تامّلی پیرامون حلّ و فصل عادلانه اختلافات اینترنتی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 49، دوره 15، شماره 58، دی 1401، صفحه 27-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1950354.2268

نویسندگان

کمال حسینی¹؛ جواد نیک نژاد^{* 2}

¹دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

²استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر

چکیده

موضوع دعوا، آگاهی و اطلاع پیشین و مکّرر طرفین با دعاوی همسان و امکان استفاده از خدمات وکلا و مشاوران حقوقی توانا و خبره از جمله مهمّ­ترین دلایل تحقّق عدم توازن در قدرت طرفین در حلّ و فصل دعواست، امری که حقوق تطبیقی گویای توجّه خاصّ قواعد حقوقی کشورهای گوناگون برای مدیریّت این امر است، مسئله­ای که سبب تحریر مقاله­ی کنونی بوده است بنابراین در این تحقیق، پس از ترسیم دغدغه­ی اساسی و مطالعه­ی تطبیقی قواعد و راهکارهای حقوقی نظام­های حقوقی گوناگون، راهکار توجّه ویژه به چگونگی اعمال اصل جریان صحیح حقوقی بر دعاوی اینترنتی به ویژه­ی رسیدگی‌های داوری است. در حقیقت، به دلیل فقدان انتخاب آزاد و وجود مقوله­ی بازیگر تکراری، این اصل چنین اقتضا می­نماید که اعمال شرط داوری پیش از بروز اختلاف در زمینه قراردادهای منعقده با مصرف­کنندگان منع و یا محدود شود. همچنین می­بایست برخی از دعاوی را قابل ارجاع به داوری دانسته نشده و یا اینکه در صورت وجود ابهام در موافقت­نامه­های داوری، به سود مصرف­کننده تفسیر شود. دولت باید سازوکارهایی برای کاهش هزینه­های داوری ارایه نماید. در صورت استفاده از داوری، رای  باید مستدل بوده و به صورت علنی منتشر شود. این موارد، معیارهای مهمّی هستند که در این نوشتار به صورت تحلیلی و تطبیقی به بررسی آن­ها خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

اختلافات اینترنتی؛ داوری؛ بازیگر تکراری؛ عدم تعادل در قدرت طرفین؛ مصرف‌کننده

مراجع

 

 

1- فارسی

1-1-کتب

1. شمس، عبدالله. (1385) آیین­دادرسی­مدنی، جلد دوم، تهران: دراک.

2. شمس، عبدالله. (1385)آیین­دادرسی­مدنی، جلد سوم، چاپ پنجم، تهران: دراک.

3. شیروی، عبدالحسین. (1391) داوری­تجاری­بین­المللی، سمت، تهران.

4. مافی، همایون. (1397) شرحی بر قانون داوری و تجاری بین‌المللی ایران، چاپ دوم، تهران: دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.

 

2-1- مقالات

5. بهادری­جهرمی، علی و لطیفه حسینی. (1393) "اصول دادرسی عادلانه در پرتو اندیشه اسلامی و نظام حقوق داخلی"، مجله­ی مطالعات حقوق بشر اسلامی، شماره­ی 7: 9-32.

6. حسن­زاده، مهدی. (1397) "موارد نقض احکام قضایی در فقه امامیّه"، مجله­ی پژوهش­های فقهی، دوره­ی چهاردهم، شماره­ی 1: 83-104.

7. خدری، صالح.(1394) "دادرسی منصفانه در داوری­تجاری­بین­المللی"، مجله­ی مطالعات حقوق تطبیقی، شماره 2: 519-540.

8. داوودی، حسین (1397) "ویژگی­های قواعد شکلی (آیین­دادرسی­مدنی)"، مجله مطالعات حقوقی، شماره 2: 226-211.

9. زمان­زاده­بهبهانی، مهری، محسن رهامی و مرتضی ناجی­زواره­. (1397) "واکاوی جایگاه اصول دادرسی عادلانه در فقه امامیّه"، مجله­ی پژوهش­های حقوق اسلامی، شماره 48: 467-494.

10. مافی، همایون و جواد پارسافر. (1391) "دخالت دادگاه­ها در رسیدگی­های داوری در حقوق ایران"، مجله­ی دیدگاه­های حقوق قضایی، شماره 57: 105-130.

11. مافی، همایون و سودابه اسدیان. (1395) دادگاه صالح در دعاوی ناشی از قراردادهای تجاری الکترونیکی در نظام های حقوقی امریکا و اروپا، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره هفتم، 1: 323-346.

12. مصلحی، جلال. (1384) "حدود مداخله­ی دادگاه­های ملّی در روند داوری"، مجله پژوهش حقوق عمومی، شماره 16: 249-283.

13. یزدانی، محمّدکریم. (1339) "شرایط و اوصاف قاضی در فقه اسلامی و قانون"، مجله­ی کانون وکلا، شماره­ی 71: 20-23.

 

 

2- عربی

14. حرّعاملی، محمّدبن­حسن (1416) تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: موسّسه آل بیت لاحیاء التراث.

15. شهیدثانی، زین‏الدین. (بی­تا) الروضه البهیه فی­شرح اللعمه الدمشقیه، بیروت، دارالعالم الاسلامی، المجلد 3.

16. نجفی، محمّدحسن. (1362ق) جواهر الکلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، المجلد40.

17. نوری، میرزاحسین. (1408) مُستَدرَکُ الوَسائل و مُستَنبَطُ المَسائل، قم:موسّسه آل بیت لاحیاء التراث.

 

2-Latin

2-1-Books

1. Brown.H.and Marriott, A. (1999) ADR Principles and Practice, Sweet & Maxwell London.

2. Carbonneau, T. (2000) Cases and Materials on the Law and Practice of Arbitration, 2nd edition, Juris Publishing.

3. Lew, JDM & Mistelis L.A & Kroll, SM. (2003) Comparative International Commercial Arbitration, Kluwer Law International the Hague.

4. Nader, L. & Shugart, C. (1980) Old Solutions for Old Problems', Academic Press New York.

5. Park, W. (2006) Procedural Evolution in Business Arbitration, Oxford University Press Oxford.

6. Price, M.E and SG Verhulst. (2000) In Search of the Self in C Marsden Regulating the Global Information Society, Routledge London & New York.

7. Tackaberry,JA. (2003) Marriott Bernstein's Handbook of Arbitration and Dispute Resolution Practice, 4th ed Sweet & Maxwell London.

2-2-Papers

8. Alderman,R.(2001) "Pre-Dispute Mandatory Arbitration in Consumer Contracts: A Call for Reform", Houston Law Review,No.38:1237-1268.

9. Budnitz, M. (1995) “Arbitration of Disputes between Consumers and Financial Institutions: A Serious Threat to Consumer Protection”, Ohio State Journal on Dispute Resolution, No,10:267-342.

10. Carrington, P. (1998) "Regulating Dispute Resolution Provisions in Adhesion Contracts", Harvard Journal on Legislation, No.35: 225-231.

11. M Galanter, M. (1974) 'Why the "Haves" Come Out Ahead: Speculations on the Limits of Legal Change', Law and Society Review, No.95-160, p.97.

12. Reuben, R. (2000) 'Constitutional Gravity: A Unitary Theory of Alternative Dispute Resolution and Public Civil Justice’, UCLA Law Review, No.47: 949-1104.

13. Sternlight, J. (1996)” Panacea or Corporate Tool? Debunking the Supreme Court's Preference for Binding Arbitration”, Washington University Law Quarter, No.74:637-712.

14. Thornburg, E. (2000) “Thornburg Going Private: Technology. Due Process and Internet Dispute Resolution", UC Dayis Law Review, No.34:151-220.

 

3-3-Cases

15. Allied-Bruce Terminix Cos v. Dobson 513 US 265, 115 S Ct 834 (1995).

16. Brower v. Gateway 2000 Inc 676 N.Y.S. 2d 569, 572 (1998).

17. Commerce Park at DFW Freeport v. Mardian Constr Co. 729 F.2d 334.338-339: 39 Fed.R. SerY.2d 134 (5th Cir 1984).

18. Davis v Prudential Sec Inc 59 F3d 1186, 1192 (11^th Cir 1995).

19. Director-General of Fair-Trading v. First National Bank plc [2002] 1 AC 481 (HL).

20. Goldberg v. Kelly 397 US 254,260-267 (1970).

21. Green Tree Financial v.  Randolph, 531 US 79, 81; 121 S.Ct. 513. 517 (2000).

22. Knepp v. Credit Acceptance Corp. 229 B.R. 821, 838 (1999).

23. Marley v. Drexel Burnham Lambert Inc 566 F Supp 333. 335 (1983 ND Texas).

24. Patterson v. ITT Consumer Fin. Corp. 18 Cal. Rptr. 2d 563, 565-567 (1993).

25. R (Irvine) v. The Royal Burgess Golfing Society of Edinburgh [2004] LLR 334 (Court of Session).

26. R v. Commission for Racial Equality ex parte Cottrell & Rohon [1980] 3 AllER 265 (QB).

27. Richard Zellner v. Phillip Alexander Securities and Futures Ltd [1997] ILPr.

28. Specht v. Netscape Communications Corp 306 F3d 17. 4R UCC Rep Sen 2d 761 (2nd Cir 2002).

29. Ting v. AT&T 319 F3d 1126, 1149 (9th Cir Cal 2003).