شناسایی و اعتبارسنجی سازه عدالت اخلاق محور در دانشگاه آزاد اسلامی

مطالعات رفتاری در مدیریت

مقاله 8، دوره 13، شماره 30، شهریور 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرح شهرکی ثانوی؛ الهام فریبرزی^* ؛ نازیا سادات ناصری

گروه علوم تربیتی ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

با توجه ‌به نقش سازنده دانشگاه در جامعه و اهمیت موضوع عدالت و اخلاق ؛ مطالعه ای با هدف طراحی سازه عدالت اخلاق محور در دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد. مطالعه حاضر کاربردی و جامعه آماری  بر اساس نمونه‌گیری قضاوتی 20 نفر از خبرگان حوزه اخلاق و عدالت سازمانی بودند. با استفاده از روش دلفی فازی و مبانی نظری شاخص‎ها و ابعاد شناسایی و در اختیار خبرگان قرار داده شد. پس از بررسی نظرات خبرگان 11 شاخص عدالت توزیعی؛ هشت شاخص عدالت مراوده‌ای، هشت شاخص عدالت رویه‌ای، چهار شاخص عدالت اطلاعاتی، پنج شاخص عدالت ارتباطی، شش شاخص عدالت بین‌فردی  و سه شاخص عدالت زبانی به عنوان شاخص‎های نهایی تایید شدند. بر اساس نظرات و میانگین‎های وزنی؛  مهم‌ترین گروه شاخص‎ها بعد عدالت اطلاعاتی، و پس از آن به ترتیب بعد عدالت مراوده‏ای؛ عدالت رویه‌ای؛ عدالت توزیعی؛ عدالت ارتباطی؛ عدالت زبانی و در نهایت عدالت بین‌فردی قرار داشتند. بر اساس نتایج مهم‌ترین نوع عدالت‌محور مورد نیاز در دانشگاه آزاد عدالت اخلاق محور بر پایه مبانی دینی و فرهنگی جامعه است . لذا باید سازوکارها و بسترهای لازم برای اجرا و پیاده‎سازی ابعاد هفت گانه عدالت اخلاق محور در سازمان صورت بگیرد.

کلیدواژه‌ها

عدالت اخلاق محور؛ عدالت توزیعی؛ عدالت زبانی؛ عدالت مراوده‏ای؛ عدالت بین‌فردی

مراجع

بهاری فر، علی. جواهری کامل، مهدی. احمدی، سید علی‌اکبر. (1390). رفتار اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی: تأثیر ارزش‌های اخلاقی، عدالت و تعهد سازمانی. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی. 1 (1):  23 – 42.

توانگرمروستی، زهرا. محمدی فر، محمدعلی. امین بیدختی، علی‌اکبر. (1399). طراحی مدل ساختاری عدالت سازمانی، تعیین پیشایندها (جو سازمانی، هوش هیجانی، ارزش‌های اخلاقی سازمان) و پیامدها کارآفرینی سازمانی. فصلنامه علمی‌پژوهشی علوم روان‌شناختی. ۱۹ (۸۶):۱۷۱-181.

شیرعلی، اسماعیل. سعادت طلب، آیت. (1398). رابطه جو اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی عدالت سازمانی (مورد مطالعه: مدارس متوسطه شهر تهران). مقاله سومین همایش ملی جامعه و تعلیم‌وتربیت دانشگاه خوارزمی. تهران.

عقیقی، علیرضا. (1398). اثر میانجی اخلاق کاری در ارتباط رهبری اخلاقی و عدالت سازمانی با اشتیاق شغلی. اخلاق در علوم و فناوری. 15 (2): 123-131.

گلرد، پروانه. حسینی، مریم. دهقان نجم‌آبادی، عامر. (1398). رابطه جو اخلاقی با عملکرد کسب‌وکارهای زنان: با نقش میانجی رفتار اخلاقی. نشریه علمی زن و فرهنگ. 11 (40): 37-52.

موسوی داودی، سید مهدی. حضوری، محمدجواد. نجاری، رضا. رستگار، عباسعلی. (1396). ارزیابی میدانی الگوی ارزش‎های سازمانی مبتنی بر آموزه‌های نهج‌البلاغه. فصلنامه مدیریت اسلامی. 25 (1): 91-121.

نوری نو خندان، مهین. کریمی، محمد. قربانی، محمود. زنده‌دل، احمد. (1400). طراحی مدل افزایش عدالت سازمانی با رویکرد ارزش‎های فرهنگی اخلاقی در کارکنان آموزش‌وپرورش مشهد. انجمن جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش. 14 (1): 174-184.

یاریقلی، بهبود. گل محمد نژاد بهرامی، غلامرضا. فضلی، مهدی. (1398). رابطهٔ جوّ اخلاقی، عدالت سازمانی ادراک شده و درگیری شغلی با نقش میانجی اخلاق حرفه‌ای معلمان. مدیریت مدرسه. 7 (3): 251- 235.

 

Aflah, K. N., Suhranomo, S., Mastud, F., & Mursid, A. (2021). Islamic Work Ethics and Employee Performance: The Role of Islamic Motivation, Affective Commitment, and Job Satisfaction. The Journal of Asian Finance, Economics, and Business, 8(1), 997-1007.

Akram, T., Lei, S., Haider, M. J., & Hussain, S. T. (2020). The impact of organizational justice on employee innovative work behavior: Mediating role of knowledge sharing. Journal of Innovation & Knowledge, 5(2), 117-129.

Amilin, A., Ismail, T., Astuti, S., & Mulazid, A. S. (2018). Islamic Work Ethics And Organizational Justice Implementation In Reaching Accountants'job Satisfaction. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 22(1), 1-11.

Chandio, J. A., Anwer, S., Ashraf, M., & Shaikh, S. (2020). Justice Perception and Work Engagement among Teachers: Study of Govt. Business and Commerce Schools of Sindh. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 24(07).

Chang, Y. H. (1998). Transportation plan appraisal and decision making- discussion and application of the fuzzy theory, Hwatai, Taipie (Chines edition).

Chen, M. K. Wang, S. C. (2010). The use of a hybrid fuzzy- delphi- AHP approach to develop global business inteligence for information service firms. Expert Systems with applicarions. Doi: 10.1016/j.esawa. 2010.04.033

Elçi, M., Karabay, M. E., & Akyüz, B. (2015). Investigating the mediating effect of ethical climate on organizational justice and burnout:  A  study on  financial  sector.  Procedia-Social  and  Behavioral  Sciences,  207 (4): 587-597.

Farid, T., Iqbal, S., Jawahar, I. M., Ma, J., & Khan, M. K. (2019). The interactive effects of justice perceptions and Islamic work ethic in predicting citizenship behaviors and work engagement. Asian Business & Management, 18(1), 31-50.

Ford, M. T., Agosta, J. P., Huang, J., & Shannon, C. (2018). Moral emotions toward others at work and implications for employee behavior: A qualitative analysis using critical incidents. Journal of Business and Psychology, 33(1), 155-180.

Hamzah, Z., & Basri, Y. Z. (2021). The Influence of Islamic leadership and Islamic work ethics on employee performance of Islamic bank In raiu province mediated by Islamic organizational culture. International Journal of Islamic Business & Management, 5(1), 23-34.

Hassan, H. A., & Ahmad, A. B. (2021). The Relationship Between Islamic Work Ethic and Public Service Motivation. Administration & Society, 0095399721998335.

Kim SJ, Chung EK. (2019) The effect of organizational justice as perceived by occupational drivers on traffic accidents: Mediating effects of job satisfaction. Journal of Safety Research. 68: 27-32.

Manakandan, S. K., Rosnah I., Mohd Ridhuan J., & Priya R. (2017). Pesticide applicators questionnaire content validation: A fuzzy delphi method. Med J Malaysia, 72(4), 228-235.

Mumcu, A., & Döven, M. S. (2016). Ethical climate and its relationship with perceived organizational justice: A field study in the banking sector of the city of Tokat. Turkish Journal of Business Ethics, 9(1), 131-152.

Noori Nokhandan M, Karimi M, Gorbani M, Zendedel M. (2021). Designing a Model for Increasing Organizational Justice with the Approach of Cultural Ethical values in Education Staff Mashhad. Iranian Journal of Educational Sociology. 4(1): 10- 21.

Rio-Lanza, A. B., Vazquez-Casielles, R., & Diaz-Martin, A. M. (2009). Satisfactionwith service recovery: Perceived justice and emotional responses. Journal ofBusiness Research, 62(8), 775–781.