بکارگیری رویکرد دلفی- فازی و دیمتل فازی جهت شناسایی و ارزیابی عوامل موثر بر ریسک اعتباری مشتریان حقیقی بانک ملی ایران

مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار

مقاله 10، دوره 13، شماره 51، تیر 1401، صفحه 196-222   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مسعود رضایی آقمشهدی¹؛ غلامرضا محفوظی^{* 2}؛ فرزاد رحیم زاده²

¹گروه مهندسی مالی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

²گروه اقتصاد و حسابداری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

امروزه به منظور اعتبارسنجی مشتریان نظام‌هایی نظیر امتیازدهی اعتباری و رتبه‌بندی مشتریان اعتباری تدوین و توسعه یافته‌اند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و ارزیابی عوامل موثر بر ریسک اعتباری مشتریان حقیقی بانک ملی ایران با رویکرد‌های دلفی- فازی و دیمتل فازی میباشد. این پژوهش از نظر هدف اکتشافی می‌باشد و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل اطلاعات، توصیفی و از نوع پیمایشی است. با بهره‌گیری 20 نفر از خبرگان بانک ملی مرتبط با موضوع پژوهش، روایی و پایایی ابزار پژوهش که در قالب پرسشنامه بوده است، به لحاظ آماری مورد تائید قرار گرفت. تعداد 60 عامل در 4 بعد اصلی شامل، عوامل شخصی، عوامل محیطی، رفتاری و اجتماعی، عوامل اعتباری و عوامل کلان اقتصادی شناسایی شد. پس از آن، نوبت به ارزیابی مدل بود که با مصاحبه مجدد با خبرگان از طریق تکنیک دلفی- فازی، تعداد 55 عامل به تائید نهایی رسیدند. حال نوبت به رتبه‌بندی ابعاد و شاخص‌های ریسک اعتباری مشتریان بود که از طریق تکنیک دیمتل فازی صورت پذیرفت. نتایج شاخصهای پژوهش نشان داد که در بین شاخص‌ها، شاخص درآمد از بیشترین تاثیرگذاری برخوردار و شاخص وثیقه از بیشترین تاثیرپذیری برخوردار است. همچنین در بین ابعاد اصلی، عامل شخصی از بیشترین تاثیرگذاری در بین عوامل برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

ریسک اعتباری؛ مشتریان حقیقی؛ رویکرد دلفی- فازی؛ تکنیک دیمتل فازی

مراجع