تأثیر نانوسلنیوم و سلنات سدیم بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه وشا (Dorema ammomiacum L.)

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 18، شماره 70، خرداد 1402، صفحه 138-153   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/iper.2022.1955136.1783

نویسندگان

الهام عابدی¹؛ رمضانعلی خاوری نژاد²؛ لاله مشرف^{* 3}؛ سارا سعادتمند⁴؛ حسینعلی اسدی قارنه⁵

¹گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²عضو هیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

³گروه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

⁴گروه زیست شناسی ،دانشکده علوم پایه ،دانشگاه علوم وتقیقات تهران،تهران ایران

⁵گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

چکیده

سلنیوم با خواص آنتی اکسیدانی، اثرات مثبتی بر رشد و بهبود بسیاری از فعالیت های بیولوژیکی گیاه دارد، اما سطوح بیش از حد آن در خاک باعث بروز اختلالات فیزیولوژیکی در گیاهان می‌گردد. این مطالعه به منظور بررسی اثر سلنیوم (بالک) و نانوسلنیوم بر رشد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه وشا از خانواده Apiaceae به صورت آزمایش کاملا تصادفی اجرا گردید. سلنیوم به شکل سلنات سدیم در غلظت های (۰، ۵/۲، ۵ و ۱۰ میلی گرم بر لیتر) و نانوسلنیوم در غلظت‌های (۰، ۵/۲، ۵، ۱۰ و۲۰ میلی گرم بر لیتر) به محلول غذایی اضافه شد. نتایج نشان داد کاربرد هر دو تیمار نانو سلنیوم و سلنات بالک به طور معنی داری بر شاخص‌های رشد گیاه (طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی) تاثیرگذار بود. بیشترین میزان محتوای رنگدانه فتوسنتزی (کلروفیلa، کاروتنویید)، کربوهیدرات، پرولین، فلاونوئید کل، آنتوسیانین و همچنین فنل کل به ترتیب در ۵/۲ و 10 میلی گرم در لیتر سلنیوم و نانوسلنیوم مشاهده گردید. همچنین بیشترین میزان کلروفیل a در غلظت 10 میلی گرم در لیتر نانوسلنیوم مشاهده شد که با افزایش غلظت سلنیوم نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. در غلظت های فوق افزایش چشمگیر میزان فعالیت آنتی اکسیدان گیاه مشاهده گردید. در‌نهایت، سطح مالون دی آلدئید در کلیه گیاهان تحت تیمار کاهش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر مثبت سلنیوم بر رشد و افزایش ترکیبات فنلی بستگی به نوع و غلظت سلنیوم مصرفی دارد.

کلیدواژه‌ها

آنتوسیانین؛ ترکیبات فنلی؛ فلاونوئید؛ کلروفیل؛ نانوسلنیوم؛ وشا (Dorema ammomiacum L.)

مراجع