بررسی درصد روغن و محتوای اسیدهای چرب در برخی ژنوتیپ‌های گیاه کور در مناطق جنوبی ایران

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

دوره 12، شماره 1، مرداد 1401، صفحه 98-110   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.2./jpps.2022.693329

نویسندگان

زهرا زنگنه؛ حسینعلی اسدی قارنه^*

گروه علوم باغبانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

کور با نام علمی Caparis spinosa L. گیاهی علفی و چند ساله متعلق به خانواده Capparidaceae است. گونه‌های مختلف جنسCaparis از گیاهان ارزشمندی هستند که به‌عنوان دارو، غذا و همچنین چاشنی مورد استفاده قرار می گیرند. این مطالعه به‌منظور بررسی درصد روغن و محتوای اسیدهای چرب برخی ژنوتیپ‌های مختلفکور انجام شد. استخراج روغن و شناسایی اسیدهای چرب به‌ترتیب به‌وسیله دستگاه سوکسله و گاز کروماتوگرافی انجام شد. درصد روغن در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از 10/21 درصد (ژنوتیپ دشت ارژن) تا 70/29 درصد (ژنوتیپ نورآباد) متفاوت بود. در روغن بذر 12 اسید چرب متفاوت شناسایی شد.بیشترین مقادیر اسیدهای چرب اشباع متعلق به اسید پالمیتیک(C16:0) و اسید استئاریک(C18:0) بود. همچنین اسیدهای لینولئیکC18:1(n-6)، اولئیک C18:1(n-9)و پالمیتولئیک(C16:1) مهم‌ترین اسیدهای چرب غیراشباع بودند. بالاترین مقادیر اسید لینولئیک (74/46 درصد)،پالمیتولئیک (93/2 درصد) و اولئیک (92/37 درصد) به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های نورآباد، کاسکان و دریاچه پریشان مشاهده شد. بیشترین و کم‌ترین مقادیر مجموع اسیدهای چرب غیراشباع نیز به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های سعادت‌شهر و قلعه‌سفید اندازه‌گیری شدند. به‌طور کلی بر اساس نتایج به‌دست آمده، بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه تنوع قابل توجهی از نظر درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب مشاهده شد. روغن بذر کور، به دلیل دارا بودن مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب غیراشباع که اثرات مهمی در سلامتی انسان دارند، می‌تواند به عنوان یک منبع روغن گیاهی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

اسید اولئیک؛ اسید پالمیتیک؛ اسیدهای چرب اشباع؛ اسیدهای چرب غیراشباع

مراجع