تأملی بر نقوش تاج‌های شاهان ساسانی بر مبنای جنبه‌های دینی، سیاسی و اقتصادی زمان خویش

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 3، دوره 17، شماره 66، خرداد 1401   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مجید جلیل مصیر¹؛ محمد کریم یوسف جمالی^{* 2}؛ اسماعیل سنگاری³؛ احمد کامرانی فر⁴

¹دانشجوی دکتری گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد، نجف‌آباد، ایران

²استاد گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد، نجف‌آباد، ایران.

³دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

⁴استادیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف‌آباد، اصفهان، ایران.

چکیده

تاریخ اجتماعی حوزه وسیعی از جلوه‌های مختلف زندگی و فرهنگ انسان گذشته را بررسی می‌کند. بررسی همه‌جانبه تاریخ اجتماعی هر ملتی نیازمند توجه به تمامی علل و عواملی است که در فرآیند شکل‌گیری تاریخ اجتماعی آنها دخالت دارد. ازجمله این علل و عوامل، اوضاع سیاسی، اجتماعی و مذهبی حاکم بر جامعه است که از مؤلفه‌های بسیار تأثیرگذار در تاریخ اجتماعی و هویت جمعی ملت‌ها به‌شمار می‌رود. در دوره ساسانی از گرانبهاترین میراث به‌جای‌مانده از گذشتگان هنری است که زبان ارتباطی معانی احساسات، روابط، تفکر و عقاید آنها را دربردارد. با مطالعه این آثار، محقق به درک روشنی از زندگی اجتماعی، سیاسی، تاریخی، رسوم و اعتقادات آنان خواهد رسید. هدف از مطالعه این پژوهش، شناخت و مطالعه وضعیت تاریخ اجتماعی ساسانیان به‌عنوان یک فرهنگ بزرگ ایران باستان با تکیه بر طرح و نقش تاج آنان است. این پژوهش براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تحلیلی-تاریخی است. چگونگی گردآوری اطلاعات در این پژوهش به‌روش اسنادی (کتابخانه‌ای) است که براساس آن کلیه منابع و شواهد تاریخی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان از مفاهیم نمادین بسیار از نقوش تاج‌های پادشاهان ساسانی است که می‌توان با مطالعه این نقوش و شناخت مفاهیم پنهان در آن تا حدودی به اوضاع اجتماعی، سیاسی و مذهبی حاکم و استقلال و استحکام بنیان حکومتی و سایر وقایع سیاسی و اجتماعی آن دوره دست یافت.

کلیدواژه‌ها

تزیینات؛ تاج؛ جنبه‌های دینی؛ تاریخ سیاسی؛ شاهان ساسانی

مراجع