از «بازی معرفت » تا «بازی حقیقت » مقایس های تحلیلی- تطبیقی میان آراء «کانت » و «گادامر » دربارۀ «بازی

نقش مایه

دوره 1، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 59-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مصطفی رستگاری¹؛ موسی اکرمی^{* 2}؛ اسماعیل بنی اردلان³

¹دانشجوی دکتری

²استادیار گروه فلسفه دانشکده حقوق الاهیات و علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

³دانشیار گروه فلسفه هنر دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر دانشگاه هنر تهران

چکیده

این مقاله در نگاهی اجمالی، به جایگاه و ماهیت نظریۀ «بازی » در منظومۀ
فلسفی دو متفکر بزرگ مغرب زمین «امانوئل کانت » و «هانس گئورگ گادامر »
پرداخته، و در مقایس های تحلیلی-تطبیقی، م یکوشد تا بهر هگیری متفاوت این دو
فیلسوف را از فرآیند و فرآوردۀ «بازی » در توضیح، تبیین و تفسیر مقولاتی ه مچون
«حکم زیباشناختی « ،» آفرینش هنری » و «آثار هنری »، در دو سنّت متفاوت
«معرف تشناسانۀ کانتی » و «هست یشناسانۀ گادامری » به نمایش بگذارد. در بخش
اول، به ویژگ یهای «بازی » در نظرگاه معرف تشناسانۀ کانت و استفادۀ او از این پدیده
برای توصیف حکم زیباشناختی، نسبت قوای شناختی با یکدیگر، و آثار و آفرین شهای
هنری مورد بررسی قرار گرفت هاست. در بخش دوم، به مواجهۀ نقادانۀ گادامر با میراث
فلسفی_زیباشناختی کانت، و بازتعریف گادامر از مقولات کلیدی زیبایی شناسی کانتی
مانند: ذوق، نبوغ، حس مشترک، حکم تأملی و... پرداخته و به جایگزینی «فهم
هرمنوتیکی و هست یشناسانه »، به جای «سوبژکتیویسم معرف تشناسانه » کانت در
مواجهه با زیبایی و هنر، توسط گادامر، کوشش م یشود تا مبانی و ویژگ یهای «بازی »
در نگاه او، که خصلتی فرهنگی - تاریخی، هرمنوتیکی و هست یشناسانه دارد و بهترین
سازۀ ممکن برای توصیف «نحوۀ وجود اثر هنری » و «گون های از فهم منحصر به فرد و
یگانۀ حقیقت » است، برشمرده شود.

کلیدواژه‌ها

بازی؛ حکم زیباشناختی؛ سوبژکتیویسم؛ ذوق؛ حس مشترک؛ هرمنوتیک؛ تجربۀ زیسته

مراجع