بررسی و تحلیل ویژگی های سبکی انیس الطالبین محمدبن محمود فارس

پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

دوره 6، شماره 15، شهریور 1400، صفحه 278-302

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/noskheh.2021.693899

نویسنده

الهه صادقی

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

نسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می­شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه­های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. رسالۀ   انیس­الطالبین محمد بن محمود فارس، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نگردیده­ است. از این اثر دو دست­نوشته باقی‌مانده است که نسخه­ای است که با شمارۀ ۲۹۸۴ در کتابخانۀ اعظم قم نگهداری می­شود، ظاهراً از قدمت بیشتری برخوردار است؛ ازاین‌رو مبنای اصلی بررسی در پژوهش حاضر قرار گرفت و نسخۀ دوم ازنظر شیوۀ نگارش تفاوت نسبتاً زیادی با نسخۀ مذکور دارد و به عبارتی تحریر دیگری از رسالۀ    انیس­الطالبین است که در ادامۀ کار آورده شده است. با توجه به این‌که تاکنون رسالۀ مزبور تصحیح‌نشده است، انجام پژوهش حاضر ضروری به نظر می­رسد؛ بنابراین در پژوهش حاضر، ضمن معرفی رسالۀ انیس­الطالبین، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه­های سبکی آن نیز پرداخته‌ شده است. بررسی این اثر نشان­دهندۀ آن است که عرفان محمد بن محمود فارس بر پایۀ شریعت است و در تبیین مفاهیم عرفانی به آیات قرآن و سخنان پیامبر اکرم و اهل‌بیت ایشان استشهاد نموده است. فارس همچنین نویسنده­ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیت زیادی داده­ است. صور خیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده می­شود، در این اثر نیز به‌وضوح مشهود است و با توجه به اینکه رسالۀ انیس­الطالبین دربردارندۀ افکار و اصطلاحات عرفانی، اطلاعات تاریخی و ... است، حائز اهمیت بسیار است.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

نسخۀ خطی؛ دورۀ صفوی؛ انیس­ الطالبین؛ محمد بن محمود فارس؛ سدۀ یازدهم؛ تصحیح

سایر فایل های مرتبط با مقاله

صادقی.pdf

مراجع