بررسی عوامل تطبیقی انسجام نحوی و واژگانی انشاهای دانش‌آموزان سال سوم و پنجم ابتدایی شهرستان شهریار به منظور ارائه راهکارهای آموزشی مناسب

پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی

دوره 12، شماره 1، مرداد 1401، صفحه 225-236   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزانه فرضی¹؛ فاطمه متقی پور^{* 2}؛ مریم طاهر زاده³

¹کارشناس ارشد و دبیر آموزش و پرورش شهرستان شهریار، ایران.

²کارشناسی ارشد رشته زبانشناسی همگانی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران. دبیر آموزش و پرورش شهرستان شهریار (نویسنده مسول )

³دکتری زبانشناسی همگانی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. دبیر آموزش و پرورش شهرستان شهریار ,

چکیده

پژوهش حاضر، با اتخاذ رویکرد هلیدی (1976) به" بررسی تطبیقی عوامل انسجام نحوی و واژگانی انشاهای دانش­آموزان سال سوم و پنجم ابتدایی" می­پردازد. این پژوهش، مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. سؤال­های پژوهش: " الف- رشد کدام یک از ابزارهای نحوی باعث می­شود که انشاهای دانش­آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم از انسجام بیشتری برخوردار ­باشد؟ ب- چرا به لحاظ واژگانی، دانش­آموزان پایۀ پنجم در قیاس با دانش­آموزان پایۀ سوم انشاهای منسجم­تری می­نویسند؟" می­باشند و فرضیات این پژوهش عبارتند از: "الف-داشتن ابزارهای نحوی بیشتر مانند ارجاع، حذف و ربط باعث انسجام بیشتر انشاهای دانش­آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم می­باشد. ب- به نظر می­رسد افزایش ذخیره واژگانی و رشد فرایند صرفی مانند: تکرار، باهم­آیی و هم­معنایی باعث منسجم­تر شدن انشاهای دانش­آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم است". هدف از این پژوهش تعیین پیشرفت نگارش دانش­آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم است. جامعه آماری این پژوهش: شامل دو دسته از انشاهای دانش­آموزان پایه­های­ سوم و پنجم ابتدایی است. در این پژوهش داده­های به ­دست ­آمده از انشاهای دانش­آموزان دو پایه، مورد بررسی کیفی قرار خواهند گرفت، به این ترتیب که تک­تک جملات این انشاها از نظر نحوی و واژگانی بررسی می­شوند. با توجه به داده­های به ­دست آمده معلوم شد که دانش­آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم از عوامل نحوی و واژگانی بیشتری استفاده کرده­اند و این نتیجه به­ دست آمد که افزایش ذخیره واژگانی و قواعد نحوی دانش­آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم باعث شده است که دانش­آموزان پایۀ پنجم انشاهای منسجم­تری نسبت به دانش­آموزان پایۀ سوم بنویسند.

کلیدواژه‌ها

انسجام؛ انشا؛ متن؛ هم‌معنایی؛ انسجام نحوی؛ انسجام واژگانی

مراجع