نقش طرح ابتکار کمربند- جاده چین در رقابت‌های منطقه‌ای آسیا

علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)

دوره 18، شماره 39، مرداد 1401، صفحه 137-164   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (کاربردی)

شناسه دیجیتال (DOI): 2203-1425

نویسندگان

زهرا حاجی زاده¹؛ سیروس احمدی نوحدایی²؛ عبدالرضا فرجی راد^{* 3}؛ حجت مهکویی⁴

¹دانشجوی دکترای جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

²استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

³دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

⁴استادیار گروه جغرافیای سیاسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

پس از پایان جنگ سرد و تغییر نظام دو قطبی جهان و تأثیرات شگرف آن بر ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی اوراسیا، فضای جدیدی برای رقابت بین کشورها جهت بهره برداری از فرصت‌های موجود شکل گرفت. چین با ارائه طرح ابتکار کمربند- جاده، رقابت منطقه‌ای گسترده‌ای را آغاز کرد. این پژوهش برآن است تا نقش طرح ابتکار کمربند- جاده چین را در رقابت‌های منطقه‌ای آسیا مورد بررسی قرار داده و به این سؤال پاسخ دهد که نقش این طرح در رقابت‌های منطقه‌ای آسیا چگونه است و آیا موجب تعمیق روابط کشورهای منطقه خواهد شد؟ از این رو تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به نقش طرح ابتکار کمربند- جاده چین در رقابت­های منطقه­ای آسیا می­پردازد. منابع و اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای، اسناد، کتاب، اینترنت و مصاحبه با صاحبنظران بدست آمده است و مفرض است که طرح ابتکار کمربند- جاده در تسهیل همکاری­ها و بهبود روابط کشورهای آسیایی با یکدیگر نقش مهمی ایفا می­کند که در عین حال ممکن است با مشارکت فعال‌تر برخی کشورهای آسیای مرکزی، غرب و جنوب آسیا، فضای جدیدی برای گسترش همکاری‌ها میان ایران و کشورهای دیگر منطقه نیز فراهم گردد، در حال حاضر چین و هند و روسیه به عنوان قدرت‌های نوظهور منطقه­ای به دنبال ایفای نقش فعال در آسیا هستند و با توجه به تحلیل و تبیین این طرح، رقابت‌های منطقه‌ای در آن بسیار مشهود می‌باشد رقابت‌هایی که گاه به همکاری و گاه به منازعه ختم می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

طرح ابتکار کمربند؛ جاده؛ همگرایی منطقه‌ای؛ رویکرد نو منطقه گرایی؛ آسیا