنان در تصمیم­گیری­های مربوط به تحلیل روابط ناعادلانه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ساختارها برای اصلاح موقعیت است. به­طوری که از لحاظ فردی برای آنان موجب سازندگی روحی با تقویت نقد­پذیری و خود ارزیابی­ها، و از نظر اجتماعی، انتقال ارزش­های فرهنگی و ملی خودی با پذیرش و حرمت­گذاری تفاوت­های عقیدتی، قومی و نژادی دیگر ملت­ها، صلح و همزیستی مسالمت­آمیز را دربر داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

سواد انتقادی؛ برنامه درسی سواد انتقادی؛ برنامه درسی با رویکرد روییدنی؛ دانش آموزان متوسطه

مراجع