بررسی ویژگی‌های سبکی زبان و اندیشة شعر هوشنگ ابتهاج و محمد زهری

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1401

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2022.1943804.2359

نویسندگان

سمائه دلیرکوهی¹؛ احمد ذاکری^{* 2}؛ ماه نظری³؛ علی محمد موذنی⁴

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

³دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

⁴استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

شعر به عنوان برجسته‌ترین هنر کلامی ، پیوند عاطفه و تخیل است که در زبان موزون و آهنگین شکل می‌گیرد.. بررسی و شناخت شاخص‌‌ترین ویژگی‌های سبکی زبانی و فکری شعر دهه‌های اخیر راهی در معرّفی افق‌های شعر معاصر است . بدیهی است که در اثر تغییرات ساختاری که در بدنة اجتماع به وقوع می‌پیوندد، جریان اندیشه و دیدگاه‌های غالب شاعر نیز دچار فراز و فرود شود.گسترش روزافزون فضای مجازی در این دهه باعث جریان یافتن شعر در میان توده‌های مختلف مردم و ارتباط هنرمندان باهم گردید. در این میان هوشنگ ابتهاج و محمد زهری از تابناک‌ترین چهره‌های شعر معاصر ،نیز تحت تاثیر این بحران‌ها در سیر شعر گویی خود دچار تحولاتی شده و با توشه‌ای از ادبیات کلاسیک به شعر نیمایی روی ‌آوردند و به متعصبان کهنه‌پرست ثابت کردند که پرداختن به صورت و قالبی نو و بدیع از عجز شاعر در سرودن شعر به سیاق شاعران قدیم ناشی نمی‌شود. هدف از این پژوهش شناسایی ، استخراج و دسته بندی ویژگی‌های سبکی زبان و اندیشة غزل امیرهوشنگ ابتهاج و محمد زهری با روش توصیفی تحلیلی است. ورود مضامین اجتماعی و سیاسی ، توجه به روانشناسی جدید، تاثیر پذیری از نظریات فلسفی و مکاتب انسان‌گرایانه از مهم‌ترین مولفه‌های فکری شعر معاصر است که به موازات آن درسروده‌های ابتهاج و زهری دیده می‌شود ، همچنین هر دو شاعر بویژه ابتهاج با بهره‌گیری از انواع قالب‌های شعری و همچنین توسل به نماد و استعاره و دیگر ابزارهای سمبلیک ادبی در سخت‌ترین شرایط، فریادگر ناهنجاری‌های موجود بودند.

کلیدواژه‌ها

سبک؛ سطح زبانی؛ سطح فکری؛ ابتهاج؛ زهری

مراجع