کنکاشی در ماهیت طایفه یهودیان فراماسون دونمه و نقش آنان در کودتای 1908 و خلع سلطان عثمانی (تجدید نظر)

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 8، دوره 17، شماره 66، خرداد 1401   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمد عودی¹؛ سینا فروزش^{* 2}؛ ستار عودی³

¹دانشجوی دکتری تخصصی رشته تاریخ ایران بعد از اسلام، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، [e-mail]

²دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)[e-mail]

³دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران، ، [e-mail]

چکیده

فرقه یهودی «دونمه» یکی از طوایف دینی یهودی ماسونی به شمار می رود که شایسته بحث و بررسی است. اهمیت این فرقه مرهون عوامل متعددی است، که بارزترین آنها نقش بزرگ آن در اواخر دولت عثمانی، که تا دوران جانشین آن یعنی ترکیه امروزه نیز امتداد یافت. بعلاوه این فرقه در جهان اسلام ظهور کرد از این رو ضرورت دارد با این طایفه آشنایی شود و مراحل مختلف پیشرفت آن و نقشی که در جامعه عثمانی مسلمان ایفا کرد، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
در نیمه دوم سده هفدهم میلادی، دولت عثمانی با شرایط تاریخی و سیاسی سختی روبرو شد که تاثیر زیادی در ظهور و بروز طایفه ی ماسونی موسوم به «یهود دونمه» شد. این طایفه توسط یک خاخام یهودی به نام «ساباتای بن زفی إزمیری» (1626- 1675) هنگامی که خود را مسیح موعود اعلام کرد، برپا گردید.
این طایفه یهودی تظاهر به دین اسلام می کنند، در حالی که پنهانی مراسم دینی ویژه خود را برپا میدارند که به آن نام «طایفه سابائی» اطلاق میگردد. این طایفه یهودی ماسونی تاثیر بسزایی در اوضاع داخلی دولت عثمانی به ویژه در دوران فرمانروایی سلطان عبدالحمید دوم (حک 1876- 1909م) داشت، بنحوی که نقش مهمی در انقلاب عثمانی سال 1908 و خلع سلطان عبدالحمید دوم در سال 1909 ایفا کرد، و نیز در سیاستی که جمعیت اتحاد و ترقی هنگام مستولی شدن بر قدرت و اداره دولت عثمانی در پیش گرفت.

کلیدواژه‌ها

یهود؛ دونمه؛ عبدالحمید دوم؛ سلطنت عثمانی؛ ساباتی

مراجع